Taak 4
1. Wat is OCD volgens de DSM-IV en wat zijn de verschillende vormen? (verschil met DSM-v)
DSM Criteria van OCD
A. Ofwel dwanggedachten ofwel dwanghandelingen. Dwanggedachten worden gedefinieerd door de
volgende vier:
1. recidiverende en aanhoudende gedachten, impulsen of voorstellingen, die gedurende bepaalde momenten
van de stoornis als opgedrongen en misplaatst beleefd worden en die duidelijke angst of lijden veroorzaken.
2. de gedachten, impulsen of voorstellingen zijn niet eenvoudig een overdreven bezorgdheid uit het
dagelijks leven.
3. betrokkene probeert deze gedachten, impulsen of voorstellingen te negeren of te onderdrukken, of deze
te neutraliseren met een andere gedachte of handeling
4. betrokkene is zich ervan bewust dat de dwangmatige gedachten, impulsen of voorstellingen het product
zijn van zijn of haar eigen geest (niet van buitenaf opgelegd zoals bij gedachteninbrenging)
Dwanghandelingen worden gedefinieerd door de volgende twee:
1. zich herhalend gedrag (bijvoorbeeld handen wassen, opruimen, controleren) of psychische activiteit
(bijvoorbeeld bidden, tellen, in stilte woorden herhalen) waartoe betrokkene zich gedwongen voelt in
reactie op een dwanggedachte, of zich aan regels houden die rigide moeten worden toegepast.
2. de gedragingen of psychische activiteiten zijn gericht op het voorkomen of verminderen van het lijden,
of op het voorkomen van een bepaalde gevreesde gebeurtenis of situatie; deze gedragingen of psychische
activiteiten tonen echter geen realistische samenhang met de gebeurtenis die geneutraliseerd of voorkomen
moet worden, of zijn duidelijk overdreven.
N.B.: Dit is niet op kinderen van toepassing.
B. Op een bepaald moment in het beloop van de stoornis is betrokkene zich ervan bewust dat de
dwanggedachten en dwanghandelingen overdreven of onredelijk zijn
C. De dwanggedachten of dwanghandelingen veroorzaken duidelijk lijden, zij kosten veel tijd (nemen meer
dan een uur per dag in beslag) of verstoren in significante mate de normale routine van betrokkene, het
beroepsmatig functioneren (of de studie op school) of de gebruikelijke sociale activiteiten of relaties met
anderen
D. Indien een andere As I stoornis aanwezig is, is de inhoud van de dwanggedachte of dwanghandeling
daartoe niet beperkt (bijvoorbeeld preoccupatie met voedsel bij een eetstoornis; haar uittrekken bij
trichotillomanie; bezorgdheid over het uiterlijk bij een stoornis in de lichaamsbeleving; preoccupatie met
middelen als een stoornis in het gebruik van middelen aanwezig is; preoccupatie met het hebben van een
ernstige ziekte bij een hypochondrie; preoccupatie met seksuele behoeften of fantasieën bij een parafilie; of
piekeren over schuld bij een depressieve stoornis).
E. De stoornis is niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel (bijvoorbeeld drug,
geneesmiddel) of een somatische aandoening.
Het opzettelijk onderdrukken van gedachten kan resulteren in een navolgende toename van de
frequentie van gedachten.
Specificeer: iemand die geen inzicht heeft
OCD wordt gekarakteriseerd door het gevoel van bedreiging (onrealistisch) en het overschatten van de
eigen verantwoordelijk (t.o.v. anderen bijvoorbeeld).
Kan gediagnosticeerd worden met de volgende karakteristieken:
- contamination/washing
- harm obsessions/checking
- pure obsessions without overt compulsions (alleen obsessies en geen compulsies)
- hoarding
Vele hebben echter verschillende onderdelen van de verschillende types.
Ontwikkelingen DSM
In de DSM valt OCD niet meer onder angststoornissen, maar heeft het zijn eigen categorie: ‘Obsessive-
Compulsive and Related Disorders (OCRD’s). Deze ‘overplaatsing’ is als gevolg dat OCD zowel
gedragsmatig als fenomenologisch zich onderscheidt van angststoornissen. Daarnaast is het ook effectief
geweest om OCD apart te plaatsen: vanwege de aanpak, beoordeling en interventie ervan. OCD verschilt
van andere angststoornissen ook op het verloop, de comorbiditeit, genetisch risico’s, persoonlijkheid,
1. Wat is OCD volgens de DSM-IV en wat zijn de verschillende vormen? (verschil met DSM-v)
DSM Criteria van OCD
A. Ofwel dwanggedachten ofwel dwanghandelingen. Dwanggedachten worden gedefinieerd door de
volgende vier:
1. recidiverende en aanhoudende gedachten, impulsen of voorstellingen, die gedurende bepaalde momenten
van de stoornis als opgedrongen en misplaatst beleefd worden en die duidelijke angst of lijden veroorzaken.
2. de gedachten, impulsen of voorstellingen zijn niet eenvoudig een overdreven bezorgdheid uit het
dagelijks leven.
3. betrokkene probeert deze gedachten, impulsen of voorstellingen te negeren of te onderdrukken, of deze
te neutraliseren met een andere gedachte of handeling
4. betrokkene is zich ervan bewust dat de dwangmatige gedachten, impulsen of voorstellingen het product
zijn van zijn of haar eigen geest (niet van buitenaf opgelegd zoals bij gedachteninbrenging)
Dwanghandelingen worden gedefinieerd door de volgende twee:
1. zich herhalend gedrag (bijvoorbeeld handen wassen, opruimen, controleren) of psychische activiteit
(bijvoorbeeld bidden, tellen, in stilte woorden herhalen) waartoe betrokkene zich gedwongen voelt in
reactie op een dwanggedachte, of zich aan regels houden die rigide moeten worden toegepast.
2. de gedragingen of psychische activiteiten zijn gericht op het voorkomen of verminderen van het lijden,
of op het voorkomen van een bepaalde gevreesde gebeurtenis of situatie; deze gedragingen of psychische
activiteiten tonen echter geen realistische samenhang met de gebeurtenis die geneutraliseerd of voorkomen
moet worden, of zijn duidelijk overdreven.
N.B.: Dit is niet op kinderen van toepassing.
B. Op een bepaald moment in het beloop van de stoornis is betrokkene zich ervan bewust dat de
dwanggedachten en dwanghandelingen overdreven of onredelijk zijn
C. De dwanggedachten of dwanghandelingen veroorzaken duidelijk lijden, zij kosten veel tijd (nemen meer
dan een uur per dag in beslag) of verstoren in significante mate de normale routine van betrokkene, het
beroepsmatig functioneren (of de studie op school) of de gebruikelijke sociale activiteiten of relaties met
anderen
D. Indien een andere As I stoornis aanwezig is, is de inhoud van de dwanggedachte of dwanghandeling
daartoe niet beperkt (bijvoorbeeld preoccupatie met voedsel bij een eetstoornis; haar uittrekken bij
trichotillomanie; bezorgdheid over het uiterlijk bij een stoornis in de lichaamsbeleving; preoccupatie met
middelen als een stoornis in het gebruik van middelen aanwezig is; preoccupatie met het hebben van een
ernstige ziekte bij een hypochondrie; preoccupatie met seksuele behoeften of fantasieën bij een parafilie; of
piekeren over schuld bij een depressieve stoornis).
E. De stoornis is niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel (bijvoorbeeld drug,
geneesmiddel) of een somatische aandoening.
Het opzettelijk onderdrukken van gedachten kan resulteren in een navolgende toename van de
frequentie van gedachten.
Specificeer: iemand die geen inzicht heeft
OCD wordt gekarakteriseerd door het gevoel van bedreiging (onrealistisch) en het overschatten van de
eigen verantwoordelijk (t.o.v. anderen bijvoorbeeld).
Kan gediagnosticeerd worden met de volgende karakteristieken:
- contamination/washing
- harm obsessions/checking
- pure obsessions without overt compulsions (alleen obsessies en geen compulsies)
- hoarding
Vele hebben echter verschillende onderdelen van de verschillende types.
Ontwikkelingen DSM
In de DSM valt OCD niet meer onder angststoornissen, maar heeft het zijn eigen categorie: ‘Obsessive-
Compulsive and Related Disorders (OCRD’s). Deze ‘overplaatsing’ is als gevolg dat OCD zowel
gedragsmatig als fenomenologisch zich onderscheidt van angststoornissen. Daarnaast is het ook effectief
geweest om OCD apart te plaatsen: vanwege de aanpak, beoordeling en interventie ervan. OCD verschilt
van andere angststoornissen ook op het verloop, de comorbiditeit, genetisch risico’s, persoonlijkheid,
