De lessen zijn in het Engels maar het examen wordt afgelegd in het Nederlands. Daarom upload ik een samenvatting van een vertaling van de Engelse lessen en slides, naar het Nederlands. Succes!
Social Psychology II
Inhoudsopgave
Evolutionaire psychologie ............................................................................................................................... 1
Altruïsme en natural selection ............................................................................................................................. 1
Natuurlijke selectie en gedrag .............................................................................................................................. 1
Altruïstisch gedrag ................................................................................................................................................ 1
Inclusieve fitness en verwantschap volgens Hamilton .......................................................................................... 1
Reciproque altruïsme volgens Trivers: .................................................................................................................. 1
Groepselectie ........................................................................................................................................................ 1
Seksuele selectie .................................................................................................................................................. 2
Seksuele selectie en ouderlijke investering .......................................................................................................... 2
Selectiecriteria (mating preferences) .................................................................................................................... 2
Jonge mannen: risico en agressie (young man) .................................................................................................... 2
Cuckoldry en jaloezie ............................................................................................................................................ 2
Social interaction ............................................................................................................................................ 2
Hoe werkt het collectieve .................................................................................................................................... 2
Introductie ............................................................................................................................................................ 2
Mixed motives / gemengde motieven .................................................................................................................. 3
Mixed motives / gemengde motieven: sociale dilemma’s.................................................................................... 3
Structuur van onderlinge afhankelijkheid ............................................................................................................. 3
Voorbij direct eigenbelang: transformatie van situaties ..................................................................................... 3
Transformatie........................................................................................................................................................ 3
Bronnen van transformatie / sources of transformation ...................................................................................... 3
Interpersoonlijke disposities ................................................................................................................................. 4
Overtuigingen (beliefs) van andermans gedrag .................................................................................................... 4
Kenmerken van de relatie ..................................................................................................................................... 4
Sociale normen ..................................................................................................................................................... 4
Agressie .......................................................................................................................................................... 5
Pysieke vs verbale agressie ................................................................................................................................... 5
Theorie van agressie ............................................................................................................................................ 5
Biologische benadering ......................................................................................................................................... 5
Psychologische benadering ................................................................................................................................... 5
Persoonlijke en situationele variabelen ............................................................................................................... 6
Individuele verschillen .......................................................................................................................................... 6
Situationele invloeden .......................................................................................................................................... 7
Agressie als een sociaal probleem ....................................................................................................................... 7
Intiem partnergeweld ........................................................................................................................................... 7
Seksuele agressie .................................................................................................................................................. 8
Pesten op school en op de werkvloer ................................................................................................................... 8
Preventie en interventie ...................................................................................................................................... 8
Catharsis ................................................................................................................................................................ 8
Bestraffing ............................................................................................................................................................. 8
De-escalatie door uitlokken van onverenigbare reacties...................................................................................... 8
Psychopathie ....................................................................................................................................................... 9
Wat is psychopathie .............................................................................................................................................. 9
Theorieën over de oorsprong van psychopathie .................................................................................................. 9
Psychopathie en leiderschap................................................................................................................................. 9
Prosocial behavior ........................................................................................................................................ 10
Helpen en altruïsme........................................................................................................................................... 10
Altruïsme vs egoïsme .......................................................................................................................................... 10
Waarom we niet helpen .................................................................................................................................... 11
Hoe kunnen we de bystander effect overwinnen? ............................................................................................. 11
Waarom we wel helpen ..................................................................................................................................... 12
, Kosten en voordelen van helpen ........................................................................................................................ 12
Groepen en identeiten ........................................................................................................................................ 12
Sociale identiteit en bystander effect ................................................................................................................. 12
Stemming ............................................................................................................................................................ 12
Problemen in het onderzoeken van pro sociaal gedrag..................................................................................... 13
Geweld en helpen ............................................................................................................................................... 13
Gender en helpen ............................................................................................................................................... 13
Lang-termijn helpen ............................................................................................................................................ 13
Evolutie en neurowetenschappen...................................................................................................................... 14
Evolutie ............................................................................................................................................................... 14
Neurowetenschap ............................................................................................................................................... 14
Affiliatie........................................................................................................................................................ 15
Belang van relaties ............................................................................................................................................ 15
Psychologisch en fysiek welzijn ........................................................................................................................... 15
Sociale steun (support) ....................................................................................................................................... 16
Sociale uitsluiting ................................................................................................................................................ 16
Nood om erbij te horen....................................................................................................................................... 17
Hechting (attachment) ........................................................................................................................................ 17
Interpersoonlijke aantrekking............................................................................................................................ 18
Fysieke aantrakkelijkheid .................................................................................................................................... 18
Psychologische aantrekking ................................................................................................................................ 18
Kracht van de situatie ......................................................................................................................................... 19
Romantische relaties ......................................................................................................................................... 20
Liefde................................................................................................................................................................... 20
Satisfactie en stabiliteit ....................................................................................................................................... 20
Verbeteren van relaties ...................................................................................................................................... 21
Algemene relatie processen .............................................................................................................................. 21
Type relaties ........................................................................................................................................................ 21
Onthulling en responsiviteit ................................................................................................................................ 22
Relatie einde ....................................................................................................................................................... 22
Samen oud worden ............................................................................................................................................. 22
Emoties ........................................................................................................................................................ 23
Wat is een emotie? ............................................................................................................................................ 23
Pre-cognitieve theorieën .................................................................................................................................... 23
Sociaalpsychologische construct ......................................................................................................................... 23
Waarom hebben we emoties? ........................................................................................................................... 24
Evolutionaire origine ........................................................................................................................................... 24
Sociale signalen systeem ..................................................................................................................................... 24
Emoties staan gedrag flexibiliteit toe.................................................................................................................. 24
Impliciete informatieverwerking......................................................................................................................... 24
Regulatie en controle .......................................................................................................................................... 24
Hoe worden emoties uitgelokt en gedifferentieerd? ......................................................................................... 25
Schachter – Singer theorie .................................................................................................................................. 25
Wundt’s 2 dimensies van emoties ...................................................................................................................... 25
Beoordelingstheorie............................................................................................................................................ 25
Moderne theorieën ............................................................................................................................................. 26
Specifieke reactiepatronen ................................................................................................................................ 27
Gezicht ................................................................................................................................................................ 27
Stem .................................................................................................................................................................... 27
Controle en strategische manipulatie ................................................................................................................. 27
Psychologische veranderingen ............................................................................................................................ 28
Gevoelens............................................................................................................................................................ 28
Interactie van emotie componenten ................................................................................................................. 29
Proprioceptieve feedback ................................................................................................................................... 29
Emotionele besmetting ....................................................................................................................................... 29
Consequenties van emotieregulatie ................................................................................................................... 29
,Evolutionaire psychologie
Altruïsme en natural selection
Een evolutionair perspectief op human nature
Natuurlijke selectie en gedrag
Evolutionaire psychologie onderzoekt de origine van gedrag en consequenties voor hedendaagse psychologische
mechanismen.
Charles Darwin: “The origin of species” à selectie in de natuur gebeurt omdat sommige soorten zich beter kunnen
adapteren aan de omgeving en daarmee hun kans om te overleven vergroten, dit zorgt voor een grotere fitness.
• Adaptie = mate waarin je in staat bent om je aan te passen aan de eisen van je omgeving
• Fitness = mate van nakomelingen die je kan voortbrengen (transferring next-generation genes) in vergelijking
met andere in je omgeving
Primaire interesse in de tijd van Darwin = evolutie is fysieke
karakteristieken
Primaire interesse bij de Moderne Darwinisme = evolutie in gedrag
Universele karakteristieken: succesvolle karakteristieken hebben
zo een evolutionair voordeel dat het zich verspreid in de populatie
en typisch wordt voor de volledige gemeenschap
à Bipedie (bipedalism): tweevoetigheid
Altruïstisch gedrag
Anderen helpen ondanks het feit dat dit nadelig kan zijn voor jezelf
Natuurlijke selectie schijnt een egoïstisch proces te zijn à bv.: nood om erbij te horen kan social anxiety
veroorzaken, social anxiety is een adaptie van gedrag om uitgesloten te worden te vermijden
Demo: wie zou je eerder helpen met een nier donatie, uw sibling of uw klasgenoot? à Obviously uw sibling, dit
toont aan dat we iemand dat verwant is aan ons eerde gaan helpen. Niet alleen omdat we er een emotionele band
mee hebben maar ook omdat onze siblings dezelfde genen dragen als ons en zij ons bestaan dus kunnen
voortzetten à siblings helpen bij de reproductie van onze genen
Inclusieve fitness en verwantschap volgens Hamilton
fitness van verwanten met een grote genetische overlap verhogen door altruïstisch gedrag
• Identieke tweeling: genetisch overlap is 100%
• Ouders – kind: genetisch overlap is 50%
• Broer – zus: genetisch overlap is 25%
• Tantes – Onkel: 25%
• Neven – nichten: 12,5%
= betere fitness (van de volgende generatie) door (genetisch) verwanten te helpen à betekend dat er risico’s
worden genomen voor elkaar, hoe hoger de overlap hoe meer risico’s er worden genomen
à Wordt aangetoond in de les met een voorbeeld: brandend huis; we gaan tussen een oud vrouwtje en onze zus
eerder onze zus helpen want zij helpt met onze genen te reproduceren MAAR tussen een oud vrouwtje en een
baby’tje gaan we kiezen voor de baby want deze gaat reproduceren (zelfs als het niet onze genen zijn)
Reciproque altruïsme volgens Trivers:
“ik help je als jij mij helpt” à enkel mogelijk als je die persoon zal herkennen, oplichters worden gestraft door
sociale uitsluiting à dit concept komt enkel voor bij intelligente diersoorten en enkel in kleine groepen
Groepselectie
Evolutionaire psychologie verklaart natuurlijke selectie door competitie en coöperatie
• Competitie: voor gelimiteerde middelen à bv.: overspel bij ouderschap om fitness te vergroten (voorbeeld
van persoonlijke fitness)
• Coöperatie: middelen zijn van gemeenschappelijk belang
à bij familie = inclusieve fitness
à bij kennissen = wederkerige altruïsme (reciprocal)
1
, Seksuele selectie
Seksuele selectie en ouderlijke investering
Seksuele selectie: natuurlijke selectie op basis van toegang tot verschillende seksuele partners
Vormen van seksuele selectie of competitie:
• Intraseksuele competitie: de winnaar geeft zijn genen door (mannelijke competitie)
• Interseksuele competitie: partner kiezen op basis van voorkeur (vrouwelijke competitie)
Ouderlijke investering theorie (Trivers, 72)
Vrouwen investeren in hun nakomelingen en mannen investeren in hun zaad.
à Vrouwen zijn hierdoor selectiever in het kiezen van een partner en het verlies van een partner is voor de vrouw
groter aangezien zij overblijven met een kind. De selectiviteit van vrouwen overtreft de polygamie bij mannen
à mannen zijn hoeren en hebben seks met iedereen, ze gaan wel opzoek naar iemand aantrekkelijk en daarom is
er onderlinge competitie
Selectiecriteria (mating preferences)
Mannen zoeken naar vrouwen die er jong en aantrekkelijk uitzien met weinig seksuele contacten (= teken van
vruchtbaarheid) en vrouwen zijn opzoek naar een financieel stabiele partner à dit is bevestigd in 37 culturen
à Als vrouwen zelf financieel stabiel zijn dan gaan ze het NOG belangrijker vinden om een financieel stabiele
partner te hebben
Jonge mannen: risico en agressie (young man)
Cross-culturele observatie: moorddadigheid door mannen OP mannen à evolutionaire uitleg hiervoor: vrouwen
hebben minder interesse in seks en moeten daarom minder in competitie gaan, mannen zijn onderling constant
in competitie waardoor er agressie ontstaat
• Indirecte agressie: zoals bijvoorbeeld sociale uitsluiting (niet uitgenodigd worden op een feest) hier scoren
vrouwen hoger in
• Directe agressie: vooral fysiek, mannen scoren hier op jonge leeftijd al hoger op maar kent een piek rond 20-
30 jaar. Dit is het geval voor veel verschillende culturen (37)
Cuckoldry en jaloezie
• Vrouwen zijn jaloers op emotionele overspel (partner wil zekerheid op financiële hulp)
• Mannen zijn jaloers op seksuele overspel (want cuckoldry)
à bewezen dat dit niet helemaal klopt, beide geslachten ervaren stress om beide situaties
Cuckoldry = een man dat een kind van een anderman moet opvoeden is zehma hun grootste nachtmerrie
Social interaction
Hoe werkt het collectieve
Introductie
Hobbes vraagt zich af hoe een collectivistische samenleving kan bestaan als mensen vooral focussen op eigen nut?
Adam Smith zegt hierop dat het nastreven naar eigen belang positief effect heeft op het collectieve, bv een
voetbalmatch waarbij Ronalde de kans heeft om te scoren langs een moeilijke hoek of eerst te passen naar een
teamgenoot zodat er langs een makkelijke hoek kan gescoord worden. Dit is een dilemma tussen self- en collective
interest maar in beide gevallen zal het team scoren.
Beloningen activeert het orbito-frontale cortex (dopamine
systeem) en het ventrale stratum, we all strive to activation of
dopamine because it makes us feel good.
Traditioneel theorie = mensen zijn inherent op eigen nut
Interdependencce theorie = belangen van individuen zijn
afhankelijk van de beslissingen van anderen bv gemengde
motieven situatie (mixed motives) zoals de prisoners dilemma.
Mixed motives = conflict tussen collectief en zelfinteresse
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanaearbioue. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
