ARW 2 – Inleiding in het Nederlands Recht H14
Enkele kenmerken van het strafproces:
Strafprocesrecht voorschriften over de strafrechtspleging
Doel: verwezenlijken materiële strafrecht, opsporing strafbare feiten, vervolging en
berechting van verdachten
Openbaar Ministerie is belast met vervolging van strafbare feiten
o Vervolgingsmonopolie alleenrecht op de strafvervolging
Karakter van het strafproces:
Accusatoir karakter onafhankelijke derde (rechter) geeft oordeel omtrent
hetgeen door twee in beginsel gelijkwaardige partijen is aangevoerd
o Lijdelijke rechter
o Neemt genoegen met de formele waarheid wat door partij A als feit wordt
gesteld en door partij B niet wordt betwist
Inquisitoir karakter gelijkwaardigheid van partijen ontbreekt, verdachte is
voorwerp van onderzoek
o Rechter onderzoekt wat er werkelijk gebeurd is
o Actieve rechter
Voorbereidend onderzoek in Nederland is gematigd inquisitoir
Onderzoek ter terechtzitting in Nederland is gematigd accusatoir
Dwangmiddelen:
Voorbereidend onderzoek verdachte is voorwerp van onderzoek
OM beschikt over een aantal dwangmiddelen t.o.v. verdachte
Geen voorschrift dat verdachte actief moet meewerken, maar tegenwerken kan in
zijn nadeel werken
Bijvoorbeeld: doorzoeking woning, vrijheidsbeneming, onderzoek aan lichaam
Raadsman:
Mogelijke rechtsbijstaander
Verkleint ongelijkheid in positie tussen OM en verdachte
Geen verplichte procesvertegenwoordiging (exceptie: HR)
Raadsman moet een in Nederland ingeschreven advocaat zijn
Soms: raadsman toegevoegd als deze niet gekozen is
Opportuniteitsbeginsel:
Opportuniteitsbeginsel bevoegdheid van het OM om af te zien van vervolging
van een strafbaar feit als dat wenselijk is
Art. 167 lid 2 en art. 242 lid 2 Sv
OM kan van vervolging afzien “op gronden aan het algemeen belang ontleend”, bijv:
o Zaak is onbeduidend
o Beroep op strafuitsluitingsgrond zal waarschijnlijk slagen
o Onvoldoende bewijs
o Belangen verdachte bovenmatig geschaad
Ook wel seponeren / sepot
Soms: sepot belanghebbende voelt zich benadeeld schriftelijk beklag
, Verloop van normale strafprocedure in geval van misdrijf bij de
rechtbank:
Voorbereidend onderzoek:
Twee fasen van het strafproces:
o Voorbereidend onderzoek onderzoek dat aan de behandeling ter
terechtzitting voorafgaat
Strafzaak begint altijd met opsporingsonderzoek
o Onderzoek ter terechtzitting
Opsporingsonderzoek:
Verricht door de politie
Soms: rechter-commissaris gevraagd om bijv. getuigen te horen, doorzoeken huis
Indien genoeg bewijs zaak met een dagvaarding voor de rechter
Iedereen mag aangifte doen van een strafbaar feit (en soms moet het)
Klachtdelicten strafbare feiten die pas door het OM kunnen worden vervolgd als
daarover eerst een klacht is ingediend
o Aan de klager overgelaten of hij een klacht wil indienen
o Klacht indienen indien hij door strafbaar feit ernstig benadeeld is
o Bijv.: belediging, stalking, etc.
Soms: OvJ leidt opsporingsonderzoek
Doel: ware toedracht achterhalen, daders vinden, bewijs verzamelen, d.m.v.:
o Horen verdachte(n), getuige(n), etc.
o Technisch onderzoek bijv.: sporenonderzoek, wapens, etc.
Proces-verbaal schriftelijk stuk dat bewijsmiddelen bevat waaruit kan worden
opgemaakt of en hoe de verdachte het feit begaan heeft
Bijzondere opsporingsbevoegdheden:
Soms: onderzoek waarbij inbreuk wordt gemaakt op grondrechten
o Bijv.: afluisteren telefoon, doorzoeken woning, etc.
Ook wel opsporingsmethoden
Geregeld in “IVA” in Wetboek van Strafvordering
OvJ beslist over inzet van deze methoden (bijv.: observatie, infiltratie, etc.)
Rechter-commissaris:
Rechter-commissaris rechter die lid is van de rechtbank en wordt aangewezen
o Toezichthoudende bevoegdheden m.b.t. opsporingsonderzoek
o Bevoegdheid om onderzoekshandelingen te verrichten
Praktijk: vooral horen van getuigen / deskundigen
o OvJ en raadsman verdachte aanwezig
o Vóór terechtzitting
Bevoegd tot inbeslagneming van alle vatbare voorwerpen, ten alle tijden bevoegd
Bevoegd om buiten heterdaad en zonder spoed een woning te doorzoeken
Soms: psychiatrische rapportage psychiatrisch rapport of opnemen in kliniek
o Beoordelen psychische gesteldheid en persoonlijke omstandigheden
o Toerekeningsvatbaarheid aan bod
Proces-verbaal van elke handeling van R-C
Beschermt verdachte tegen OvJ als onafhankelijke tussenpersoon
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rbrouwer12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.