Endodontische behandeling
Chronische parodontitis apicalis berust op een evenwicht tussen de virulentie van micro-
organisme in het kanaal en het afweersysteem, een verstoring van het evenwicht leidt tot
secundaire acute parodontitis apicalis. Voor het elimineren van de infectie zijn twee opties;
extractie van het element met eventueel vervanging (prothese of implantaat) of een
wortelkanaalbehandeling. Bij een endodontische behandeling geldt het voorkomen van een
verergering van de infectie geeft 15% meer kans op genezing. Bij een wortelkanaalbehandeling
wordt de pulpa gereinigd en gedesinfecteerd, vervolgens wordt de doorgang naar de peri-apex
afgesloten met een vulling. Deze wortelkanaalvulling zorgt voor het opvullen van de ruimte
waardoor groei van micro-organisme wordt bemoeilijkt en het moet een blokkade vormen voor
transport van nutriënten en afvalstoffen. Kortom de wortelkanaalvulling heeft geen ander doel
dan het opvullen van de ruimte en het voorkomen van coronale en apicale lekkage.
Voor een endo heb je veel instrumentarium en apparatuur nodig. Van belang is dan ook om van
te voren na te gaan of de materialen en ervaring voldoet aan de eisen van de moeilijkheidsgraad
van de behandeling. Hiervoor zijn twee testen ontwikkeld.
- Dutch endodontic treatment index; 15 vragen, indien één vraag met ja wordt beantwoord is
er een kans dat zich tijdens de behandeling complicaties voordoen (DETI-B). De
complicaties bepalen de moeilijkheidsgraad. Indien alle vragen met nee zijn beantwoord
(DETI-A) spreekt men van een ongecompliceerde wortelkanaalbehandeling.
- Classificatie endodontische behandeling (CEB); via een puntenverdeling ontstaan 3 klassen.
Indien het wordt gescoord op klasse-II/III spreekt men van een hoge moeilijkheidsgraad.
Stappenplan wortelkanaalbehandeling
Doel: behouden van het element en voorkomen of elimineren van een infectie.
1. Anamnese, klinisch onderzoek, röntgenonderzoek, diagnose
2. Nagaan of je met ASA-, DETI-, CEB- score patiënt kan behandelen
3. Openen, droogleggen
4. Opsporen kanalen en lengte bepalen
5. Kanalen vijlen, reinigen, vormgeven, spoelen en desinfecteren
6. Kanalen drogen, kanaalvulling aanbrengen en eindfoto maken
De opdracht is een zo grondig mogelijke verwijdering van de resten pulpaweefsel met behoud
van de integriteit van de apicale constrictie en met een zo gering mogelijke opoffering van
worteldentine. Over het algemeen is een wortelkanaal ovaal van vorm met de grootste afmeting
in vestibulolinguale richting. Uitzondering hierop zijn de centrale boven incisief en de palatinale
wortel van de boven molaar, hierbij is de grootste diameter mesiodistaal. Enkel de
distovestibulaire kanaal van de bovenmolaren zijn min of meer rond van vorm.
Openen en prepareren van de pulpakamer
De fase van reinigen en vormgeven is het belangrijkste deel van de endodontische behandeling,
hierin wordt de pulpa ontdaan van weefsel en micro-organisme en krijgt het een vorm die het
mogelijk maakt het kanaal hermetisch af te sluiten. De pulpakamer moet eerst worden gereinigd
en gevormd voordat wordt begonnen aan de kanalen. Voordat de behadeling begint is het
essentieel een begin röntgenfoto te hebben en een DETI-score te hebben bepaald.
Behandelrisico’s en complicaties
Wanneer de DETI-score met enkel ‘nee’ wordt beantwoord krijgt het DETI-A. Wanneer
minstens één vraag met ‘ja’ wordt beantwoord krijgt het DETI-B en dient een CEB-scoren te
worden afgenomen. De CEB-lijst maakt onderscheid tussen gecompliceerde en
ongecompliceerde behandelingen. Overzicht van de DETI-score is hierna afgebeeld.
PAGINA 1
, Cyclus 3.2 2020 | LotteRug
Voorwaarde voor openen
Belangrijkste voorwaardes voor een opening zijn;
- De plek van de opening moet zo worden gekozen dat het dak van
de pulpakamer volledig kan worden weggenomen.
- De richting van de wanden van de openingen moeten zo zijn dat
er een volledig overzicht van de bodem van de pulpakamer en
kanaalingangen zichtbaar is. De toegang moet zo zijn
geprepareerd dat endodontische instrumenten spanningsvrij in
de kanalen kunnen worden gestoken.
- Er moet voldoende retentie en resistentie bieden aan de tijdelijke
restauratie ter afsluiting van het kanaal.
- Er moet niet meer weefsel worden opgeofferd dan noodzakelijk.
Knobbels van een endodontisch element kunnen gemakkelijk
afbreken, de fractuurlijn kan zo onder de gingiva uitkomen, waardoor
het element als verloren moet worden beschouwd. Dit dient
voorkomen te worden door balans- en glijcontacten te elimineren.
Knobbels worden hierbij verlaagd, waardoor ze dus niet meer onder
zware druk komen te staan. Wanneer je een endo start kan het beste
eerst het carieuze weefsel en eventueel zwakke knobbels of oude
restauraties worden verwijderd.
De plek van openen wordt bepaald door het fissuurpatroon en de
röntgenopname van de pulpakamer in relatie tot de kroon. Palpatie van het worteloppervlak kan
een indicatie geven van het element in de kaak. Wanneer de kroon is vervangen door een
kunstkroon dient voornamelijk de röntgenopname als leidraad voor de relatie tussen kroon en
pulpakamer.
Instrumentarium voor openen
Glazuur, composiet en postelein kunnen het beste worden geopend met een diamantboor op
hoge snelheid. Voor gegoten metaal is er een hardmetalen boor. Voor de verdere preparatie van
de pulpakamer wordt een diamantboor met gladde kop gebruikt. Hierna kan vervolgens de
ingang van de kanalen worden opgespoord met een rechte sonde of dunne endodontische vijl.
Belangrijk is om een rubberdam aan te brengen vóór volledige verwijdering van het dak van de
pulpakamer. De rubberdam dient 5 doelen;
1. Aspiratie of inslikken van debris, spoelmiddel of instrumentarium te voorkomen.
2. Het werkterrein te kunnen desinfecteren.
3. Niet worden gehinderd door speeksel of beweging tong, wang en lippen.
4. De mond te beschermen tegen inwerking van het spoelmiddel.
5. Contaminatie van het wortelkanaal te voorkomen.
Openen van incisieven en cuspidaten
- Outline opening incisieven; driehoekig van vorm met basis naar incisaal.
- Outline opening cuspidaten; ovaal van vorm, met kleinste diameter naar mesiodistaal.
De opening moet zo ver in mesiodistale richting worden uitgebreid dat de pulpahoorns in de
preparatie worden meegenomen. Preparen begint loodrecht op palatinale/linguale
vlak, wanneer het dentine wordt bereikt moet de opening zijn definitieve vorm
hebben. De pulpakamer wordt toegankelijk gemaakt met een ronde boor onder
een hoek van 45°. De preparatie moet voldoende naar incisaal worden uitgebreid
om instrumenten spanningsvrij tot de apicale regio te laten komen. Wanneer het
element onder spanning staat kan er zich een richel vormen. Door afzetting van
secundair dentine kan de pulpakamer teruggetrokken zijn tot cervicaal of verder
naar apicaal. Het kanaal wordt gevonden door voorzichtig met een lange ronde
boor of ultrasoon in het midden van de wortel te zoeken.
PAGINA 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotterug. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.