Handboek geschiedenis werkplaats:
Samenvatting Jagers en Boeren
Samenvatting Grieken en Romeinen
Samenvatting Monniken en ridders
Samenvatting Steden en staten
Tijdvak 1: Jagers en boeren
Ka’s:
De levenswijze van jager-verzamelaars.
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen.
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.
Bronnen uit de tijd van jager-verzamelaars zijn ongeschreven, het schrift was nog niet
uitgevonden en primair, uit de tijd zelf. Ze leefden in de prehistorie. Het middel van bestaan
van de jager-verzamelaars was jagen en verzamelen. Het samenlevingstype was een
samenleving van jager-verzamelaars. Ze leefden in kleine nomadische groepen.
In de vruchtbare halve maan begint de neolithische revolutie. Door het klimaat en de
rivieren kon er landbouw ontstaan. Doordat er genoeg voedsel in de omgeving was, hoefde
jager-verzamelaars niet meer te veranderen van woonplek, en begonnen ze aan akkerbouw
en veeteelt. De sedentaire revolutie vond plaats. Hierdoor kregen mensen ook meer
bezittingen en was er een toename van de sociale verschillen. Door meer voedsel groeit de
groep, en er ontstaan dorpen die werden bestuurd door dorpsoudsten en priesters.
Er worden uitvindingen gedaan om het leven makkelijker te maken.
Vanaf hier spreken we van de historie, aangezien mensen hun daden beginnen te noteren.
Door meer voedsel kon de nijverheid ontstaan, niet iedereen hoefde meer boer te zijn.
Hierdoor ontstaan de handel. Voedsel en gereedschappen konden worden verhandeld.
In Mesopotamië en Egypte ontstonden de eerste stedelijke gemeenschappen.
In die steden die werden bestuurd door koningen en priesters leefden grote groepen en
ontstonden sociale verschillen. Er was een polytheïstische godsdienst met magische rituelen
en tempels. En er werden volop dingen uitgevonden (schrift).
Doordat de middelen van bestaan verbeterden en er meer voedsel kwam, konden mensen in
grotere groepen gaan wonen, en konden ambacht, handel en steden ontstaan.
2
, Tijdvak 2: Grieken en Romeinen
Ka’s:
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en
politiek in de Griekse stadstaat.
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in
Europa verspreidde.
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse en de Germaanse cultuur van Noordwest-
Europa.
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische
godsdiensten.
Vanaf 850 v.Chr. kwamen er Griekse stadstaten. Stadstaten zijn steden omringd met
platteland en zijn autarkisch en autonoom. Iedere polis had een eigen staatsvorm.
Monarchie, tirannie, aristocratie, oligarchie en democratie. Athene was de eerste stadstaat
met een democratie.
De filosofen in de Griekse wereld gaan met rationeel verstand kijken naar de wereld om zich
heen, in plaats van te geloven in goden. Hierdoor ontstond de wetenschap. Het hellenisme
was het verspreiden van de Griekse cultuur naar het oosten door Alexander de Grote.
De Grieks-romeinse cultuur wordt ook wel de klassieke cultuur genoemd. Er wordt dan
vooral gesproken over de architectuur en beeldhouwkunst. De 5e en 4e eeuw v. Chr. Wordt
de klassieke oudheid genoemd. De romeinen keken op tegen de Griekse cultuur.
Over de romeinse koningstijd (monarchie) weten we niet veel, na de koningstijd was er een
republiek. De macht werd verdeeld over meerdere functies. De senaat heeft de meeste
macht (oligarchie). Er ontstaat een burgeroorlog tussen Caesar en Pompeus. Caesar wint.
Het neefje van Caesar, Octavius, komt uiteindelijk aan de macht en noemt zichzelf keizer
Augustus. Hiermee begint de keizertijd.
Het romeinse rijk kon groeien door een sterk en gedisciplineerd leger, goed verdedigbare
grenzen (limes), een goede infrastructuur en een goed bestuur. Als de vorsten van de
veroverde gebieden meewerkten behielden zij hun macht en kregen ze het romeinse
burgerschap, hierdoor vond romanisering plaats. Toen de romeinen Griekenland veroverden
ontstond er een menging van de Griekse en romeinse cultuur, die door het hele romeinse
rijk werd verspreid.
Het jodendom en het christendom zijn de eerste monotheïstische godsdiensten.
Jodendom Christendom
1750 v. Chr Ontstaan 30 n. Chr
Jahweh De god God
Mozes De profeet Jezus
Tenach Heilige boek Bijbel
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper akeldenvan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
