Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 7 geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van het zevende hoofdstuk uit het feniks geschiedenis boek.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Hoofdstuk 7: tijd van pruiken en revoluties [1700-1800]Paragraaf 1: De Verlichting
Kenmerkende aspecten
- Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek en sociale verhoudingen.
Lodewijk XV en Lodewijk XVI hadden, net als hun illustere voorganger Lodewijk XIV, grote interesse
voor de wetenschap. Met ontdekkingsreizen konden de Fransen hun positie in de Indische en Grote
Oceaan versterken. Van verlichtingsfilosofen die kritiek hadden op de standenmaatschappij en op hun
absolute macht moesten ze echter niks hebben. De koning regeerde als een absolute vorst en was de
hoogste rechter. John Locke en Jean-Jacques Rousseau vonden dat de sociale en bestuurlijke
verhoudingen onevenwichtig waren. Volgens deze voorstanders van de volkssoevereiniteit hoorde de
bestuursmacht bij het volk te liggen en moest de koning verantwoording aan het volk afleggen.
De maatschappelijke ordening van de zeventiende en achttiende eeuw heet het Ancien Régime. Als
gevolg van de toenemende economische macht van de derde stand kwamen de sociale verhoudingen
steeds meer onder druk te staan. De burgerij eiste bestuurlijke invloed. Vrijwel de gehele derde stand
was ontevreden.
De wetenschappelijke revolutie uit de Tijd van regenten en vorsten had een groot aantal ontdekkingen
op natuurwetenschappelijk gebied gebracht. Hierdoor geïnspireerd ging men ook op een meer
wetenschappelijke wijze nadenken over maatschappelijke verhoudingen. Mensen gingen meer hun
gezonde verstand nadenken (rationalisme). Door in hun denken los te komen van het geloof en van de
aanname dat de door God gegeven samenleving ideaal was, wilden ze samenleving verbeteren. In de
Verlichting bekritiseerde een aantal denkers dan ook de kerk, de schrijver en filosoof Voltaire (1694-
1778) voorop.
De Engelse filosoof John Locke (1623-1704) maakte duidelijk dat iedereen voor de wet gelijk is en dat
die wetten ook voor de vorst gelden en niet door hem geschonden mogen worden. Volgens Charles de
Montesquieu (1689-1755) moest er een trias politica komen, een driedeling in de macht: het volk of
zijn vertegenwoordigers hebben de wetgevende macht, de koning en zijn ministers hebben de macht
om die wetten uit te voeren en een onafhankelijke rechterlijke macht opereert helemaal los daarvan. In
het boek van Rousseau werkte hij het idee van volkssoevereiniteit uit. In de volksvertegenwoordiging
moet iedereen één stem krijgen (hoofdelijke stemming) en als een wetsvoorstel een meerderheid
haalt, gaat de wet gelden.
Paragraaf 2: De Verlichting
Kenmerkende aspecten
- Voortbestaan van het Ancien Régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
Koning Frederik de Grote van Pruisen (1712-1786) nodige vaak verlichte denkers en leden van de
Pruisische Academie van Wetenschappen uit in zijn paleis Sanssouci te Potsdam. Hij bevorderede
wetenschappelijk onderzoek en paste de verlichtingsideeën toe in het onderwijs, in de
gezondheidszorg en in de rechtsspraak. Hij deed al het mogelijke om de economie te verbeteren: het
droogleggen van moerassen, de voedselproductie en de infrastructuur hadden zijn volle aandacht.
Frederik de Grote wordt beschouwd als de verlichte despoot bij uitstek. Ook keizer Jozef II van
Oostenrijk (1741-1790) en tsarina Catharina II van Rusland (1729-1796) maakte vele verbeteringen
voor hun volk mogelijk, echter zonder dat die volken daar zelf iets over te vertellen hadden.
Koning Frederik de Grote van Pruisen is wel de meest uitgesproken vertegenwoordiger van het verlicht
absolutisme. Hij correspondeerde met wetenschappers en verlichte filosofen en probeerde hun
denkbeelden toe te passen om het bestaan van zijn onderdanen draaglijker te maken. Maar kwam het
op besturen aan, dan eiste hij alle macht op en besliste als een alleenheerser, als een despoot. Met
Voltaire voerde hij decennialang een uitgebreide briefwisseling. Toen de Franse filosoof Frankrijk
moest ontvluchten, nodigede de Pruisische koning hem uit aan zijn hof in Potsdam. Na een innige
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jonnedaantje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen