Inhoudsopgave:
Inhoudsopgave:......................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1 Scheiden en reageren.........................................................................................................4
§1.2 Zuivere stoffen en mengsels.......................................................................................................4
§1.3 Scheidingsmethoden..................................................................................................................4
§1.4 Chemische reactie......................................................................................................................4
§1.5 De snelheid van een reactie........................................................................................................4
Hoofdstuk 2 Bouwstenen van stoffen....................................................................................................5
§2.2 De bouw van een atoom.............................................................................................................5
§2.3 Het periodieke systeem..............................................................................................................5
§2.4 Ionen, deeltjes met lading..........................................................................................................5
§2.5 Massa van de atomen, moleculen en ionen...............................................................................6
§2.6 Een nieuwe eenheid: de mol......................................................................................................6
Hoofdstuk 3 Moleculaire stoffen............................................................................................................6
§3.2 De bouw van stoffen...................................................................................................................6
§3.3 Bindingen in moleculen..............................................................................................................6
§3.4 Vanderwaalsbinding...................................................................................................................7
§3.5 Waterstofbruggen......................................................................................................................7
§3.6 Mengsel van moleculaire stoffen................................................................................................7
§3.7 Volume van een mol gas.............................................................................................................7
§3.7 Percentage, promillage en ppm..................................................................................................7
Hoofdstuk 4 Zouten en zoutoplossingen................................................................................................8
§4.2 Zouten........................................................................................................................................8
§4.3 Namen en formules van zouten..................................................................................................8
§4.4 Zouten in het water....................................................................................................................8
§4.5 Zouthydraten..............................................................................................................................8
§4.7 Molariteit....................................................................................................................................8
Hoofdstuk 5 Neerslagreacties.................................................................................................................9
§5.2 Neerslagreacties.........................................................................................................................9
Hoofdstuk 6 Koolstofverbindingen.........................................................................................................9
§6.2 Koolwaterstoffen........................................................................................................................9
§6.4 Halogeenverbindingen, ethers en alcoholen............................................................................10
§6.5 Aldehyden, ketonen en carbonzuren........................................................................................10
§6.6 Esters........................................................................................................................................11
§6.7 Aminen en aminozuren.............................................................................................................11
1
,Hoofdstuk 7 Duurzaamheid..................................................................................................................12
§7.5 Evenwichten.............................................................................................................................12
Hoofdstuk 8 Zuren................................................................................................................................12
§8.3 Zuren in water..........................................................................................................................12
§8.4 Formules en namen van zuren..................................................................................................12
§8.4 pH-berekeningen aan zure oplossingen....................................................................................13
Hoofdstuk 9 Basen................................................................................................................................13
§9.2 Basen in water..........................................................................................................................13
§9.3 Formules en namen van basen.................................................................................................14
§9.4 pH-berekeningen aan basische oplossingen.............................................................................14
§9.5 Reacties tussen zuren en basen................................................................................................15
§9.6 Kwantitatieve analyse...............................................................................................................15
Hoofdstuk 10 Analysetechnieken en onderzoek..................................................................................15
§10.3 Spectometrie..........................................................................................................................15
§10.4 Kwantitatieve analyse met spectrofotometrie.......................................................................15
§10.5 Chromatografie.......................................................................................................................16
§10.6 Massaspectrometer................................................................................................................17
Hoofdstuk 11 Redoxreacties.................................................................................................................17
§11.2 Reacties met elektronenoverdracht.......................................................................................17
§11.3 Redoxkoppels.........................................................................................................................17
§11.4 Redoxkoppels in oplossing......................................................................................................18
§11.5 Alcoholen als reductor............................................................................................................18
Hoofdstuk 12 Molecuulbouw en stofeigenschappen...........................................................................19
§12.2 Lewisstructuren......................................................................................................................19
§12.3 Mesomerie..............................................................................................................................20
§12.4 Substitutie en additiereacties.................................................................................................21
§12.5 Cis-trans-isomerie...................................................................................................................22
§12.6 Spiegelbeeldisomerie..............................................................................................................22
Hoofdstuk 13 Kunststoffen...................................................................................................................23
§13.2 Additiepolymerisatie...............................................................................................................23
§13.3 Condensatiepolymerisatie......................................................................................................24
§13.4 Eigenschappen van kunststoffen............................................................................................24
Hoofdstuk 14 Chemie van het leven.....................................................................................................25
§14.2 Koolhydraten..........................................................................................................................25
§14.3 Vetten.....................................................................................................................................26
§14.3 Eiwitten...................................................................................................................................27
2
,Hoofdstuk 15 Groene chemie...............................................................................................................28
§15.2 Principes van de groene chemie.............................................................................................28
§15.3 Energiebalans.........................................................................................................................29
§15.4 Reactiesnelheid (binas 37A)....................................................................................................30
§15.5 Procestypen............................................................................................................................30
Hoofdstuk 16 Buffers en enzymen........................................................................................................30
§16.2 Amfolyten...............................................................................................................................30
§16.3 Bufferoplossingen...................................................................................................................31
§16.3 Buffers in het lichaam.............................................................................................................31
3
, Hoofdstuk 1 Scheiden en reageren
§1.2 Zuivere stoffen en mengsels
Een oplossing: mengsel van vloeistof en vaste stof die volledig is gemengd.
Een suspensie: mengsel van vloeistof en vaste stof die niet volledig is gemengd.
Een emulsie: mengsel van twee vloeistoffen die niet mengen.
Stoffen die goed mengen met water zijn hydrofiel.
Stoffen die slecht mengen met water zijn hydrofoob.
Met behulp van een emulgator zullen emulsies niet snel weer ontmengen. Een emulgator
bestaan uit hydrofobe staarten en hydrofiele koppen.
§1.3 Scheidingsmethoden
1. Verschil in deeltjesgrootte
De stoffen zijn te filtreren
2. Verschil in dichtheid
De stoffen kan je laten bezinken
3. Verschil in kookpunt
De stoffen kan je indampen
4. Verschil in oplosbaarheid
De stoffen kan je extraheren
5. Verschil in adsorptievermogen
Kleur-, geur- en smaakstoffen kun je uit een oplossing verwijderen door een
behandeling met fijn verdeelde koolstof. De scheidingsmethode heet
adsorptie en het koolstof is het adsorptiemiddel. De koolstof is het
adsorptiemiddel.
6. Verschil in absorptievermogen en oplosbaarheid
Papierchromatografie, sommige stoffen lossen beter op in de loopvloeistof
dan andere. Sommige stoffen adsorberen sterker aan het papieroppervlak dan
andere.
A
Rf waarde:
B
A = Afstand start en stoppunt van de kleur
B = Afstand start en stoppunt van loopvloeistof
§1.4 Chemische reactie
Alle stoffen bevatten een bepaalde hoeveelheid chemische energie. Een reactie waar
energie vrijkomt = een exotherme reactie. De energie wordt omgezet in andere vorm.
Een reactie waar die voortduren energie nodig heeft op te verlopen = een endotherme
reactie. Zijn vaak ontledingsreacties.
De energie die nodig is om de temperatuur om de reactie te later verlopen is de
activeringsenergie.
§1.5 De snelheid van een reactie
De reactiesnelheid wordt bepaald door vijf factoren:
4
Inhoudsopgave:......................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1 Scheiden en reageren.........................................................................................................4
§1.2 Zuivere stoffen en mengsels.......................................................................................................4
§1.3 Scheidingsmethoden..................................................................................................................4
§1.4 Chemische reactie......................................................................................................................4
§1.5 De snelheid van een reactie........................................................................................................4
Hoofdstuk 2 Bouwstenen van stoffen....................................................................................................5
§2.2 De bouw van een atoom.............................................................................................................5
§2.3 Het periodieke systeem..............................................................................................................5
§2.4 Ionen, deeltjes met lading..........................................................................................................5
§2.5 Massa van de atomen, moleculen en ionen...............................................................................6
§2.6 Een nieuwe eenheid: de mol......................................................................................................6
Hoofdstuk 3 Moleculaire stoffen............................................................................................................6
§3.2 De bouw van stoffen...................................................................................................................6
§3.3 Bindingen in moleculen..............................................................................................................6
§3.4 Vanderwaalsbinding...................................................................................................................7
§3.5 Waterstofbruggen......................................................................................................................7
§3.6 Mengsel van moleculaire stoffen................................................................................................7
§3.7 Volume van een mol gas.............................................................................................................7
§3.7 Percentage, promillage en ppm..................................................................................................7
Hoofdstuk 4 Zouten en zoutoplossingen................................................................................................8
§4.2 Zouten........................................................................................................................................8
§4.3 Namen en formules van zouten..................................................................................................8
§4.4 Zouten in het water....................................................................................................................8
§4.5 Zouthydraten..............................................................................................................................8
§4.7 Molariteit....................................................................................................................................8
Hoofdstuk 5 Neerslagreacties.................................................................................................................9
§5.2 Neerslagreacties.........................................................................................................................9
Hoofdstuk 6 Koolstofverbindingen.........................................................................................................9
§6.2 Koolwaterstoffen........................................................................................................................9
§6.4 Halogeenverbindingen, ethers en alcoholen............................................................................10
§6.5 Aldehyden, ketonen en carbonzuren........................................................................................10
§6.6 Esters........................................................................................................................................11
§6.7 Aminen en aminozuren.............................................................................................................11
1
,Hoofdstuk 7 Duurzaamheid..................................................................................................................12
§7.5 Evenwichten.............................................................................................................................12
Hoofdstuk 8 Zuren................................................................................................................................12
§8.3 Zuren in water..........................................................................................................................12
§8.4 Formules en namen van zuren..................................................................................................12
§8.4 pH-berekeningen aan zure oplossingen....................................................................................13
Hoofdstuk 9 Basen................................................................................................................................13
§9.2 Basen in water..........................................................................................................................13
§9.3 Formules en namen van basen.................................................................................................14
§9.4 pH-berekeningen aan basische oplossingen.............................................................................14
§9.5 Reacties tussen zuren en basen................................................................................................15
§9.6 Kwantitatieve analyse...............................................................................................................15
Hoofdstuk 10 Analysetechnieken en onderzoek..................................................................................15
§10.3 Spectometrie..........................................................................................................................15
§10.4 Kwantitatieve analyse met spectrofotometrie.......................................................................15
§10.5 Chromatografie.......................................................................................................................16
§10.6 Massaspectrometer................................................................................................................17
Hoofdstuk 11 Redoxreacties.................................................................................................................17
§11.2 Reacties met elektronenoverdracht.......................................................................................17
§11.3 Redoxkoppels.........................................................................................................................17
§11.4 Redoxkoppels in oplossing......................................................................................................18
§11.5 Alcoholen als reductor............................................................................................................18
Hoofdstuk 12 Molecuulbouw en stofeigenschappen...........................................................................19
§12.2 Lewisstructuren......................................................................................................................19
§12.3 Mesomerie..............................................................................................................................20
§12.4 Substitutie en additiereacties.................................................................................................21
§12.5 Cis-trans-isomerie...................................................................................................................22
§12.6 Spiegelbeeldisomerie..............................................................................................................22
Hoofdstuk 13 Kunststoffen...................................................................................................................23
§13.2 Additiepolymerisatie...............................................................................................................23
§13.3 Condensatiepolymerisatie......................................................................................................24
§13.4 Eigenschappen van kunststoffen............................................................................................24
Hoofdstuk 14 Chemie van het leven.....................................................................................................25
§14.2 Koolhydraten..........................................................................................................................25
§14.3 Vetten.....................................................................................................................................26
§14.3 Eiwitten...................................................................................................................................27
2
,Hoofdstuk 15 Groene chemie...............................................................................................................28
§15.2 Principes van de groene chemie.............................................................................................28
§15.3 Energiebalans.........................................................................................................................29
§15.4 Reactiesnelheid (binas 37A)....................................................................................................30
§15.5 Procestypen............................................................................................................................30
Hoofdstuk 16 Buffers en enzymen........................................................................................................30
§16.2 Amfolyten...............................................................................................................................30
§16.3 Bufferoplossingen...................................................................................................................31
§16.3 Buffers in het lichaam.............................................................................................................31
3
, Hoofdstuk 1 Scheiden en reageren
§1.2 Zuivere stoffen en mengsels
Een oplossing: mengsel van vloeistof en vaste stof die volledig is gemengd.
Een suspensie: mengsel van vloeistof en vaste stof die niet volledig is gemengd.
Een emulsie: mengsel van twee vloeistoffen die niet mengen.
Stoffen die goed mengen met water zijn hydrofiel.
Stoffen die slecht mengen met water zijn hydrofoob.
Met behulp van een emulgator zullen emulsies niet snel weer ontmengen. Een emulgator
bestaan uit hydrofobe staarten en hydrofiele koppen.
§1.3 Scheidingsmethoden
1. Verschil in deeltjesgrootte
De stoffen zijn te filtreren
2. Verschil in dichtheid
De stoffen kan je laten bezinken
3. Verschil in kookpunt
De stoffen kan je indampen
4. Verschil in oplosbaarheid
De stoffen kan je extraheren
5. Verschil in adsorptievermogen
Kleur-, geur- en smaakstoffen kun je uit een oplossing verwijderen door een
behandeling met fijn verdeelde koolstof. De scheidingsmethode heet
adsorptie en het koolstof is het adsorptiemiddel. De koolstof is het
adsorptiemiddel.
6. Verschil in absorptievermogen en oplosbaarheid
Papierchromatografie, sommige stoffen lossen beter op in de loopvloeistof
dan andere. Sommige stoffen adsorberen sterker aan het papieroppervlak dan
andere.
A
Rf waarde:
B
A = Afstand start en stoppunt van de kleur
B = Afstand start en stoppunt van loopvloeistof
§1.4 Chemische reactie
Alle stoffen bevatten een bepaalde hoeveelheid chemische energie. Een reactie waar
energie vrijkomt = een exotherme reactie. De energie wordt omgezet in andere vorm.
Een reactie waar die voortduren energie nodig heeft op te verlopen = een endotherme
reactie. Zijn vaak ontledingsreacties.
De energie die nodig is om de temperatuur om de reactie te later verlopen is de
activeringsenergie.
§1.5 De snelheid van een reactie
De reactiesnelheid wordt bepaald door vijf factoren:
4
