Samenvatting Gezondheidsrecht
Hoofdstuk 1
Omschrijving van het recht
Binnen het begrip ‘recht’ kan er onderscheid worden gemaakt tussen:
Objectief recht
Dit is het geheel van regels en voorschriften dat vanuit een gemeenschap met een
dwingend karakter aan (alle) burgers is opgelegd. Het objectieve recht is opgenomen in
rechtsbronnen en wordt ook wel positief recht genoemd.
Subjectief recht.
Een subjectief recht daarentegen is een concrete bevoegdheid of concreet recht dat
iemand (een persoon) in een situatie heeft ten opzichte van een ander. Wanneer een
persoon een subjectief recht heeft, staat daartegenover een verplichting van een ander.
Functie van het recht
Het recht kent een aantal functies:
o De maatschappij ordenen, er worden regels opgesteld voor de situatie waarin er
conflicten ontstaan tussen mensen of rechtspersonen.
o De zwakkeren in de samenleving beschermen tegen de overheid en anderen.
Indelingen van het recht
Het recht kan op een aantal verschillende manieren worden onderverdeeld, namelijk:
1) Publiek- en privaatrecht
Binnen het publiekrecht staat het algemeen belang van de samenleving centraal. Het
publiekrecht kent vier verschillende onderdelen, namelijk: het staatsrecht, bestuursrecht,
strafrecht en internationaal recht.
Daartegenover staat het privaatrecht, dat ook wel burgerlijk recht of civiel recht wordt
genoemd. Binnen dit rechtsgebied staat juist het individueel belang van de burgers
centraal, het gaat om de verhouding tussen personen onderling. Een persoon wordt
gezien als een drager van rechten en plichten. Hierbij kan het gaan om een natuurlijk
persoon, maar ook om een rechtspersoon, denk hierbij aan de vereniging, stichting,
naamloze- en besloten vennootschap. Het privaatrecht is voor het grootste deel te
vinden in het Burgerlijk Wetboek, waar per boek een ander deel aan bod komt.
→ Belangrijk om hierbij te onthouden is dat het Burgerlijk Wetboek een zogenaamde
gelaagde structuur kent. Dit houdt in dat het voorkomt dat in een van de eerste boeken
er algemene bepalingen over een onderwerp zijn opgenomen en dat in een later boek er
over dat onderwerp een specifieke bepaling is opgenomen.
2) Materieel- en formeel recht
Het materieel recht bevat de bevoegdheden en verplichtingen van de deelnemers uit het
rechtsverkeer. Hiermee worden de verhoudingen binnen een gemeenschap geregeld,
wat ervoor moet zorgen dat conflicten worden vermeden.
, In tegenstelling tot het materieel recht, bestaat het formeel recht niet uit inhoudelijke
rechten en plichten, maar uit regels die in acht moeten worden genomen wanneer het tot
een procedure bij de rechter komt.
3) Dwingend en regelend recht
Als er een bepaalde regel van dwingend recht is, dan betekent dit dat er van die regel
niet mag worden afgeweken. Hiermee worden er bepaalde belangen of waarden boven
de vrijheid van een persoon om hierover te beslissen of andere afspraken gesteld.
→ Het doel hiervan is om een zwakkere partij te beschermen tegen een sterkere partij,
zoals bijvoorbeeld bij een werknemer en een werkgever. Wanneer wordt afgeweken van
een regel van dwingend recht, dan is die betreffende bepaling nietig.
Is een bepaalde regel van regelend recht of aanvullend recht, dan houdt dit in dat
hiervan kan worden afweken of dat deze regel zelfs door partijen buiten toepassing kan
worden gelaten door zelf een andere regel op te stellen.
→ Het doel hiervan is om te voorzien in situaties waarin door partijen niks zelf is
geregeld.
Bronnen van het recht
o Wetgeving
Dit is de belangrijkste bron voor het recht. De Nederlands wetgeving bevat het geheel
van algemeen verbindende voorschriften.
o Verdragen
Een verdrag is een publiekrechtelijke overeenkomst die Nederland met een andere staat
of met een verdragsorganisatie aangaat.
o Jurisprudentie
Jurisprudentie wordt ook wel rechtersrecht genoemd en dit zijn belangrijke rechterlijke
oordelen over de uitleg of toepasselijkheid van wettelijke of verdragsregels die naar
aanleiding van concrete beslissingen geformuleerd en getoetst zijn. Meestal gebeurt dit
door de hoogste rechter op het betreffende rechtsgebied.
Grondrechten
Grondrechten zijn fundamentele rechten en kennen het volgende onderscheid:
Klassieke grondrechten (individuele grondrechten)
Dit zijn de rechten van individuen waarop staatsorganen in beginsel geen inbreuk
mogen maken, de burgers worden beschermd tegen de macht van de overheid.
Sociale grondrechten
Deze groep grondrechten zijn in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat de mens
zich zoveel mogelijk kan ontplooien. De gedachte achter deze grondrechten is dat het
de taak van de overheid is om voor het welzijn van haar onderdanen te zorgen.
Hoofdstuk 1
Omschrijving van het recht
Binnen het begrip ‘recht’ kan er onderscheid worden gemaakt tussen:
Objectief recht
Dit is het geheel van regels en voorschriften dat vanuit een gemeenschap met een
dwingend karakter aan (alle) burgers is opgelegd. Het objectieve recht is opgenomen in
rechtsbronnen en wordt ook wel positief recht genoemd.
Subjectief recht.
Een subjectief recht daarentegen is een concrete bevoegdheid of concreet recht dat
iemand (een persoon) in een situatie heeft ten opzichte van een ander. Wanneer een
persoon een subjectief recht heeft, staat daartegenover een verplichting van een ander.
Functie van het recht
Het recht kent een aantal functies:
o De maatschappij ordenen, er worden regels opgesteld voor de situatie waarin er
conflicten ontstaan tussen mensen of rechtspersonen.
o De zwakkeren in de samenleving beschermen tegen de overheid en anderen.
Indelingen van het recht
Het recht kan op een aantal verschillende manieren worden onderverdeeld, namelijk:
1) Publiek- en privaatrecht
Binnen het publiekrecht staat het algemeen belang van de samenleving centraal. Het
publiekrecht kent vier verschillende onderdelen, namelijk: het staatsrecht, bestuursrecht,
strafrecht en internationaal recht.
Daartegenover staat het privaatrecht, dat ook wel burgerlijk recht of civiel recht wordt
genoemd. Binnen dit rechtsgebied staat juist het individueel belang van de burgers
centraal, het gaat om de verhouding tussen personen onderling. Een persoon wordt
gezien als een drager van rechten en plichten. Hierbij kan het gaan om een natuurlijk
persoon, maar ook om een rechtspersoon, denk hierbij aan de vereniging, stichting,
naamloze- en besloten vennootschap. Het privaatrecht is voor het grootste deel te
vinden in het Burgerlijk Wetboek, waar per boek een ander deel aan bod komt.
→ Belangrijk om hierbij te onthouden is dat het Burgerlijk Wetboek een zogenaamde
gelaagde structuur kent. Dit houdt in dat het voorkomt dat in een van de eerste boeken
er algemene bepalingen over een onderwerp zijn opgenomen en dat in een later boek er
over dat onderwerp een specifieke bepaling is opgenomen.
2) Materieel- en formeel recht
Het materieel recht bevat de bevoegdheden en verplichtingen van de deelnemers uit het
rechtsverkeer. Hiermee worden de verhoudingen binnen een gemeenschap geregeld,
wat ervoor moet zorgen dat conflicten worden vermeden.
, In tegenstelling tot het materieel recht, bestaat het formeel recht niet uit inhoudelijke
rechten en plichten, maar uit regels die in acht moeten worden genomen wanneer het tot
een procedure bij de rechter komt.
3) Dwingend en regelend recht
Als er een bepaalde regel van dwingend recht is, dan betekent dit dat er van die regel
niet mag worden afgeweken. Hiermee worden er bepaalde belangen of waarden boven
de vrijheid van een persoon om hierover te beslissen of andere afspraken gesteld.
→ Het doel hiervan is om een zwakkere partij te beschermen tegen een sterkere partij,
zoals bijvoorbeeld bij een werknemer en een werkgever. Wanneer wordt afgeweken van
een regel van dwingend recht, dan is die betreffende bepaling nietig.
Is een bepaalde regel van regelend recht of aanvullend recht, dan houdt dit in dat
hiervan kan worden afweken of dat deze regel zelfs door partijen buiten toepassing kan
worden gelaten door zelf een andere regel op te stellen.
→ Het doel hiervan is om te voorzien in situaties waarin door partijen niks zelf is
geregeld.
Bronnen van het recht
o Wetgeving
Dit is de belangrijkste bron voor het recht. De Nederlands wetgeving bevat het geheel
van algemeen verbindende voorschriften.
o Verdragen
Een verdrag is een publiekrechtelijke overeenkomst die Nederland met een andere staat
of met een verdragsorganisatie aangaat.
o Jurisprudentie
Jurisprudentie wordt ook wel rechtersrecht genoemd en dit zijn belangrijke rechterlijke
oordelen over de uitleg of toepasselijkheid van wettelijke of verdragsregels die naar
aanleiding van concrete beslissingen geformuleerd en getoetst zijn. Meestal gebeurt dit
door de hoogste rechter op het betreffende rechtsgebied.
Grondrechten
Grondrechten zijn fundamentele rechten en kennen het volgende onderscheid:
Klassieke grondrechten (individuele grondrechten)
Dit zijn de rechten van individuen waarop staatsorganen in beginsel geen inbreuk
mogen maken, de burgers worden beschermd tegen de macht van de overheid.
Sociale grondrechten
Deze groep grondrechten zijn in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat de mens
zich zoveel mogelijk kan ontplooien. De gedachte achter deze grondrechten is dat het
de taak van de overheid is om voor het welzijn van haar onderdanen te zorgen.
