Neurowetenschappen les 1
• Indeling op plaats
- Centraal zenuwstelsel (CZS): grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam, ruggenmerg
- Perifeer zenuwstelsel: zenuwen en hersenzenuwen
• Indeling op functie
- Animaal zenuwstelsel: willekeurig zenuwstelsel
- Vegetatief zenuwstelsel: onwillekeurig (onbewust) zenuwstelsel (autonoom zenuwstelsel)
• 2 delen van het vegetatief zenuwstelsel
- Sympathicus: deel onwillekeurig zenuwstelsel dat actief is bij actie/angst
- Parasympathicus: deel onwillekeurig zenuwstelsel dat actief is in rust/spijsvertering
• Grijze stof: zenuwcellichamen, aan de buitenkant van de hersenschors (cortex)
• Witte stof: zenuwceluitlopers, in het midden/centraal
• Kern (nucleus): ophoping van grijze stof in (CZS) hersenen of hersenstam
• Knoop (ganglion): ophoping van grijze stof in perifeer zenuwstelsel
• Neuronen: zenuwcellen
• Gliacellen: zorgen voor stevigheid van zenuwweefsel, bescherming, voeding van neuronen
• Cerebrum: grote hersenen/het brein, bestaat uit 2 hersenhelften: hemisfeer
• Cerebellum: kleine hersenen, zorgt voor de coördinatie van bewegingen
• Truncus cerebri: hersenstam, bestaat uit 3 delen
- Mesencephalon: middenhersenen, bovenste deel hersenstam
- Pons (Varoli): brug, middelste deel hersenstam
- Medulla oblongata: verlengde merg, onderste deel hersenstam, gaat over naar het ruggenmerg
• De 4 hersenkwabben
- Frontaal: voorste deel hersenen/concentratie en aandacht, karakter en persoonlijkheid
- Temporaal: horen, smaak, ruiken, taal
- Parietaal: voelen en integreren gevoel/propriocepsis
- Occipitaal: visuele cortex/bewust worden van beelden
• Frontaalkwab
- Gyrus precentralis: primaire motorische cortex
- Gebied van Broca: motoriek van de spraak
• Temporaalkwab
- Centrum van Wernicke: taalcentrum (woordenboek)
• Parietaalkwab
- Gyrus postcentralis: somatosensorische cortex / gevoel
• Associatie vezels: verbinden hersendelen binnen 1 hemisfeer
• Commissuur vezels: verbinden delen uit de linker en rechter hersenhelft met elkaar
• Projectie vezels: verbinden delen van grote hersenen met andere delen van het zenuwstelsel
, Neurowetenschappen les 2
• Basale ganglia (kernen)
- Fine tuning grove bewegingen vanuit de motorische cortex
- Evenwicht tussen teveel en te weinig motorische activiteit
- Zowel inhiberende (remmende) als exciterende (stimulerende) circuits
- Voor vloeiende bewegingen, bv strikken van je veters/dichtknopen blouse
- Uitval of beschadiging geeft Parkinsonbeeld (traag bewegen)
- Beschadiging inhiberende circuits geeft Huntingtonbeeld (veel bewegen)
• Striatum
- Bestaat uit de caudate nucleus (staartvormige kern) en het putamen en is onderdeel van de
basale ganglia
- Het striatum is de belangrijkste inputstructuur van de basale ganglia
• Substantia nigra: zwarte stof
• Capsula interna: brede baan van witte stof tussen basale kernen
• Capsula interna crus anterior: voorste deel, banen van thalamus naar cortex
• Capsula interna crus posterior: achterste deel, motoriek en auditief
• Thalamus: sensibel (voelen) en sensorische (zintuigen) ltering
- Het wel of niet bewust worden van wat je waarneemt
• Hypothalamus (onder de thalamus)
- Controle en regulatie onwillekeurige:autonome zenuwstelsel
- Onderdeel van het limbische systeem (gevoelens/emoties)
- Regulatie lichaamstemperatuur, voedselinname, water balans en dorst
- Verbinding naar de hypofyse
• Epithalamus
- Meest dorsale deel van het diencephalon (thalamus en hypothalamus)
- Glandula pinealis: pijnappelklier, bovenste deel diencephalon, melatonine: regulatie slaap-waak
• Gyrus cingulus: hier vindt de bewustwording van je emoties plaats
• Hersenstam
- Vitale functies: ademhalingscentrum, bloeddrukregulatie, alertheid
- Oorsprong hersenzenuwen
- Formatio reticularis: bepaalt de waakzaamheid en alertheid
- Verbindingen met elders
- Primitieve en beschermende re exen: zuig-grijpre ex, wurg-hoest-niesre ex
• Mesencephalon
- Bovenste deel hersenstam
- Pedunculi cerebri (hersenstelen): tr. corticospinalis en tr. corticobulbaris
- Corpora quadrigemina: 4 heuvelplaat
- Colliculus superior: bovenste deel 4 heuvelplaat, visuele schakelingen
- Colliculus inferior: onderste deel 4 heuvelplaat, auditieve schakelingen
- Nucleus ruber (rode kern): schakelkern motorische banen
fl fl fi fl