Wil je het boek niet kopen voor de toets, of wil je een goede leidraad om te leren. Deze samenvatting bespreekt alle hoofdstukken 190 pagina's in enkel circa 30 pagina's
Samenvatting geestelijke
stroming
Leer jaar 1 periode 4
Een wereld vol geloof hoofdstuk 2, 3, 4, 5 en 6
Verhalen vertellen Paragraaf 1.3 en 2.2
1
,Hindoeïsme:
Hindoeïsme in Nederland zijn er van de bevolking ongeveer 0,6 % (100.000) hindoes.
Daarnaast zijn er wel steeds meer mensen die zich voelen aangetrokken tot bepaalde
elementen van de tradities zoals yoga en het geloof in reïncarnatie. Wereldwijd zijn er
ongeveer 850 miljoen hindoes waarvan de meeste in India wonen. De oudste wortels van het
geloof liggen dan ook in India en in het huidig Pakistan. De naam van het hindoeïsme verwijst
naar de rivier Indus, in het huidige Pakistan de mensen die langs deze rivier wonen werden
tot op een zeker moment hindoes genoemd.
De cultuur van het Hindoeïsme gaat ver terug in de tijd we zullen dan ook een sprong maken
van 4500 jaar. In de tijd waar mensen nog geen stromend water hadden speelde de rivieren
een grote rol. Uit de rivier kon je water en vis halen, maar je kon er ook kleren in wassen en
de grond lang de rivieren was erg vruchtbaar. Rond 2500 voor onze jaar telling bloeide in de
buurt van de rivier dan ook een rijke cultuur op, deze noemde we de Indus Cultuur. Uit
archeologische opgraving blijkt dat de Indus-cultuur een vrij hoogstaande beschaving moet
zijn geweest. Er zijn afbeeldingen gevonden van dieren die als heilig werden beschouwd. Uit
waterbassins bij de ingang van de tempels blijkt ook dat de mensen van de Indus-cultuur
rituele reinigingen uitvoeren. Er zijn ook afbeeldingen bekend van goden die een
lichaamshouding hebben die sterk aan hindoeïstische yoga houdingen doet denken. Door
deze gegevens concluderen wetenschappers dat er tussen de Indus-cultuur en het
hindoeïsme belangrijke overeenkomsten zijn en gaan ze er van uit dat het hindoeïsme
wortels heeft in de tijd van de Indus-Cultuur.
De oudste hindoeïstische geschriften de Veda’s stammen uit een periode waarin de bloeitijd
van de Indus-cultuur alweer voorbij was we hebben het dan over de periode van ongeveer
1200 tot 500 voor onze jaartelling. Veel hindoes zien dit als een belangrijke tijd: naast het feit
dat er een belangrijke boeken werden geschreven werden in deze periode ook rituele
ontwikkeld die nog steeds de kern vormen van het hindoeïstische geloof. Het wordt Veda
betekent wijsheid. In de boeken uit de vedische tijd staan volgens veel hindoes ook
belangrijke aspecten van het hindoeïsme beschreven. Volgens veel hindoes zijn de Veda’s
ook niet door gewone mensen geschreven. Ze geloven dat er schrijven bijzondere gaven
hadden: het waren half goddelijke mensen. De Veda’s zijn geschreven in een taal die we het
vedisch noemen; uit deze taal is water het Sanskriet ontstaan.
Veda’s Heilige geschriften
Vedische Tijd Periode waarin de Veda’s ontstonden (1200
500 voor onze Jaartelling)
Vedisch De taal waarin de veda’s geschreven zijn
De vedische tijd is een belangrijke periode geweest voor de vorming van het hindoeïsme.
Veel van de rituele die toen werden ontwikkeld, wordt er nog steeds toegepast. In deze
periode werd ook de betekenis van rituele steeds groter. Het besef dat rituele niet zomaar
wat versieringen van de godsdienst zijn, maar dat een mensen in zijn leven rituele nodig
heeft. In het huidige hindoeïsme wordt vaker teruggegrepen op de teksten en gewoonte die
al in deze tijd zijn ontstaan. Toch is er in de duizenden jaren die verstreken zijn natuurlijk ook
veel veranderd. De goden die in de tijd heel belangrijk werden gevonden spelen
2
,tegenwoordig bijvoorbeeld een veel minder grote rol. Vishnu en Shiva, die tegenwoordige
dus heel belangrijk zijn, speelde toen juist nog een hele kleine rol.
En belangrijkste tekst uit de tijd is het Mahabharata, geschreven tussen 200 v.Chr. en 200
n.Chr. Een bepaald onderdeel van het Mahabharata is nog steeds heel populair: de
bhagavadgita. In dit boek staat een gesprek beschreven tussen Aruna en zijn wagenmenner
Krishna. Krishna blijkt uiteindelijk gedaante van de god Vishnu te zijn. De bhagavadgita wordt
door veel hindoes beschouwd als een belangrijkste heilige boek.
Goed om te weten: je kunt met zekerheid zeggen dat het hindoeïsme vanaf 500 voor het
begin van onze jaartelling bestaat.
Een verzamelnaam
In het hindoeïsme geld dat nog veel sterker dan andere godsdiensten dat geloof ik het over
bepaalde dingen wel en over andere dingen niet met elkaar eens zijn. Dat heeft
waarschijnlijk te maken met de manier waarop deze godsdienst is ontstaan. De rivier de
Indus werden de mensen hindoes genoemd. Daarbij werd niet gelet op wat ze precies en
delen: het feit dat ze bij de Indus woonde, maakte hen hindoe. De meeste Loes vinden dat
ook niet erg. Ze vinden godsdienst een persoonlijke zaak en leggen meer de nadruk op wat je
doet daarom wat je gelooft. Het is dan ook bijna onmogelijk om als hindoe vanwege ideeën
uit de geloofsgemeenschap gesloten te worden er is ook geen instantie die vaststelt wat de
ware leer is en die in de gaten houdt of iedereen zich daar wel aan houdt.
Huidige tijd
Na de tijd van het oude hindoeïsme blijft de godsdienst steeds in beweging. Een bekend
voorbeeld van een verandering is het leven en het werk van Gandhi. In zijn tijd speelde het
kastenstelsel een belangrijke rol in de samenleving. Het kastenstelsel is een systeem waarin
de samenleving in verschillende lagen is verdeeld. Vanaf je geboorte ligt het vast of je in een
hoog of lage kaste thuis hoort. Het kost stelsel was tijdens het leven van Gandhi al
eeuwenlang door iedereen in de hindoe wereld geaccepteerd. Toch kwam Gandhi tegen in
opstand hij vond het niet goed als mensen niet als elkaars gelijk werden gezien. Onder meer
door de invloed van Gandhi is het kastelenstelsel India tegenwoordig officieel afgeschaft,
maar tegelijkertijd is het zo dat het kastenstelsel in het denken van veel hindoes nog steeds
een belangrijke rol speelt.
De 100.000 die nu in Nederland wonen, zijn globaal gezien in drie groepen te verdelen in de
eerste plaats zijn er mensen die rechtstreeks uit India en Pakistan in Nederland zijn gekomen
en hun godsdiensten tradities uit hun moederland hebben meegenomen. Een voorbeeld van
deze groepen is de Nederlandse tamils uit Sri Lanka. Het grootste deel van de hindoes in
Nederland Zijn afkomstig uit Suriname. Rond de tijd dat Suriname onafhankelijk werd in 1975
kwamen veel van hen naar Nederland. De derde groep hindoe in Nederland bestaat uit de
autochtonen Nederlanders die zich aangetrokken voelen tot het hindoeïsme. De leiders van
deze groepen zijn vaak wel afkomst uit India, maar het merendeel van de volgelingen is
westerling.
Leer en praktijk
Binnen het hindoeïsme zijn een grote verschillen in wat mensen precies geloven om een
voorbeeld te geven: er zijn hindoe geloven dat de hoogste god een persoon is. Hij heeft een
3
, menselijke gedaante kan praten, de denken en dingen doe anderen hindoes geloven niet dat
God persoonlijk is. Ze geloven in een god Leie dat de oorsprong en het doel van het al het
leven is. Dat principe, dat Brahman genoemd wordt kan volgens hen niet praten, denken of
dingen doen. Dit zijn twee verschillende opvattingen binnen het hindoeïsme en kunnen goed
naast elkaar bestaan. Een groot verschil in wat hindoes denken en geloven heeft te maken
met het feit dat het hindoeïsme in de eerste plaats gericht is op de praktijk, en niet op de
leer. Er zijn een paar waarheden die als het ware de basisvormen van de hele godsdienst.
Hogere werkelijkheid
In het hindoeïsme is het algemeen geaccepteerd dat er een hogere werkelijkheid bestaat. Er
is meer dan alleen de wereld die om ons heen zien. En ander woord voor hoger werkelijkheid
is transcendente werkelijkheid. Deze opvatting leeft al in de tijd van de Veda’s. Daarmee
wordt er uitgegaan dat er een persoonlijke oppergod is die alles bestuurd. Andere hindoes
geloven in een onpersoonlijke transcendente werkelijkheid. Zij zien het hogere als een soort
energie een goddelijk principe. Spreken denken en daden verrichten beschouwen zij als
dingen die op aarde thuishoren. Naast het geloof in een persoonlijk onpersoonlijke hoogste
werkelijkheid, geloof dus ook in het bestaan van meerdere goden. We noemen het
hindoeïsme een polytheïstische godsdienst. Het hindoeïsme en duizenden goden er zijn
goden die wereldwijd door veel hindoes worden vereerd. Er zijn ook veel goden die alleen in
bepaalde plaatsen of voor een bepaalde familie belangrijk zijn. Hoewel het hindoeïsme dus
veel verschillende goden kent zijn hindoes niet polytheïstische dat heeft twee oorzaken: in de
eerste plaats gaan hindoes ervan uit dat alle goden terug zijn voer op een goddelijk principe.
In de tweede plaats voelen veel heen doet zich met een god meer verbonden. De gouden in
het hindoeïsme lijken veel op mensen maar hebben daar schaven die gewone mensen niet
hebben. In de traditie worden veel prachtige en spannende verhalen vertelt over wat de
goden allemaal gedaan hebben. Vaak komen de goden in die verhalen ook op aarde in de
gedaante van mensen.
Atman en Brahman
Veel hindoes geloven in een goddelijk principe. Daarmee wordt vaak dacht, dat de wereld
ontstaan is vanuit het brahman, met brahman is alles begonnen. Ook mensen zijn volgens
deze opvatting ontstaan vanuit het goddelijke. Sterker nog: in ieder mens is de diepste kern
bewaard gebleven die rechtstreeks voortkomt uit het goddelijke. Diepste kern van de mens
wordt atman genoemd. Een bekende stelling in het hindoeïsme is de uitspraak Atman is
Brahman. Daarmee wordt bedoeld dat de diepste van het mens zijn gelijk aan de hogelijke
werkelijkheid. Met andere woorden: diep in jezelf zit een goddelijke kern. Het uiteindelijke
doel van het leven is dat je verzorgt dat het Atman weer teruggaat naar het Brahman, dat je
uiteindelijk weer een woord met het goddelijke principe. Als dat gebeurt heb je de verlossing
bereikt.
Karma en reïncarnatie
Een heel belangrijke gedachte in het hindoeïsme is het geloof een incarnatie. Recreatie
betekent letterlijk: wedergeboorte, opnieuw geboren worden. Hindoes geloven dat mens na
de dood opnieuw geboren wordt. Na de dood komt er mens terug op aarde. Dat kan zijn in
een beter leven dan in het huidige leven, maar je kunt ook in een lagere positie terugkomen.
Het is zelfs mogelijk dat je in een volgend leven en dier bent, of een steen. In wat voor leven
je na de dood terechtkomt, hangt af van de manier waarop je geleefd hebt. Alle daden die
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gabykoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
