100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting KLOPTO 1.2 FARMAKUNDE €2,99   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Hogeschool Utrecht (HU)
  4.  
  5. Klinische Optometrie 1.2 Farmakunde

Samenvatting

Samenvatting KLOPTO 1.2 FARMAKUNDE

1 beoordeling
 221 keer bekeken  2 keer verkocht

Een volledige samenvatting van KLOPTO 1.2 over farmakunde!

Voorbeeld 8 van de 26  pagina's

Document informatie

  • 18 januari 2017
  • 26
  • 2016/2017
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (3)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: optometrie1995 • 7 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
elisederuiter

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

FARMAKUNDE
KLOPTO 1.2

,Table of Contents
FARMACOLOGIE INLEIDING ............................................................................................................ 3
FARMKAKUNDE: RECEPTOREN, ZENUWSTELSEL EN BIJWERKINGEN .......................... 10
FARMAKUNDE: OPTOMETRIE FARMACA ................................................................................. 17
FARMAKUNDE: ANAESTHETICA EN KLEURSTOFFEN .......................................................... 25

,FARMACOLOGIE INLEIDING
Bart Koppers (Apotheker)

STUDIEDOELEN
Review – AF en NAF autonome zenuwstelsel
Farmacotherapeutisch Kompas (http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/)
‘Medical Pharmacology’ E-Book Hfd 1-4
 uitleggen wat een optometrist en/of orthoptist volgens de Nederlandse Wet wel en niet
mogen doen bij toepassing diagnostische farmaca
 verwoorden welke eigenschappen een stof moet bezitten om geneesmiddel genoemd te
worden
 benoemen wat de werking is van de sympaticus en parasympaticus
 beschrijven hoe de sympaticusbaan loopt met een indeling in drie orden neuronen
 beschrijven hoe de parasympaticusbaan loopt met een indeling in drie orden neuronen
 beschrijven welke synapsen, neurotransmitters en receptoren deel uitmaken van de
sympathicus
 beschrijven welke synapsen, neurotransmitters en receptoren deel uitmaken van de
parasympathicus
 uitleggen hoe diagnostische farmaca aangrijpen op de sympaticus en parasympaticus
 benoemen hoe diagnostische farmaca worden verpakt en toegediend
 benoemen welke diagnostische farmaca gebruikt worden binnen de oogheelkunde
 uitleggen welke diagnostische farmaca gebruikt mogen worden door een optometrist
en/of orthoptist
 uitleggen en benoemen waar de verschillende afkortingen op een oogheelkundig recept
voor staan, zoals voorgeschreven door een huisarts of oogarts
 benoemen waarom kennis over indicaties en contra-indicaties van diagnostische
farmaca van belang is bij het gebruik van diagnostische farmaca
 benoemen waarom kennis over zwangerschaps- en lactatiecategorieën van
diagnostische farmaca van belang is bij het gebruik van diagnostische farmaca
 herkennen wat de algemene en visuele bijwerkingen zijn van diagnostische farmaca
 benoemen wat te doen bij algemene en visuele bijwerkingen zijn van diagnostische
farmaca

,GENEESMIDDEL
Geneesmiddel – vorm waarin een ‘geneeskrachtige stof ‘(farmacon) aan de gebruiken wordt
toegediend

 ‘Geneesmiddel’ of symptoombestrijder?

 Definitie. ‘Een substantie of een samenstel van substanties die bestemd is om worden
toegediend of aangewend voor dan wel op enigerlei wijze wordt gepresenteerd als
zijnde geschikt voor:
o het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens
o het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens
o het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies
bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te
bewerkstelligen.

 Wanneer?
o Bij diagnose
o Ter symptoomsbestrijding
o Ter verlichting van klachten
o Ter diagnose

 Registratie als Geneesmiddel
o Niet zomaar/zondermeer! Stringente voorwaarden.
o Registratie op Europees en/of landelijk niveau
 Europe: EMEA
 NL: CBG-MEB
 Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)
beoordeelt en bewaakt de werkzaamheid, risico’s en kwaliteit
van geneesmiddelen voor mens en dier. Ook beoordeelt het CBG
de veiligheid van nieuwe voedingsmiddelen voor de mens.

 Minimale Eisen Geneesmiddel
o Werkzaam: Klopt de claim?
o Veilig: Bijwerkingen?
o Doelmatig: Geschikt voor het doel?
o Betaalbaar? QALY
 Quality of Adjusted Life Years

 Naslagwerken
o Aanvullend op Medical Pharmacology at a Glance:
 Eigenschappen geneesmiddelen in NL op de markt:
Farmacotherapeutisch Kompas
 Indicaties, doseringen, bijkwerkingen, contraïndicaties,
interacties
 Alleen elektronisch (www/app)
 Lareb – Nederland Bijwerkingen Centrum www.lareb.nl
 Ophthalmologica
 www.medicijnkosten.nl
 Geneesmiddelen bij kinderen. www.kinderformularium.nl

,  Geneesmiddelen Wet
o Niets mag, tenzij voor elk onderdeel in de keten, is wettelijk omschreven wie
dat mag doen onder welke voorwaarden
 Fabricage
 Fabrikantenvergunning & GMP
 Distributie
 GDP (groothandels)
 Bewaren
 GDP (groothandels)
 Apotheken en voor sommige drogisten
 Voorschrijven
 Wet BIG Artikel 34
o Wettelijk beschermde opleidingstitel
o Geen wettelijk register
o Geen tuchtrecht
 Optometristen mogen niet voorschrijven!
 Wat wel? Je mag verschillende middelen ter ondersteuning van
optometrisch diagnose toedienen.
o Artikel 5: Mydriatica, cycloplegia, lokale anesthetica en
kleurstoffen, fenylefrine 2,5%
 Afleveren


FARMACOLOGIE
Farmacologie – leer van geneesmiddelen; kennis v/d interactie tussen het farmacon en het
levend biologisch systeem (substraat, mens)
 Kinetiek & Dynamie
o Farmacodynamie – wat doet het geneesmiddel met het lichaam?

o Farmacokinetiek – wat doet het lichaam met het geneesmiddel? ADME

 Absorptie
 Opname vanuit plek van toediening naar systemische circulatie
 Proces waarmee het geneesmiddel zich in onveranderde vorm
beweegt van de plaats van toediening naar de algemene circulatie
 Toediening buiten de bloedbaan: oraal, rectaal, intramusculair,
intra-oculair, etc
 Voor absorptie moet het geneesmiddel in opgeloste vorm
aanwezig zijn.
o Volume in het oog klein
o pH
 Biologische beschikbaarheid (F)
o F = de hoeveelheid werkzame stof die uiteindelijk in de
algemene circulatie bereikt (altijd ten opzichte van
intraveneuze toediening)
o F = 1 bij intraveneuze toediening
o F < 1 bij andere toediening, verlies door
 Slechte membraanpassage
 Slechte wateroplosbaarheid
 Ontwerp toedieningsvorm (farm.techonologische
kwaliteit)

,  Afbraak van werkzame stof in darmwand,
weefsels
 Afbraak eerste passage lever (first-pass effect)
 Interacties

 Distributie
 Verdeling over het lichaam
o Voor systemische medicatie uitgedrukt in het
verdelingsvolume (Vd)
 Eiwitbinding
 Lipofiel/hydrofiel geneesmiddel
o Lipofiel (Vetoplosbaar) – komt makkelijker naar de
hersenen (bloedhersenbarriere)
o Hydrofiel (Wateroplosbaar) – goed oplosbaar, gaat snel
door het hele lichaam
 Processen
o Verdeling naar de plaats van werking (via bv het bloed)
o Binding aan plasma-eiwitten (albumine)
 Plasma en weefsel – als het geneesmiddel aan een
eiwit is gebonden heb je altijd te maken met
osmotische druk (evenwicht moet behouden
worden)
o Diffusie naar weefsels buiten de bloedbaan
 Samenstelling van lichaamsweefsels veranderd
naar mate je ouder wordt. Waterfractie neemt af
en vetfractie neemt toe.
o Binding aan weefsels

 Metabolisme
 Het geschikt maken voor uitscheiding, het afbreken.
 Lever: Biotransformatie (afbreken & in wateroplosbaar maken)
o Doel. Meer wateroplosbaar maken (voor uitscheiding via
nier)
o Fase 1: Cytochroom P450: CYP Enzymen (!!!!)
 First pass effect
o Fase 2: Grote wateroplosbare moleculen aan gnm
koppelen

 Excretie / Eliminatie
 Nieren: Uitscheiding wateroplosbare stoffen
 Overig
o Longen
o Gal
o Darm: P-glycoproteine in de darmwand
 Begrippen
o Klaring: hoeveelheid bloed die per tijdseenheid van stof
wordt ontdaan
o Halfwaardetijd T ½ (el):
 De halfwaardetijd is de tijdsduur waarin de
plasmaspiegel van het geneesmiddel in waarde
halveert (in de eliminatiefase)
 Lang – blijft lange tijd in het systeem

,  Toxiciteit
o Teveel is nooit goed!
o Voor het menselijk lichaam is ELKE stof uiteindelijk toxisch.
 Potentieel dodelijk
 Ook als ‘lichaamseigen’
 Afhankelijk van de stof zelf
 Afhankelijk van de dosis
 LD 50 Water: >6 Liter leidt tot dood
o Te veel water wordt allemaal opgenomen in het lichaam
en de bloedsomloop kan dat niet verwerken


FARMACOTHERAPIE
Farmacotherapie – toepassen van geneesmiddelen (bij patiënten)
 Dosis Geneesmiddel
 Plasmaconcentratie
o Hoe meer concentratie, hoe meer
farmacologisch effect
o Gift lokaal of centraal
 Concentratie op angrijpingsplaats
o Gevoeligheid v/h weefsel
o Andere farmaca
 Effect: Farmacologische effecten met een
zekere intensiteit



BEHANDELING
Behandeling Regulier
 Start
o De start dosering wordt aangehouden totdat er een stabiel plasma-concentratie
aanwezig is (steady state)
o Soms insluipen
 Vervolg
o Fluctuaties, bv ten gevolge van voedsel, interacties
 Staken
o Soms uitsluipen

Therapeutische Raam (the ‘safe’ zone)
 Ondergrens = drempel. Concentratie waarbij effect optreedt.
 Bovengrens = bijwerkingen / toxiciteit. Kan dus verschillen per bijwerking.
 Smal / Breed. Verschillen per individu tov totale populatie
 Risicopatiënten
o Kinderen
o Ouderen
o Zwangeren
o Patiënten met lever- en nierfunctiestoornissen
o Comorbiditeit – meerdere ziekten aan de orde

, COMPLICATIES EN INTERACTIES
Complicaties en Interacties
 Complicatie (Orde Medisch Specialisten)
o Een onbedoelde en ongewenste gebeurtenis of toestand tijdens of volgend op
medisch handelen, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig is dat
aanpassing van het medisch behandelen noodzakelijk is dan wel dat er sprake is
van onherstelbare schade.
 Interactie
o Wisselwerking tussen 2 geneesmiddelen, waardoor effect van één of beide van
deze middelen verandert.
 Middel A + middel B hebben een ander effect dan verwacht op grond
van effect van…
 Middel A alleen
 Middel B alleen
 Effect kan zijn: sterker, zwakker, langer, korter
o Soorten Interacties
 Farmaceutisch
 Kan ook buiten lichaam
 Meestal absorptie, soms inactivatie

 Farmokinetisch
 Opname
o Verhoging pH in maag => absorptie gnm omlaag
 Gnm dat pH verhoogt (PPI, H2-antagonist)
 Absorptie gnm sterk afhankelijk van pH in maag
(itraconazol, eriotinib)
 Verdeling
o Verandering in distributie: bij patiënten met een verlaagd
eiwitgehalte in hun bloed
 Uitscheiding / Eliminatie
o Via Nieren
 Uitscheiding verhogen/verlagen
o Via Lever
 Beïnvloeding CYP-enzymen
 Remming
 Inductie

 Farmacodynamisch
 Echt invloed op de werking
 Werking tegengesteld of gelijk
o Bijv: middel A zorgt voor pupildilatatie, terwijl middel B
zorgt voor pupilconstrictie
 Versterken van ongewenste effect
o QT-verlenging
o Risico van gastro-intestinale complicaties bij NSAID
i.c.m ander gnm
o Serotonerge interacties
 Kan verklaard worden uit farmacodynamische effecten van beide
middelen

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisederuiter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€2,99  2x  verkocht
  • (1)
  Kopen