Deze samenvatting bevat alle informatie die jij nodig hebt voor jouw biologie examen. Ik heb de samenvatting zelf geschreven aan de hand van de syllabus.
Alles staat kort, bondig en duidelijk , zodat je alle informatie snel door kan nemen.
Zelf heb ik met deze samenvatting een 9,6 gehaald voo...
,A zelfregulatie
A1 eiwitsynthese
DNA: opslag erfelijke informatie
Histonen (eiwit) rolt DNA omheen → nucleosoom → chromatine → chromosoom
Nucleotiden: suikergroep (deoxyribose), fosfaatgroep, stikstofbase
Helixstructuur/dubbele helix gekoppeld door waterstofbruggen van basenparen.
Codon = opeenvolging van 3 stikstofbasen
Adenine Thymine Cytosine Guanine: AT (2 waterstofbruggen) en CG (3 waterstofbruggen)
RNA: kopie DNA om eiwitten te maken
- Enkelstrengs ipv dubbelstrengs
- Uracil ipv Thymine
- Ribose ipv deoxyribose
Ander DNA, ook zelf eiwitten maken:
- Mitochondriaal DNA: overerven via de moeder
- Planten: chloroplast DNA
- Bacterie: groot cirkelvormig DNA-molecuul + plasmiden (uitwisselen)
- Repetitief DNA: herhalingen van korte DNA-sequenties, wat verschilt per persoon
dus goed voor DNA onderzoek
PCR = DNA vermeerderen: primers bepalen het startpunt
Restrictie-enzym = kan DNA-moleculen op specifieke plaatsen knippen (STR)
Sequencen = nucleotidenvolgorde van een DNA-fragment bepalen
fluoriserende ddNTP’s → verschillende lengtes: gelelektroforese/capillair
Eiwitten
Eiwitten → aminozuren: peptidebinding → polypeptide
- primaire structuur: volgorde en aantal aminozuren
- secundaire structuur: H-bruggen: a helix en b plaat (hoek)
- tertiaire structuur: bindingen tussen restgroepen (vouwing)
- quaternaire structuur: meerdere polypeptideketens: hemoglobine/insuline
denaturatie: verliezen ruimtelijke structuur bij verwarmen
matrijsstreng = streng die wordt afgelezen
coderende streng = streng die niet wordt afgelezen
Eiwitsynthese
Transcriptie: DNA → RNA
1. RNA van TATA-box naar TTATTT (utr)
lezen van 3’ naar 5’ dus streng van 5’ naar 3’
2. 3’ cap: poly-A-staart (levensduur) 5’ cap: guanine + methyl (stabiliteit en transport)
Splicing: BACTERIE NIET
3. verwijderen introns (niet-coderend) en behouden exons (coderend)
Translatie: RNA → eiwit
4. 5’cap startcodon koppelt klein ribosoom: methionine
5. rRNA zorgt voor de peptidebindingen tussen aminozuren
6. grote ribosoom legt aminozuren neer (doorgeven/loslaten)
tRNA: 1 kant aminozuur en 1 kant anticodon
7. einde: stopcodon
Endoplasmatisch reticulum
8. adreslabel koppelt aan SHM → ribosoom en SHM koppelen aan ER
9. adreslabel los → translatie vervolgt → ontkoppeling eiwit
10. ruimtelijke structuur in ER
11. Glad ER maakt transportblaasje
Golgi-systeem
12. eiwitten bewerken, opslaan en transporteren: in cel/uit cel/in membraan
, DNA-replicatie vindt plaats in de S-fase:
1. enzymen complex verbreekt de H-bruggen tussen beide DNA-strengen
2. helicasen ritsen naar beide kanten het DNA verder open → 2 replicatievorken
Dit kan gebouwd worden in richting 5’ → 3’
3. RNA polymerase primase maakt op startpunt een primer vast
4. DNA polymerase vormt een nieuwe streng → leidende streng
Dit kan gebouwd worden in richting 3’ → 5’
5. Op korte afstand RNA-primer → achterwaarts kopiëren → okazaki-fragment
6. ander type DNA-polymerase vervangt alle RNA nucleotiden uit de primers met
DNA nucleotiden
7. ligase koppelt okazaki-fragmenten aan elkaar → volgende streng
semi-conservatief = elk nieuw molecuul bestaat uit een oorspronkelijke en nieuwe streng
A2 stofwisseling van de cel
Cel:
- cytoplasma: grondplasma organellen
- celkern: DNA, kernmembraan (kernporiën), kernlichaampjes (rRNA)
- celmembraan
- cytoskelet: vorm en structuur + vervoer organellen
Plant
- eukaryoot
- celwand: cellulose/lignine
- vacuole: water en opgenomen stoffen → turgor
- plastiden: chromo-/chloroplasten (kleur) amyloplasten (voedingsstoffen opslaan)
Dier
- eukaryoot = wel celkern
- lysosoom: versleten organellen en opgenomen stoffen afbreken
- trilharen/ciliën: beweging of waarneming
Bacterie
- prokaryoot = geen celkern
- celwand: suikers/aminozuren
- flagellen: voortbeweging
- alleen ribosomen/blaasjes
Schimmel
- eukaryoot
- celwand: chitine
Virus: kern van DNA/RNA + eiwit membraan, koppelt aan een levende cel en injecteert
erfelijk materiaal → ziekte
Bacteriofaag: virus van een bacterie
Receptor eiwitten die signalen van binnen of buiten een cel kunnen waarnemen → cascade
aan reacties
Transport
celmembraan: fosfolipiden (hydrofiele kop en hydrofobe staart) + cholesterol
semi-permeabel/selectief permeabel = water + klein wel, groot niet (celmembraan)
permeabel = alles doorheen (celwand)
- Diffusie: kleine moleculen door membraan heen, hoog → laag (passief)
- Gefaciliteerd transport: grote moleculen met eiwit poorten, hoog → laag (passief)
- Ionenpomp: grote moleculen met eiwit poorten, laag → hoog (actief)
- Cytose: hele grote moleculen
- endocytose = buiten naar binnen
- exocytose = binnen naar buiten (blaasjes versmelten met celmembraan)
- Osmose: watermoleculen, laag → hoog (passief)
- hypertonisch: osmotische waarde hoog
- hypotonisch: osmotische waarde laag
- isotonisch: osmotische waarde gelijk
- turgor/osmotische druk: stevigheid
- (grens)plasmolyse: celmembraan laat los van celwand
motoreiwit = transporteren van organellen dmv cytoskelet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninaschouten2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
