Samenvatting Arbeidsrecht begrepen....................................................................................................9
Hoofstuk 1. Arbeidsrecht in het kort......................................................................................................9
1.1 Inleiding........................................................................................................................................9
1.2 Korte historie................................................................................................................................9
1.3 Afwijkingen van bepalingen in het Burgerlijk Wetboek..............................................................10
1.4 Collectieve arbeidsovereenkomst...............................................................................................11
Definitie cao..................................................................................................................................11
Minimum- en standaard cao.........................................................................................................11
Werkingssfeer...............................................................................................................................11
Doorwerking cao-bepalingen........................................................................................................12
Nawerking cao..............................................................................................................................12
Artikel 14. Werknemer.................................................................................................................12
Algemeenverbindendverklaring van cao-bepalingen...................................................................13
Nawerking AVV (algemeenverbindendverklaring)........................................................................13
Overgang van onderneming.........................................................................................................14
Incorporatiebeding.......................................................................................................................14
Theorie en praktijk........................................................................................................................14
1.5 Keuzemogelijkheden en decentralisatie arbeidsvoorwaarden...................................................15
Keuzemogelijkheden....................................................................................................................15
Decentralisatie arbeidsvoorwaarden............................................................................................15
1.6 Uitleg van cao-bepalingen..........................................................................................................15
1.7 Sociaal plan.................................................................................................................................16
1.8 De ondernemingsraad................................................................................................................16
Doorwerking afspraken met de OR...............................................................................................16
Primaat van de cao.......................................................................................................................17
Hoofdstuk 2. De arbeidsovereenkomst................................................................................................18
2.1 Inleiding......................................................................................................................................18
2.2 Belang arbeidsovereenkomst.....................................................................................................18
2.3 De arbeidsovereenkomst............................................................................................................19
Arbeid verrichten..........................................................................................................................19
Loon..............................................................................................................................................19
In dienst van.................................................................................................................................19
Gedurende zekere tijd..................................................................................................................19
2.4 Rechtspraak................................................................................................................................20
2.5 Oproepovereenkomst.................................................................................................................20
Definitie oproepovereenkomst.....................................................................................................20
, Voorovereenkomst.......................................................................................................................21
De arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatie plicht (mup)................................................21
Rechtsvermoedens.......................................................................................................................21
Omvang arbeidsovereenkomst.....................................................................................................22
Ziekte............................................................................................................................................22
Uitsluiten loondoorbetalingsplicht...............................................................................................23
Aanbod na twaalf maanden..........................................................................................................23
Oproeptermijn..............................................................................................................................23
Minimumloonaanspraak...............................................................................................................24
2.6 Uitzendovereenkomst................................................................................................................24
Payrolling......................................................................................................................................24
2.7 Overeenkomst van opdracht......................................................................................................25
Schijnzelfstandigen.......................................................................................................................25
Contracting...................................................................................................................................25
2.8 Overige arbeidsrelaties...............................................................................................................26
Aanneming van werk....................................................................................................................26
Zzp’er............................................................................................................................................26
Aanstelling als ambtenaar............................................................................................................26
2.9 Aangaan en tot stand komen van de arbeidsovereenkomst.......................................................26
Sollicitatiefase...............................................................................................................................27
Aanbod en aanvaarding................................................................................................................27
Informatieplicht............................................................................................................................27
Minderjarigheid............................................................................................................................28
2.10 Arbeidsovereenkomst voor bepaalde en onbepaalde tijd........................................................28
2.11 Bijzondere bedingen in de arbeidsovereenkomst.....................................................................28
Proeftijdbeding.............................................................................................................................29
IJzeren proeftijd............................................................................................................................29
Concurrentiebeding......................................................................................................................29
Contract voor bepaalde tijd..........................................................................................................30
Vernietiging..................................................................................................................................30
Boete............................................................................................................................................31
Het ontbreken van een concurrentiebeding.................................................................................31
Relatiebeding................................................................................................................................31
Geheimhoudingsbeding................................................................................................................31
Boetebeding.................................................................................................................................32
Studiekostenbeding......................................................................................................................32
Hoofdstuk 3. Rechten en plichten werkgever en werknemer..............................................................33
3.1 Inleiding......................................................................................................................................33
, 3.2 Goed werknemer- en goed werkgeverschap..............................................................................33
Goed werkgeverschap..................................................................................................................33
Op non-actief zetten, schorsen en overplaatsen..........................................................................33
Goed werknemerschap.................................................................................................................34
3.3 Wijzigen arbeidsvoorwaarden....................................................................................................34
Wijziging op grond van goed werknemerschap............................................................................35
Wijziging op grond van artikel 6:248 lid 2 BW..............................................................................36
Wijziging op grond van onvoorziene omstandigheden.................................................................37
Wijziging op grond van een eenzijdig wijzigingsbeding................................................................37
Wijziging op grond van de Wet flexibel werken (Wfw).................................................................37
3.4 Overgang van onderneming.......................................................................................................39
Eerste element: economische eenheid.........................................................................................39
Tweede element: overeenkomst, een fusie of een splitsing.........................................................39
Derde element: identiteit.................................................................................................................39
Contractwisseling en aanbesteding..............................................................................................39
Gevolgen van overgang van de onderneming..............................................................................40
Faillissement en doorstart............................................................................................................40
3.5 Grondrechten van werknemers..................................................................................................40
Vrijheid van meningsuiting...........................................................................................................41
Eerbiediging persoonlijke levenssfeer (recht van privacy)............................................................41
E-mail en internetgebruik op de werkplek....................................................................................42
Preventief onderzoek in verband met diefstal..............................................................................42
Vrijheid van godsdienst................................................................................................................42
Hoofdstuk 4. Loon................................................................................................................................43
4.1 Inleiding......................................................................................................................................43
4.2 Onderhandelen over salaris........................................................................................................43
4.3 Loonbepalingen in het Burgerlijk Wetboek................................................................................43
Verrekening..................................................................................................................................43
Gelijk loon.....................................................................................................................................44
4.4 Hoogte loon................................................................................................................................44
Minimumloon en minimumvakantietoeslag.................................................................................44
Cao-loon.......................................................................................................................................45
Algemene en periodieke loonsverhogingen.................................................................................45
Toeslagen op het loon..................................................................................................................45
Overwerk......................................................................................................................................45
Overwerktoeslag...........................................................................................................................46
Afbouwregelingen en persoonlijke toeslag...................................................................................46
Loon uitzendkrachten en payrollwerknemers..............................................................................46
, 4.5 Als geen werk wordt verricht......................................................................................................47
Bereidheid om de bedongen arbeid te verrichten........................................................................47
Staking..........................................................................................................................................47
Stopzetten werkzaamheden bij onveilig werk..............................................................................48
Tewerkstellingsvergunning...........................................................................................................48
Werktijdverkorting.......................................................................................................................48
Hoofdstuk 5. De arbeidsongeschikte werknemer.................................................................................50
5.1 Inleiding......................................................................................................................................50
5.2 Begrip arbeidsongeschiktheid.....................................................................................................50
Situatieve arbeidsongeschiktheid.................................................................................................50
5.3 Hoogte en duur doorbetaling loon bij ziekte..............................................................................51
Aanvulling loon bij ziekte..............................................................................................................52
Referteperiode.............................................................................................................................52
Opvolgende ziektegevallen...........................................................................................................52
Opbouwschema............................................................................................................................52
Passende arbeid............................................................................................................................52
Aangepaste arbeid = bedongen arbeid.........................................................................................53
Wachtdagen.................................................................................................................................53
Verlenging loonbetalingsplicht.....................................................................................................53
Gezamenlijk verzoek.....................................................................................................................53
Te late aanvraag...........................................................................................................................54
5.4 Controle en begeleiding..............................................................................................................54
Arbo- of bedrijfsarts......................................................................................................................54
Loonopschorting...........................................................................................................................54
Niet eens met oordeel Arbo- of bedrijfsarts.................................................................................55
5.5 Weigeringsgronden....................................................................................................................55
Opzet............................................................................................................................................55
Aanstellingskeuring.......................................................................................................................55
Genezing belemmeren of vertragen.............................................................................................55
Passende arbeid weigeren............................................................................................................56
Redelijke voorschriften.................................................................................................................56
Plan van aanpak............................................................................................................................56
Weigeren of opschorten...............................................................................................................56
5.6 Re-integratie...............................................................................................................................57
Re-integratieverplichtingen werkgever........................................................................................57
Loonsanctie...................................................................................................................................57
Vordering nakoming re-integratieverplichtingen.........................................................................58
Rechtspraak..................................................................................................................................58
, Re-integratieverplichtingen werknemer.......................................................................................58
No-riskpolis werkgever.................................................................................................................58
5.7 Ontslag tijdens ziekte..................................................................................................................59
Ontslagname door werknemer.....................................................................................................59
Ontslag na twee jaar ziekte..........................................................................................................59
Ontslag op staande voet...............................................................................................................59
Ontbinding....................................................................................................................................60
Einde van rechtswege...................................................................................................................60
Eigenrisicodragers.........................................................................................................................60
5.8 Bedrijfsongevallen en beroepsziekten........................................................................................60
Bedrijfsongevallen........................................................................................................................60
Verkeersongevallen......................................................................................................................61
Goed werkgeverschap..................................................................................................................61
Beroepsziekten.............................................................................................................................62
Hoofdstuk 6. Vakantie en verlof...........................................................................................................63
6.1 Inleiding......................................................................................................................................63
6.2 De opbouw van vakantiedagen..................................................................................................63
De eerste hoofdregel....................................................................................................................63
De tweede hoofdregel..................................................................................................................63
Opbouw tijdens ziekte..................................................................................................................63
6.3 Het opnemen van vakantiedagen...............................................................................................64
Vaststelling vakantie.....................................................................................................................64
Recuperatiefunctie vakantie.........................................................................................................64
6.4 Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen............................................................................65
6.5 Verjaren en vervallen van vakantiedagen...................................................................................65
6.6 Ziekte en vakantiedagen.............................................................................................................66
Instemming...................................................................................................................................66
Toestemming vooraf.....................................................................................................................66
Ziek worden tijdens vakantie........................................................................................................66
Vakantie zieke werknemer...........................................................................................................66
6.7 Uitbetaling vakantiedagen..........................................................................................................67
6.8 Buitengewoon verlof of kort verzuim in de cao..........................................................................67
6.9 Arbeidsduurverkorting................................................................................................................67
6.10 Wet arbeid en zorg...................................................................................................................67
Leeswijzer Wet arbeid en zorg......................................................................................................67
Zwangerschaps- en bevallingsverlof.............................................................................................68
Calamiteiten- en ander kort verzuimverlof...................................................................................69
Geboorteverlof.............................................................................................................................69
, Kortdurende zorgverlof................................................................................................................69
Langdurend zorgverlof..................................................................................................................70
Ouderschapsverlof........................................................................................................................70
Compensatie met vakantiedagen.................................................................................................70
Afwijking bij cao of bij afspraak met ondernemingsraad/personeelsvertegenwoordiging...........70
Hoofdstuk 7. Gelijke behandeling.........................................................................................................71
7.1 Inleiding......................................................................................................................................71
7.2 Gelijke behandeling mannen en vrouwen..................................................................................71
Directe en indirecte discriminatie.................................................................................................72
Objectieve rechtvaardigingsgrond................................................................................................72
Onderricht....................................................................................................................................72
Nietigheid en vernietigbaarheid...................................................................................................72
Zwangerschap...............................................................................................................................73
Gerechtelijke procedure...............................................................................................................73
Omkering bewijslast.....................................................................................................................73
Loon..............................................................................................................................................74
7.3 Gelijke behandeling in de arbeidsvoorwaarden tussen fulltimers en parttimers en het al dan
niet tijdelijke karakter van de arbeidsovereenkomst.......................................................................74
Onderscheid op grond van arbeidsduur.......................................................................................74
Nietigheid en vernietigbaarheid...................................................................................................74
Al dan niet tijdelijk........................................................................................................................75
7.4 Discriminatie op grond van handicap/chronische zieke en leeftijd.............................................75
Handicap/chronische ziekte.........................................................................................................75
Leeftijdsdiscriminatie....................................................................................................................75
Werving en selectie......................................................................................................................76
Leeftijdsontslag.............................................................................................................................76
7.5 Andere vormen van discriminatie...............................................................................................76
Discriminatie op grond van ras of nationaliteit.............................................................................77
Vrijheid van godsdienst................................................................................................................77
Hoofdstuk 8. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst......................................................................78
8.1 Inleiding......................................................................................................................................78
8.2 Beëindiging van rechtswege.......................................................................................................79
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.....................................................................................79
Einde van rechtswege...................................................................................................................79
Aanzegging...................................................................................................................................79
Stilzwijgende verlenging...............................................................................................................80
Ketenregeling...............................................................................................................................80
Uitzonderingen op de ketenregeling............................................................................................81
, Opvolgend werkgeverschap.........................................................................................................82
Tijdbalken bij opeenvolgende contracten.....................................................................................82
Omzetting van onbepaalde tijd naar bepaalde tijd, Ragetlie-regel...............................................82
Tussentijdse beëindiging..............................................................................................................82
Uitzendkrachten...........................................................................................................................83
Cao voor uitzendkrachten.............................................................................................................83
Uitzendarbeid en opvolgend werkgeverschap..............................................................................84
Eerst een uitzendovereenkomst, gevolgd door een arbeidsovereenkomst met inlener..............84
Eerst een arbeidsovereenkomst, dan een uitzendovereenkomst.................................................84
Dezelfde inlener, wisselende uitzendbureaus..............................................................................84
Einde van rechtswege bij bereiken pensioengerechtigde leeftijd.................................................84
8.3 Beëindiging met wederzijds goedvinden....................................................................................85
Wettelijke grondslag.....................................................................................................................85
Bedenktermijn..............................................................................................................................85
Ontbreken van een wilsverklaring of wilsgebreken bij de werknemer.........................................86
Wilsgebreken bij de werkgever....................................................................................................86
8.4 Opzegging van de arbeidsovereenkomst....................................................................................86
Instemming met de opzegging.....................................................................................................86
De ontslaggronden en de herplaatsingsplicht..............................................................................87
De UWV-procedure......................................................................................................................88
Opzegverboden Burgerlijk Wetboek.............................................................................................91
Opzegtermijnen............................................................................................................................93
8.5 Beëindiging tijdens proeftijd.......................................................................................................95
Verboden onderscheid.................................................................................................................95
Strijd met goed werkgeverschap..................................................................................................95
8.6 Opzegging wegens een dringende reden: het ontslag op staande voet.....................................95
Dringende reden...........................................................................................................................96
Onverwijlde mededeling dringende reden...................................................................................96
Onverwijlde beëindiging...............................................................................................................96
Vorderingen werknemer..............................................................................................................96
Dubbel risico werkgever in procedure..........................................................................................97
8.7 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter..............................................97
Ad 1. De ontslaggronden c tot en met h van artikel 7:669 lid 3 BW.............................................97
Ad 2. Weigering toestemming door het UWV..............................................................................98
Ad 3. Contract voor bepaalde tijd zonder tussentijdse opzegmogelijkheid..................................98
Procedure bij een ontbinding.......................................................................................................98
Opzegverboden bij de rechter......................................................................................................99
Ontbinding op verzoek van de werknemer...................................................................................99