Samenvatting
Samenvatting - Biologie examenstof
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van de examenstof van het biologieexamen opgedeeld in de vaste domeinen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie eindexamen domeinen,Domein B - zelfregulatie
B1 - eiwitsynthese
Eiwitsynthese is het proces waarbij eiwitten worden gemaakt op basis van de informatie in
het DAN. Simpel gezegd is eiwitsynthese het maken van een eiwit in een menselijke cel.
Eiwitsynthese gebeurt in twee stappen:
● Transcriptie: dit is het proces waarbij DNA wordt afgelezen en hierdoor een
complementaire RNA-kopie wordt gemaakt.
● Translatie: Dit is het proces waarbij RNA wordt afgelezen en hierdoor een eiwit wordt
gemaakt.
Het is dus belangrijk om je te realiseren dat er een stapsgewijs proces moet plaatsvinden
om een eiwit te maken in een menselijke cel: van DNA naar RNA naar eiwit.
Bij transcriptie begin je in de celkern. Hier bevindt zich namelijk al het DNA in een menselijke
cel. Het menselijk DNA bevat ongeveer 21.000 genen. Een gen is een specifiek stukje van
het DNA, dat kan coderen voor een fysiek/functioneel stukje van een erfelijke eigenschap. In
bijna alle gevallen codeert een gen dus voor een eiwit. Het gaat erom dat we bij transcriptie
niet het hele DNA gaan aflezen en daar een mega lang RNA stuk van maken. Bij transcriptie
ben je een gen aan het aflezen, dus een specifiek klein stukje DNA.
De RNA-polymerase is een enzym dat één streng van het DNA afleest om zo een
enkelstrengs RNA-molecuul te maken. Het dubbelstrengs DNA wordt dus bij het specifieke
gen dat je wil lezen tijdelijk uit elkaar getrokken. Hierdoor kan het RNA-polymerase één van
de strengen aflezen. Deze streng heet de matrijsstreng of de template streng. De streng die
niet wordt afgelezen heet de coderende streng. Het specifieke stukje op het DNA-molecuul
waar het RNA-polymerase zich aan bindt heet een promotor.
, Het RNA-polymerase leest een specifieke gen en krijgt hierdoor de instructie om een
RNA-molecuul te maken. Het DNA en het RNA zijn beiden opgebouwd uit de bouwstenen
nucleotiden. Nucleotiden zijn opgebouwd uit een fosfaatgroep, een suikergroep en een
stikstofbase. Bij DNA is de suikergroep desoxyribose en zijn de stikstofbasen adenine (A),
Thymine (T), guanine (G) en cytosine (C ). Bij RNA heb je de suikergroep ribose en de
stikstofbasen adenine (A), uracil (U), guanine (G) en cytosine (C ). Deze stikstofbase
hebben vaste basenparingen, namelijk: G-C en A-T. Het RNA-polymerase bindt op de
promotor en start dan met het lezen en de bouw van het RNA-molecuul. Dit lezen en maken
gaan een bepaalde richting op. Het maken van een RNA-molecuul door het
RNA-polymerase gebeurt van een 5’-uiteinde naar een 3’-uiteinde. De leesrichting van het
RNA-polymerase gaat andersom van een 3’-uiteinde naar een 5’-uiteinde.
Het RNa-molecuul dat nu gemaakt is noem je pre-RNA. Er zitten namelijk nog stukken in die
eruit moeten worden gehaald voordat je er een eiwit van kunt maken. Het pre-RNA bevat
nog introns en exons. Een exon is het coderende deel, waaruit je een eiwit kunt maken. Een
intron is het niet coderende deel, dit heeft geen functie en moet er dus worden uitgeknipt.
Het proces dat de introns eruit knipt heet splicing. Splicing gebeurt nog in de celkern.Na
splicing wordt het RNA-molecuul mRNA genoemd. Het heeft namelijk een bericht: “maak dit
specifieke eiwit!” Het mRNA verlaat de celkern via een kernporie en belandt zo in het
cytoplasma.
Het mRNa is nu klaar om vertaald te worden in een eiwit en het bevindt zich nu in het
cytoplasma, de translatie kan nu beginnen. De bouwstenen van een eiwit zijn aminozuren.
Er moet dus een lange keten aminozuren worden gemaakt bij translatie. Bij translatie heb je
weer een speciale lezer nodig: een ribosoom. Een ribosoom kan het mRNA aflezen en de
verbinding tussen de aminozuren maken. Een ribosoom bestaat uit een groot eiwitcomplex
en essentiële rRNA’s. Het mRNA bestaat uit meerdere codons. Een codon bevat drie
opeenvolgende nucleotiden die wordt gelezen door het ribosoom en wordt vertaald naar een
aminozuur. De translatie begint altijd bij een startcodon: AUG. Het ribosoom leest dus het
startcodon en dan moet het goede aminozuur worden aangedragen. Het ribosoom kan niet
zelf het juiste aminozuur aandragen, dit doet het tRNA. Een tRNA kan namelijk een specifiek
aminozuur aan zich binden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chantalvanderterp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen