De samenhang tussen angst en seksueel verlangen en de modererende rol van expliciete en
impliciete attitudes
Open Universiteit
Naam student:
Studentnummer:
Cursusnaam:
Begeleider:
Examinator:
,SEKSUEEL VERLANGEN EN ANGST
2
Samenvatting
Het doel van dit onderzoek is om de cognitieve processen die werkzaam zijn bij het ontstaan
en moduleren van seksueel verlangen beter te begrijpen, zodat we uiteindelijk tot een betere
hulpverlening kunnen komen voor mannen en vrouwen met een disfunctie in het seksueel
verlangen. Er bestaan nog maar weinig empirische studies omtrent de cognitieve inhoud van
(automatische) attitudes bij de relatie tussen angst en seksueel verlangen. In dit onderzoek is
de samenhang tussen angst en seksueel verlangen en de modererende rol van impliciete en
expliciete attitudes onderzocht.
De onafhankelijke variabele angst werd gemeten met DASS-21. Het seksueel
verlangen voor mannen werd gemeten met de International Index of Erectile Function (IIEF)
en voor vrouwen met de Female Sexual Function Index (FSFI). De expliciete attitudes werden
gemeten met de Sexual Thoughts Questionnaire (STQ) en de impliciete attitudes met de IAT
liking en wanting. Het cross-sectioneel onderzoek bestaat uit 149 personen. Homoseksuelen
waren uitgesloten. De leeftijd varieerde van 20 tot 73 jaar (M = 39.2). Hierbij waren 65%
vrouwen en 35% mannen vertegenwoordigd.
De analyses zijn gedaan met een enkelvoudige en een meervoudige regressieanalyse.
Uit de resultaten blijkt dat angst positief samenhangt met seksueel verlangen. We zagen
verder ook een negatieve samenhang tussen leeftijd en seksueel verlangen. Er waren geen
aanwijzingen dat expliciete of impliciete attitudes een modererend rol hebben op de relatie
tussen angst en het seksueel verlangen.
Keywords: seksueel verlangen, angst, impliciete en expliciete attitudes
,SEKSUEEL VERLANGEN EN ANGST
3
De samenhang tussen angst en seksueel verlangen en de rol van expliciete en impliciete
attitudes daarbij
Een disfunctie in het seksueel verlangen wordt genoemd als de meest voorkomende
seksuele stoornis bij vrouwen (Brotto, 2010). Vergeleken met onderzoek bij vrouwen naar een
verminderd seksueel verlangen, staat onderzoek bij mannen nog in de kinderschoenen. Uit
onderzoek van Hertlein, Weeks, en Gambescia (2015) is gebleken dat verminderd seksueel
verlangen bij mannen tussen 18 en 60 jaar varieert van 15% tot 25% gevolgd door een
toename tot 40% na de leeftijd van 60 jaar. Bij vrouwen kan dit zelfs oplopen tot 64% (Hayes
et al., 2006). Echter is het onwaarschijnlijk dat mannen een verminderd seksueel verlangen als
primaire reden geven voor een klinische behandeling (Markovic, 2017).
Seksueel verlangen is een heterogeen, veelzijdig begrip en verminderd seksueel
verlangen heeft vaak geen duidelijk aanwijsbare oorzaak. De reden waarom het moeilijk is
om seksueel verlangen te definiëren is omdat seksueel verlangen een subjectieve dimensie
heeft en per individu verschilt (Trudel, 2003). Seksuologen hebben zich lang vastgehouden
aan het lineaire model van de seksuele responscyclus (A veroorzaakt B) van Masters en
Johnson (1966). In dit model ontbrak de fase van seksueel verlangen. Het idee om seksueel
verlangen op te nemen in de seksuele responscyclus werd geïntroduceerd door Kaplan (1979)
en Basson (2000). Basson stelde voor om de seksuele responscyclus als circulair te
beschouwen. Haar model brak met de traditionele lineaire en biologische opvatting. De fasen
‘opwinding’ en ‘verlangen’ konden elkaar voorafgaan of gelijktijdig ontstaan. Tegenwoordig
wordt verondersteld dat seksueel verlangen ontstaat na activering van opwinding. Deze
conceptualisatie behoort bij het circulaire model van Toates (2009): het “incentive motivation
model”. Het incentive motivation model neemt aan dat seksueel verlangen ontstaat door
waarnemingen van seksuele prikkels of gedachten. Seksueel verlangen moet dus niet
, SEKSUEEL VERLANGEN EN ANGST
4
beschouwd worden als een interne drift maar meer als een toestand die ontstaat door stimuli
met een seksuele betekenis.
Er zijn verschillende invloeden die gerelateerd kunnen zijn aan een verminderd
seksueel verlangen, met name biologische, psychologische en sociale invloeden. Onder
biologische invloeden vallen onder andere veranderingen door neurologische en vasculaire
aandoeningen die verband houden met ziekte of medicijnen en in het hormonale systeem.
Leeftijd is zeker een factor die in acht genomen moet worden. Kinsey, Pomeroy, en Martin
(1948) verklaarden dat seksueel gedrag en seksueel verlangen bij vrouwen en mannen gestaag
afneemt tijdens de levensloop. Zo rapporteerden Feldman, Goldstein, Hatzichristou, Krane, en
McKinlay (1994) in hun studie dat mannen van 40 tot 70 jaar een afname ondervonden van
het seksueel verlangen en de frequentie van seksuele gedachten. Schiavi (1999) deed
onderzoek bij mannen van 45 tot 74 jaar die een stabiele seksuele relatie hadden en ontdekten
dat het seksueel verlangen afnam naarmate de leeftijd toenam. Andere onderzoekers hebben
gevonden dat seksueel verlangen ook afneemt bij oudere vrouwen (Hällström & Samuelsson,
1990). Ook hormonale veranderingen kunnen optreden bij vrouwen en mannen. Sommige
vrouwen hebben een verminderd seksueel verlangen tijdens de menopauze terwijl andere
vrouwen dit niet hebben (Bancroft, 2002). De algemene aanname is dat de menopauze
bijdraagt aan een verminderd seksueel verlangen als gevolg van een lagere productie van
hormonen, resulterend in verlies van oestrogeen en vermindering van testosteron.
Testosterondeficiëntie en een verminderde secretie van oestrogeen kunnen leiden tot vaginale
droogheid en pijnlijke geslachtsgemeenschap. Bij mannen met lage testosteronwaarden kan
een verminderd seksueel verlangen optreden (McCoy & Davidson, 1985; Vandereycken et al.,
2008; Cairu Li et al., 2003). Er zijn echter aanwijzingen dat de afname in het seksueel
verlangen bij vrouwen meer gerelateerd is aan de leeftijd dan aan de menopauze. Dit zou te
wijten zijn aan de toename van gezondheidsproblemen die vaak gepaard gaan met
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dankatje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.