BLOKOPDRACHT B
Veilig wonen
Namen: Finn Lasseur 1765686
Sietse van Rossem 1764891
Klas: 1F
Cursuscode: AIV-V1WOT-18
Datum: 2019-2020
Docent: Stephan Beuving
,Voorwoord
Voor u ligt ons onderzoek, dat is geschreven in opdracht van de gemeente Ermelo. Er zal onderzoek
gedaan worden naar de buurtveiligheid in Ermelo-West. Aan de hand van verschillende
onderzoeksmethoden zullen diverse veiligheidsthema’s in Ermelo-West onderzocht worden. Ook zal
er dan een antwoord gegeven worden op de hoofdvraag ‘In hoeverre is buurt Ermelo-West,
onderdeel van de gemeente Ermelo, veilig?’. Na het onderzoek te hebben verricht en tot conclusies
te zijn gekomen, zullen er aanbevelingen gedaan worden voor de gemeente Ermelo om de
buurtveiligheid van Ermelo-West te verbeteren.
Wij willen graag Stephan Beuving bedanken voor alle hulp en antwoorden op onze vele mailtjes. Ook
willen wij graag de buurtbewoners bedanken die wij hebben mogen interviewen. Annemarieke de
wijkagent zijn wij heel erg dankbaar voor haar goede hulp door middel van het mogen interviewen
en het verlenen van verschillende bronnen die wij goed konden gebruiken voor ons onderzoek naar
het sociale veiligheidsvraagstuk. Ook willen wij Mark Schouten van UWOON (woningcorporatie)
bedanken voor de extra uitleg en informatie bij het onderzoek naar het sociale veiligheidsvraagstuk.
Leeswijzer
Dit onderzoek bestaat uit verschillende hoofdstukken welke als volgt zijn opgebouwd. Als eerste
staat de probleemschets centraal, hier komen de aanleiding, inleiding, doelstelling, vraagstelling en
de deelvragen aan bod. Daarna lichten wij onze onderzoeksverantwoording toe. Daarna begint het
echte onderzoek in hoofdstuk 3. Hierin staan de historie, stratenplan en ligging, demografische
gegevens criminaliteitscijfers en de maatschappelijke problemen centraal. Dit hoofdstuk zullen wij
afsluiten door middel van een deelconclusie. Hoofdstuk 4 staat in het teken van de ZETA-methodiek,
die zal onderzocht worden door middel van een observatieschema. De resultaten van het
observatieschema zullen hier ook benoemd worden. In hoofdstuk 5 staat het sociale
veiligheidsvraagstuk “overlast door verwarde personen” centraal. Dit zal door middel van
deskresearch en door interviews afnamen onderzocht worden. Hoofdstuk 6 bespreekt de drie
onderzochte veiligheidsvraagstukken, welke door verschillende onderzoeksmethoden onderzocht
worden. In hoofdstuk 7 staat de conclusie voor alle onderzochte veiligheidsthema’s centraal. In
hoofdstuk 8 worden aanbevelingen voor de gemeente Ermelo gevormd, aan de hand van het gedane
onderzoek. In hoofdstuk 9 zult u de bibliografie vinden. Als allerlaatste vindt u in hoofdstuk 10 de
bijlage, waar u de verschillende hulpmiddelen voor dit onderzoek en verschillende handige
afbeeldingen zult vinden.
1
,Inhoud
Voorwoord.............................................................................................................................. 1
Leeswijzer.............................................................................................................................. 1
1. Probleemschets:.............................................................................................................4
1.1 Inleiding........................................................................................................................ 4
1.2 Aanleiding..................................................................................................................... 5
1.3 Doelstelling................................................................................................................... 6
1.4 Vraagstelling.................................................................................................................6
1.5 Deelvragen.................................................................................................................... 6
2. Onderzoeksverantwoording................................................................................................6
2.1 Onderzoeksmethode.....................................................................................................7
2.2 Betrouwbaarheid en validiteit........................................................................................7
2.3 Reflectie........................................................................................................................ 8
2.3.1 Persoonlijke reflectie..............................................................................................8
2.3.2 De motivatie...........................................................................................................9
2.3.3 Waarom Ermelo-west?...........................................................................................9
2.3.4 Wat willen we zo houden en wat niet?....................................................................9
2.3.5 Hoe ging onze samenwerking..............................................................................10
3. Onderzoeksgebied in beeld deel 1...................................................................................10
3.1 Historie....................................................................................................................... 10
3.2 Stratenplan en ligging.................................................................................................10
3.3 Demografische gegevens...........................................................................................10
3.4 Criminaliteitscijfers......................................................................................................11
3.5 Maatschappelijke problemen.......................................................................................11
3.6 Deelconclusie.............................................................................................................. 12
4 Onderzoeksgebied in beeld deel 2....................................................................................13
4.1 Inleiding...................................................................................................................... 13
4.2 ZETA-methodiek......................................................................................................... 13
4.3 Resultaten................................................................................................................... 14
4.4 Deelconclusie.............................................................................................................. 18
Hoofdstuk 5 Sociale veiligheid in de buurt............................................................................19
5.1 Inleiding...................................................................................................................... 19
5.2 Theorie........................................................................................................................ 19
5.3 Interviews.................................................................................................................... 20
5.4 Beleid aanpak verwarde personen..............................................................................21
5.5 Deelconclusie.............................................................................................................. 23
2
,Hoofdstuk 6 fysieke veiligheid in de buurt.............................................................................24
6.1 inleiding....................................................................................................................... 24
6.2 Verkeersveiligheid.......................................................................................................24
6.2.1 Aanwezigheid/afwezigheid veiligheidsrisico’s...........................................................25
6.2.2 Verkeersbeleid......................................................................................................... 27
6.3 Wateroverlast................................................................................................................. 27
6.3.1 inleiding.................................................................................................................... 27
6.3.2 Wat is wateroverlast?...............................................................................................27
6.3.3 Nederlandse wateroverlast geschiedenis.................................................................28
6.3.4 aanwezige fysieke veiligheidsrisico’s tijdens wateroverlast?...................................28
6.3.5 Wateroverlast beleid................................................................................................28
6.4 De zanderij.................................................................................................................. 29
6.4.1 inleiding.................................................................................................................... 29
6.4.2 Wat is asbest?......................................................................................................... 29
6.4.3 Fysieke veiligheid.....................................................................................................30
6.4.4 Beleid voor de Zanderij............................................................................................30
6.5 Deelconclusie.............................................................................................................. 30
7. Conclusie.......................................................................................................................... 32
8. Aanbevelingen.................................................................................................................. 33
8.1 Inleiding...................................................................................................................... 33
8.2 Toegankelijkheid en aantrekkelijkheid.........................................................................33
8.3 Meldpunt verwarde personen......................................................................................34
8.4 Plek risicokaart............................................................................................................ 35
9 Bibliografie......................................................................................................................... 36
10. Bijlage............................................................................................................................. 36
10.1 Topiclijst interview bewoners.....................................................................................36
10.2 Topiclijst interview bewoners ingevuld......................................................................38
10.3 Topiclijst interview Professional................................................................................42
10.4 Afbeeldingen............................................................................................................. 43
10.5 Logboek.................................................................................................................... 46
10.6 Observatieschema ZETA ingevuld............................................................................49
10.7 Observatieschema ZETA leeg..................................................................................50
10.8 Observatieschema verkeer ingevuld.........................................................................52
10.9 Observatieschema verkeer leeg................................................................................53
10.10 Transcriptie Interview professional..........................................................................53
3
,1. Probleemschets:
1.1 Inleiding
Veiligheid is voor iedereen belangrijk. Het is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. Toch willen
we allemaal maximale veiligheid. Dit is te koppelen aan de piramide van Maslow (Bijlage 10.4
afbeelding 1, Bron: PAK). Hier staat dat veiligheid één van de basisbehoeften is van de mens, en dat
het dus erg belangrijk voor ons is.
Stol (2016, p.39) omschrijft veiligheid als, de mate waarin mensen zich beschermd voelen of zijn
tegen persoonlijk leed. Veiligheid is een breed begrip en wordt onderverdeeld in fysieke veiligheid
en sociale veiligheid. In dit onderzoek gaat het over beide soorten.
Stol (2016, p.44) definieert sociale veiligheid als volgt: “Sociale veiligheid verwijst naar de mate
waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen persoonlijk leed door misdrijven
(criminaliteit), overtredingen en overlast door anderen.”. Bij sociale ongevallen kan er worden
gedacht aan goede verlichting op straat waardoor er minder snel deviant gedrag plaats kan vinden.
Goede verlichting op straat beperkt de sociale onveiligheid, omdat er meer toezicht is op potentiële
daders (Bloeme, 2013). Om de buurt te onderzoeken gebruiken we de ZETA-methodiek. Hierbij
worden vier richtlijnen gevolgd, namelijk: zichtbaarheid, eenduidigheid, toegankelijkheid en
aantrekkelijkheid (Bloeme, 2013).
Stol (2016, p.45) definieert fysieke veiligheid als volgt: “Fysieke veiligheid is de mate waarin mensen
beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen persoonlijk leed door ongevallen en tegen onheil
van niet-menselijke oorsprong.”. Bij fysieke onveiligheid kan er worden gedacht aan een
overstroming of hevige wateroverlast, maar ook aan onvoldoende verlichting op de weg wat de kans
op ongevallen vergroot.
Beide soorten veiligheid bestaan uit ‘objectieve- en subjectieve veiligheid’.
Stol (2016, p.43) omschrijft subjectieve veiligheid als de veiligheid gemeten aan de hand van
gevoelens van mensen. Stol (2016, p.42-43) omschrijft objectieve veiligheid als de veiligheid gemeten
aan de hand van uiterlijk waarneembare verschijnselen.
In Nederland wordt er sinds 2012 jaarlijks op een identieke wijze een bevolkingsenquête afgenomen.
Hierin staan de thema’s veiligheid van de woonbuurt, slachtofferenquêtes van criminaliteit en de
veiligheidsbeleving centraal. Deze enquête is tot 2017 jaarlijks afgenomen. Daarna werd besloten
dat het één keer per twee jaar werd afgenomen, in 2019 zal de volgende zijn (CBS, 2018). Volgens
het CBS (2018) voelt 34 procent van de Nederlandse bevolking zich in 2017 wel een eens onveilig in
het algemeen. Dit is een afname van bijna 30 procent vergeleken met het basisjaar 2005. In 2017
voelt zestien procent van de Nederlandse bevolking zich soms wel eens onveilig in de eigen
woonbuurt.
Volgens dit onderzoek is in een aantal jaren het onveiligheidsgevoel met bijna 30 procent
afgenomen, dat is een goed teken [ CITATION Akk17 \l 1043 ]. In Ermelo voelt dertien procent
van de inwoners zich wel eens onveilig in hun eigen buurt (Bijlage 10.4, tabel 1.1, bron:
veiligheidsmonitor 2013/2014) volgens het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)
(2016). Deze gegevens hebben zij vermeld in het integraal veiligheidsplan 2016-2019. De bron die zij
hiervoor gebruiken is ‘veiligheidsmonitor 2013/2014’. Dit zijn de recente gegevens die er zijn over de
veiligheidsgevoelens van buurtbewoners in Ermelo. Onveiligheidsgevoelens behoren tot de
subjectieve veiligheid, want dit gaat over het gevoel van de mensen.
4
, De buurt om je heen heeft veel invloed op jouw veiligheidsgevoel. Juist onze woonplek moet de plek
zijn waar we ons veilig voelen. Wanneer de woonwijken veilig zijn, dan is dit bevorderlijk voor de
subjectieve veiligheid van de bewoners. Zij zullen een sterkere sociale cohesie ervaren. Sociale
cohesie duidt de samenhang in een samenleving aan en de manier hoe die met elkaar omgaat
(Ensie, 2016). Als de woonwijken veiliger zijn dan neemt de objectieve veiligheid toe. Dit komt
omdat er minder ongelukken gebeuren dan wel criminaliteit is. Daarom is veiligheid in woonwijken
in het algemeen heel belangrijk.
Niet alleen de bewoners hebben profijt van voldoende beveiliging in een buurt, maar ook de
gemeente. De gemeente moet namelijk betalen voor de schade die eventueel ontstaat. Zo heeft de
gemeente dus ook belang bij het netjes houden van een buurt, zodat de criminaliteit niet toe neemt.
Dit heeft te maken met de ‘brokenwindow- theorie’. Deze legt uit dat als er bijvoorbeeld graffiti op
de muren aanwezig is, of de buurt er slecht uitziet, er sneller kans is op crimineel gedrag (Akkers,
2019).
1.2 Aanleiding
Ermelo ondervindt een aantal (maatschappelijke) problemen in de gemeente. Problemen die
kunnen voorkomen zijn onder andere wateroverlast, verkeersveiligheid, bedreiging van de
gezondheid, geluidsoverlast en overlast door verwarde personen.
Dit onderzoek is in opdracht van de gemeente Ermelo. Zij heeft gevraagd of wij de buurtveiligheid in
de gemeente wilden onderzoeken. Finn Lasseur en ik (Sietse van Rossem) hebben gekozen voor de
buurt Ermelo-West. De reden hiervoor is dat er verschillende problemen in Ermelo worden ervaren
door de bewoners zoals overlast door verwarde personen. Overlast door verwarde personen ligt in
Ermelo hoger dan in de omliggende gemeenten. Dit kan gerelateerd zijn aan de verschillende
zorginstellingen, die zich in de omgeving van Ermelo(-West) bevinden.
Er zijn ook verschillende maatschappelijke problemen die zich afspelen, bijvoorbeeld geluidsoverlast.
De meeste van deze problemen zijn behoorlijk recent, behalve de voormalig gebruikte stortplaats
‘de Zanderij’ die tussen 1940 en 1970 in gebruik was (gemeente Ermelo, 2018). De bewoners hebben
last van deze problemen. Omdat het verschillende gevolgen heeft voor de gezondheid, bijvoorbeeld
slecht slapen door geluidsoverlast. En de gevaarlijke stofdeeltjes die vrijkomen bij asbest dat op de
Zanderij ligt, of schade krijgen door wateroverlast of verkeersongelukken.
Door middel van het uitvoeren van verschillende onderzoeksmethodes, zal er een
onderzoeksrapport gevormd worden. Deze toont aan in hoeverre de buurt Ermelo-West veilig is.
Aan de hand van de onderzoeksuitkomsten zullen aanbevelingen aan de gemeente Ermelo gegeven
worden. Dit om de buurtveiligheid in de gemeente Ermelo te vergroten.
Ermelo is een oud dorp dat ook een gemeente in de provincie Gelderland is. Het is bekend dat het
dorp al velen jaren bestaat minstens 1150 jaar. Vroeger was het een onbelangrijk en klein dorp,
maar dat veranderde in de jaren daarna. Ermelo heeft een treinstation in het centrum van de stad.
Ermelo ligt aan het Nuldernauwmeer (dat weer uitmondt in Noordzee).[ CITATION Wik19 \l
1043 ] In Ermelo bevindt zich het ouderen- psychiatrische ziekenhuis ‘Eikenstein’ dit ligt op het
landgoed ‘Veldwijk’ (ggz-centraal, z.d.).
5
