31, Geneesmiddelen bij kwaadaardige aandoeningen
Oorzaken afwijkende celdeling
Normaal kan het lichaam verkeerde celdeling zelf oplossen, hij repareert of vernietigt de cel.
Waarom het lichaam op een bepaald moment een afwijkende cel niet herkent, is niet
duidelijk. Er zijn duidelijke verbanden gevonden tussen bepaalde leefgewoonten en kanker:
- Overmaat aan uv-straling
- voeding en alcohol
- chemische stoffen (asbest en dioxine)
- roken
- sommige geneesmiddelen
- mensen die in hun jeugd tegen kanker zijn behandeld en genezen.
Tumoren
Op het moment dat er een groot aantal cellen verkeerde cellen is, is er sprake van een
gezwel, tumor of nieuwvorming van cellen: neoplasma. Er zijn goedaardige (benigne) en
kwaadaardige (maligne) tumoren. Kenmerken van kwaadaardige tumoren zijn:
- Het celtype is anders dan het celtype van de omgevingscellen
- de kwaadaardige tumor dringt het omliggende weefsel binnen en vernietigt dat
- kwaadaardige cellen kunnen losraken en nieuwe tumoren veroorzaken, uitzaaiing
(metastase).
Een niet te behandelen goedaardige tumor in de hersenen kan uiteindelijk dezelfde
problemen veroorzaken als een kwaadaardige tumor. De kwaadaardige celgroei in het
oppervlakte weefsel wordt een carcinoom genoemd. Ongeveer 80% van de kwaadaardige
tumoren is een carcinoom. tumoren in steun-, bind-, en/of bloedvatenweefsel heten
sarcomen.
31.2 Behandeling van kwaadaardige aandoeningen
Een patiënt met kwaadaardige aandoening zal chirurgie, radiotherapie en/of behandeling
met geneesmiddelen krijgen. De behandeling wordt bepaald door of er uitzaaiingen zijn en in
welke mate. Als volledige genezing niet mogelijk is, moet de verbetering afgewogen worden
tegen de belasting.
Kwaadaardige aandoeningen worden tegenwoordig vaak eerder ontdekt waardoor ze
genezend behandeld kunnen worden. Ze komen dan ook steeds vaker voor in de apotheek.
Soms is er sprake van een onbehandelbare aandoening, het is belangrijk dat de patiënt de
rest van de tijd die hij nog heeft, goed te kunnen meemaken. Medicatie wordt dan
verzachtend of palliatief gebruikt.
- Chirurgie: bij lokale tumoren, voorafgaand soms oncolytica en radiotherapie om de
tumormassa te verkleinen.
- Radiotherapie: celdodende stralen worden tijdens de operatie gebruikt. Vaak
wanneer het niet zeker is of de kwaadaardige tumor verwijderd kan worden. Door de
radiotherapie wordt de tumor kleiner en krijgt de patiënt minder pijn.
, Oncolytica
Medicatie die wordt gebruikt bij de behandeling van kwaadaardige aandoeningen
Stoffen die rechtstreeks ingrijpen in de celstofwisseling (ook wel cytostatica)
Het lijkt erop dat er een langere overlevingsduur bereikt kan worden met een behandeling
van chirurgisch ingrijpen in combinatie met oncolytica.
Er zijn verschillende soorten oncolytica die op verschillende stadia van het delingsproces
ingrijpen. Vaak wordt de keuze van het middel bepaald door een oncoloog. Het gebruiken
van oncolytica is ook wel chemotherapie. Er bestaat nog geen oncolytica die alleen
tumorcellen aanpakt.
Bijwerkingen, oncolytica pakt eerst de sneldelende cellen aan, dit zijn niet alleen de
tumorcellen maar ook goede cellen. Hierdoor ontstaan de volgende bijwerkingen:
- Misselijkheid
- braken
- diarree
- vochtverlies
- haaruitval
- beïnvloeding vruchtbaarheid
- bloedarmoede
- verhoogde gevoeligheid voor infecties
- stollingsstoornissen
Intermitterende behandeling: doordat er tussenpozen in de behandeling zitten, kunnen de
lichaamseigen cellen zich herstellen. Dit omdat ook de cellen voor bloedaanmaak worden
geremd. Voor een nieuwe behandeling gestart wordt, wordt eerst gecontroleerd of er niet te
weinig witte bloedcellen aanwezig zijn.
Voorkomen van resistentie wordt gedaan door combinaties van middelen uit
groepen die op een verschillend punt in de celdelingscyclus aangrijpen te
gebruiken. Ander voordeel is dat door de combinatie van stoffen, de hoeveelheid
per stof minder kan zijn → minder bijwerkingen.
Combinaties met oncolytica zijn niet alleen met elkaar maar bijna altijd ook met anti-emetica.
Vaak wordt voor de behandeling een middel tegen braken gegeven en een antibacterieel
middel om de infectiekans te verkleinen. Verder soms nog hypnotica, anxiolytica of
antipsychotica.
Soms worden oncolytica gebruikt om de afweer van het lichaam te onderdrukken. Bij auto-
immuunziekten, reumatoïde artritis en psoriasis worden soms met oncolytica behandeld.
Vaak wordt oncolytica intraveneus toegepast, in het ziekenhuis dus. Methotrexaat wordt
oraal gebruikt bij reumatoïde artritis en psoriasis.
Cyclofosfamide wordt oraal gebruikt als kuur bij mammacarcinoom.
Bij bepaalde vormen van huidkanker wordt oraal en lokaal fluoro-uracil gebruikt.
Hormonen
Bij hormoongevoelige kwaadaardige aandoeningen als prostaat- en mammacarcinoom kan
hormonale behandeling helpen. Het doel van de behandeling is met een antihormoon de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Bridgetn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.