Het Beenderstelsel: het skelet
1. Het beenderstelsel
• Het beenderstelsel omvat:
o Bot
o Kraakbeen
o Gewrichten
o Banden
o Ander bindweefsel
• Functies van het skelet
o Ondersteuning
▪ Beenderstelsel biedt structurele ondersteuning voor gehele lichaam
▪ Afzonderlijke beenderen of beendergroepen bieden een raamwerk voor
aanhechting van zachte weefsel en organen.
o Opslag
▪ Calciumzouten beenweefsel waardevolle mineraalreserve met behulp
waarvan normale concentraties calcium en fosfaat lichaamsvloeistoffen kan
worden gehandhaafd.
▪ Energiereserves opgeslagen beenderen in vorm vetten in delen die met
geel beenmerg gevuld zijn
o Bloedcelproductie/vorming bloedcellen
▪ Rode bloedcellen, witte bloedcellen en andere onderdelen van bloed
worden in het rode beenmerg gevonden; de inwendige holten van veel
beenderen zijn met rood beenmerg gevuld.
o Bescherming
▪ Veel zachte weefsels en organen zijn omgeven door onderdelen van het
skelet.
• De ribben bieden bescherming aan hart en longen
• Schedel biedt bescherming aan de hersenen
• Wervels bieden bescherming aan het ruggenmerg
• De bekken biedenbescherming aan de kwetsbare spijsverterings- en
voortplantingsorganen.
o Beweging
▪ Veel beenderen fungeren als hefbomen waardoor de grootte en de richting
van de krachten die de spieren uitoefenen, worden gewijzigd.
▪ De resulterende bewegingen lopen uiteen van de subtiele bewegingen van
een vingertop tot omvangrijke veranderingen in de positie van het hele
lichaam.
2. De botstructuur
• Bot (beenweefsel):
o Gespecialiseerde cellen
▪ 2% van botgewicht
o Sterke matrix
▪ 2/3 calciumfosfaat (hard)
▪ 1/3 collageenvezels (buigzaam)
3. Macroscopische kenmerken van de botten
• Algemene vormen van botten
o Lange botten (bv. Dijbeen)
o Korte botten (bv. Handwortelbeentjes)
o Platte botten (bv. Ribben)
o Onregelmatige botten (bv. Ruggenwervels)
,3.1. Bouw van een lang been
• Centrale lange schaft of diafyse met aan weerszijden en breder gewrichtsuiteinde of
epifyse
• Tussen de diafyse en de epifyse komt een overgangszone voor: de metafyse
o Bij jonge beenstukken komt hier de groeikraakbeenschijf of metafysaireschijf
voor (→ lengtegroei van bot)
• De diafyse bestaat uit een compact beenweefsel die naar het midden overgaat in
spongieus been, dat de mergholte omsluit.
• Op de plaatsen waar het beenstuk met andere beenstukken articuleert, is het
bekleed met hyalien kraakbeen of gewrichtskraakbeen
• Aan de buitenzijde is het bot, behalve de gewrichtsvlakken, bekleed met het
beenvlies of persiosteum/periost.
• Het heeft meerdere functies:
o Voeding (door zijn bloedvaten)
o Diktegroei (door aanzetten van nieuw been)
o Gevoelsfuncties (pijnreceptoren)
o Herstelfuncties (vorming van claus na fractuur)
, 4. Beenmerg
• Bij de volwassenen bestaan er twee soorten beenmerg: rood en geel
• Rood beenmerg
o Actieve beenmerg dat instaat voor de voortdurende aanmaak van nieuw bloed.
Het komt voor in het reticulaire bindweefsel van:
▪ De platte beenderen, zoals de ribben en het borstbeen.
▪ Het borstbeen is door zijn ligging vlak onder de huid, de aangewezen
plaats voor beenmergpunctie (sternumpunctie)
▪ De mergholten van de diafysen der lange pijpbeenderen (bij kinderen)
▪ Het spongieus been van de korte pijpbeenderen
• Geel beenmerg
o Bij het ouder worden: vervetting
▪ Vooral het merg in grote mergholten (de diafysen der lange pijpbeenderen)
▪ Door vervetting krijgt geel uitzicht→ gele merg genoemd
• Het kan terug actief worden bij bloedziekten.
5. De botstructuur
• De structuur van een lang bot
o Microscopische kenmerken van bot
▪ Periost
• Buitenste laag uit vezels
• Binnenste laag uit cellen
▪ Osteocyten
• In lacunen (holtes) in matrix
• Tussen lamellen van matrix,
• Via vertakkingen in canaliculi staan de
osteocyten met elkaar in verbinding
• Structuur van een kenmerkend bot
o Microscopische kenmerken van bot
▪ Osteon → basale functionele eenheid van
compact botweefsel; cilindervorming
• Sterk in de lengteas van het bot → thv
diafysen lang bot
• Concentrische lagen osteocyten
• Concentrische lagen matrix (lamellen)
• Centraal kanaal (van Havers)
o Tunnel in lengteas voor bloedvaten
• Verbindingskanalen
o Tunnel in breedte voor bloedvaten
o Microscopische kenmerken spongieus bot
▪ Geen osteonen
▪ Lamellen als botbalkjes
• Bogen, twijgen, platen van bot
• Sterk in verscheidene richtingen
• Minder zwaar dan compact bot
• Beschermt rood beenmerg (vormt rode bloedcellen)
• Cellen in beenweefsel
o Osteocyten
▪ Rijpe botcellen tussen de lamellen
o Osteoclasten
▪ Bron van zuur, enzymen voor osteolyse (=opruimen van oud bot)
o Osteoblasten
▪ Verantwoordelijk voor osteogenese (=aanmaak van nieuw botweefsel)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur juliehuyskens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.