Hoofdstuk 20 Eiwit
§1. Van polypeptideketen tot werkzame eiwitten
Afwerking polypetideketen
Elke lichaamscel kan duizenden verschillenden eiwitten vormen. Om eiwitten op de juiste
plek te brengen, krijgen ze een adreslabel mee.
De code voor eiwitten ligt in het DNA. Na transcriptie gaat het mRNA van de kern naar een
ribosoom in het grondplasma. Daar begint de translatie.
1.) Het eerst gevormde polypeptideketen is een adreslabel. Dit bindt aan een
signaalherkenningsmolecuul (SHM) uit het grondplasma.
2.) De translatie stopt tijdelijk. Het SHM hecht aan een SHM-receptoreiwit van het ER en
het ribosoom koppelt aan een ribosoomreceptor van het ER. Hierbij komt het ribosoom
precies boven een eiwitpoort in het ER, die open gaat.
3.) Energierijk GTP hecht aan SHM en de SHM-receptor.
4.) GTP splitst in GDP en Pi. SHM komt los van zijn receptor en de translatie gaat verder.
5.) Zodra het stopcodon bereikt is, bindt een ontkoppelingsfactor aan het mRNA. De
ribosoomreceptor laat het ribosoom los en de eiwitpoort sluit.
6.) In het gladde ER begint de omzetting naar het eiwit. Stukjes ER-membraan vormen
transportblaasjes die de eiwitten voor afwerking naar het Golgi-systeem vervoeren.
Bewerking in het Golgi-systeem
In het Golgi-systeem ontstaat de definitieve eiwitvorm. Enzymen voegen molecuulgroepen
toe, wijzigen ze suikers of koppelen ze ketens aaneen. Het Golgi-systeem verpakt en sorteert
de gevormde eiwitten in blaasjes. De adreslabels bepalen de eindbestemming.
De blaasjes kunnen door exocytose de inhoud afgeven aan de afvoerbuis van een klier.
De blaasjes vervullen functies in het cytoplasma van de cel als lysozomen.
De blaasjes hebben eiwitten in hun membranen opgenomen; ze gaan deel uitmaken
van het celmembraan (eiwitpoort/receptoren)
Ruimtelijke structuur
Om de bouw van een eiwit te beschrijven, gebruiken we verschillende
structuren:
Primaire structuur: aantal, type en volgorde aminozuren in het eiwit.
Secundaire structuur: door de vorming van H-bruggen tussen NH- en
CO-groepen ontstaat de secundaire structuur. Een polypeptide kan op
plekken een spiraalstructuur (α-helix) of een plaatstructuur (β-sheet)
aannemen. Soms komen er tussen beide structuren ook stukjes van de
polypeptideketen voor die geen secundaire structuur vertonen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RosanneSluimer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.