PMG: OEFENSCENARIO’S VOOR DE
NON-COGNITIEVE TOETS (SJT)
VOORWOORD
Hoi!
Allereerst bedankt voor het aanschaffen van mijn document met oefenvragen van de non-cognitieve toets van
de Premaster Geneeskunde in Groningen (PMG)! Wat supertof dat je mee gaat doen met de selectie. Ikzelf
heb in 2023 meegedaan voor de selectie van het jaar 2023-2024. Dit was de eerste keer dat ik meedeed met de
selectie in Groningen en ben in één keer toegelaten.
Zoals je waarschijnlijk wel weet, is je beste kans om toegelaten te worden tot PMG door de hoogste score te
halen op de toetsen die je moet maken tijdens de selectiedag.
Deze selectietoets van PMG bestaat uit twee onderdelen:
1) De kennistoets
Deze toets gaat over de stof die wordt behandeld in het boek Guyton and Hall Textbook of Medical
Physiology. Het gaat hierbij om de hoofdstukken 1, 2, 4 t/m 9, en 16 (fysiologie) plus 34 t/m
36 (immunologie en bloedgroepen).
2) De non-cognitieve toets, ofwel de Situational Judgement Test (SJT)
Zoals aangegeven wordt door de universiteit, kan je voor dit onderdeel niet iets leren. Wat je wél kan
doen, is je zo goed mogelijk voorbereiden. En dat kan met dit document!
Op basis van mijn eigen ervaringen, die van mijn mede-studenten en van anderen die mee hebben gedaan aan
de selectie voor PMG, heb ik vragen opgesteld die vergelijkbaar zijn met wat de vragen die je kan verwachten
op de selectietoets.
Ikzelf zou het onwijs fijn hebben gevonden als ik van tevoren al een beetje een inschatting had gehad van wat
ik kon verwachten, zodat ik met wat meer vertrouwen en voorbereiding naar de selectiedag kon gaan. Dat
scheelt toch heel wat stress (en geloof me, die dag is al stressvol genoeg, hoe hard je ook hebt geleerd!).
Vandaar dat ik dit bestand heb gecreëerd: 15 scenario’s zoals die op de non-cognitieve toets gesteld worden,
met bij elk scenario 4 verschillende reactie-mogelijkheden die je zal gaan beoordelen. Alle scenario’s bevatten
toelichtingen voor elk van de situaties die worden geschetst, en hoe je deze het beste kan beoordelen.
Daarnaast deel ik in dit document mijn tips en ervaring, hoe ik het in mijn jaar heb aangepakt en wat voor mij
werkte tijdens het leren (en op de toets).
Bij vragen: stuur vooral een berichtje!
,WAT IS DE SITUATIONAL JUDGEMENT TEST (SJT)?
De selectiedag van PMG is hét moment waarop je wordt beoordeeld of je de juiste kennis, vaardigheden en
eigenschappen hebt voor een medische opleiding. Op basis van meerdere selectietoetsen wordt dit oordeel
gedaan, en een van die toetsen is de non-cognitieve toets, ofwel de Situational Judgement Test (SJT)
De SJT kijkt naar verschillende onderdelen, waaronder medische kennis, analytische vaardigheden en
situationele beoordeling. Bij een SJT word je een scenario voorgelegd waarin je als toekomstig arts een
beslissing moet nemen. De focus ligt op ethiek, patiëntgerichtheid, communicatie, en je vermogen om te
handelen in complexe situaties. Het gaat niet om feitelijke medische kennis, maar om hoe je reageert en
prioriteiten stelt in lastige situaties waar meerdere belangen en perspectieven spelen.
Op basis van de situaties van de SJT evalueren de beoordelaars hoe jij zou omgaan met diverse klinische en
ethische dilemma’s. De scenarios zijn realistisch, en elk scenario heeft meerdere antwoordopties. Het is aan jou
om de best mogelijke reactie te kiezen of om de opties te rangschikken van meest tot minst professioneel. Er
zijn meestal geen absolute juiste of foute antwoorden, maar sommige keuzes worden wel als beter of slechter
beoordeeld op basis van wat van een verantwoordelijke medische professional verwacht wordt.
HOE ZIET DE NON -COGNITIEVE TOETS ER UIT TIJDENS DE SELECTIE?
Zoals hierboven al aangegeven, worden er op de non-cognitieve toets medische situaties geschetst, die jij
vervolgens moet gaan beoordelen.
Die beoordeling werkt als volgt: er is een scenario geschetst, waarbij er vervolgens 4 antwoord opties worden
gegeven. Voor elk van deze opties moet jij beoordelen op een schaal van 1-7 hoe professioneel jij de optie
vindt. Onder elke opties stond er in mijn jaar een balkje met bolletjes, en dan kleur je het bolletje in op de balk
waar jij vindt dat die optie het beste past, zoals dit:
WAT JE VAN DIT DOCUMENT KUNT VERWACHTEN
Dit document is een verzameling van voorbeeldvragen en scenario’s die aansluiten bij de situationele
beoordeling zoals die voorkomt op de non-cognitieve toets van PMG. Deze situaties zijn vergelijkbaar met de
vragen die de afgelopen jaren zijn gesteld op de toets.
Dit document is ontworpen om je vertrouwd te maken met de manier van denken die vereist is om een SJT
goed te doorlopen. De voorbeelden zijn gebaseerd op vaak voorkomende situaties in zorgomgevingen en
vormen een effectieve oefening om je vermogen tot klinisch redeneren en professioneel handelen te
verbeteren. Voor elk scenario zijn er ook toelichtingen bij de antwoorden, zodat je kunt begrijpen waarom een
bepaalde reactie als meer of minder professioneel wordt beschouwd.
, Door te oefenen met deze vragen krijg je een beter beeld van wat je moet kunnen beoordelen op de SJT toets,
en natuurlijk ook van de ethische principes en professionele standaarden die van artsen verwacht worden, en
leer je om snel situaties te analyseren en geschikte reacties te beoordelen.
Het document helpt je dus niet alleen om je voor te bereiden op de non-cognitieve toets van PMG, maar ook
om inzicht te krijgen in de belangrijkste factoren die een rol spelen bij goede medische besluitvorming.
ALGEMENE TIPS
Als je nog nooit een SJT hebt gedaan, kan het natuurlijk onwijs lastig zijn om te weten hoe je dat precies zou
moeten aanpakken. Om je een beetje op weg te helpen met hoe je zo’n inschatting moet maken heb ik
daarom ook algemene tips opgesteld voor het beoordelen van SJT-vragen.
1. Prioriteit aan patiëntveiligheid en welzijn
In elke situatie moet de patiëntveiligheid altijd voorop staan. Bij dilemma’s waar de gezondheid van een
patiënt in gevaar is, wordt verwacht dat je actie onderneemt die directe of indirecte risico’s voor de patiënt
minimaliseert. Als je bijvoorbeeld merkt dat een collega niet goed functioneert, is het belangrijk om, op een
gepaste manier, verantwoordelijkheid te nemen om de veiligheid van de patiënt te waarborgen.
2. Respect en communicatie
Een goede arts communiceert altijd helder, empathisch en respectvol, ongeacht de situatie. Wanneer je
communiceert met patiënten of collega’s, laat dan zien dat je hun zorgen en perspectieven serieus neemt. Vaak
is de beste keuze die waarbij de patiënt zich gehoord en begrepen voelt. Vermijd antwoorden die neerbuigend,
ongeduldig of abrupt overkomen.
3. Vermijd escalatie zonder noodzaak
Escalatie naar hogere instanties, zoals het medisch tuchtcollege of de politie, moet meestal worden vermeden
totdat je geprobeerd hebt om het probleem eerst op een laagdrempelige manier aan te pakken. Het is vaak
professioneler om een kwestie eerst intern of met een directe leidinggevende te bespreken. Alleen bij
duidelijke inbreuken op medische normen of als er direct gevaar is, kan escalatie de juiste keuze zijn.
4. Zelfreflectie en samenwerking
Een professionele arts is ook bereid om open vragen te stellen en feedback te ontvangen van collega’s, vooral
wanneer onzekerheid bestaat over de juiste aanpak. In sommige situaties kan de beste oplossing een overleg
zijn met collega’s of het raadplegen van een meer ervaren arts. Dit toont een bereidheid om samen te werken
en om te leren, en het getuigt van professionaliteit en zelfreflectie.
5. Neem verantwoordelijkheden passend bij je rol
Houd rekening met je positie: als coschapper of beginnende student heb je nog beperkte bevoegdheden en
ervaring. Wanneer je beslissingen neemt in een scenario, is het vaak beter om problemen aan een bevoegde
arts of leidinggevende door te geven. Het tonen van verantwoordelijkheid binnen de grenzen van je rol is
professioneel, en voorkomt dat je te veel initiatief neemt waar dit ongepast is.
6. Kies voor de minst invasieve optie die toch actie onderneemt
Wanneer je geconfronteerd wordt met gevoelige kwesties, zoals huiselijk geweld of religieuze bezwaren tegen
medische handelingen, is het belangrijk om actie te ondernemen zonder de patiënt of familie te forceren. Laat
opties open, toon begrip en probeer betrokkenen zelf tot inzicht te laten komen in plaats van direct te
forceren.
7. Realistische verwachtingen en hoop bieden
In situaties waar patiënten of familieleden mogelijk te hoge verwachtingen hebben van een herstel of
