Dit is een samenvatting op basis van het boek 'Macht, meningen & na-apers' en leerstof gegeven in het vak Sociale Psychologie van de 1e bachelor Psychologie
HOOFDSTUK 1 : M ETHODES VAN SOCIAALPSYCHOLOGISCH ONDERZOEK
1.1 Observatie
Overt gedrag of archiefmateriaal
Voordelen
- Gegarandeerde ecologische validiteit = “mate waarin het onderzoek conclusies toelaat over het
‘natuurlijk’ voorkomende gedrag van mensen in situaties die ze ‘in het echte leven’ ook tegenkomen”
- Ethisch & praktisch: geen ingreep in de realiteit
Nadelen
- Gedrag waarin de onderzoeker geïnteresseerd is, is soms vrij zeldzaam
- Geen causale conclusies, want observaties gaan niet over veel dimensies tegelijk
1.2 Zelfbeschrijvingen
Voorwaarden opdat een zelfbeschrijving van een gedrag of onderliggend proces valide zou zijn:
- De ondervraagde moet het gedrag of de reden waarom hij het gedrag vertoont, kunnen beschrijven
- Hij moet de gelegenheid krijgen om dat gedrag te beschrijven
- Hij moet dat gedrag willen beschrijven
De beperkingen van zelfbeschrijvingen
- De 1e voorwaarde is niet vervuld als de onderzoeker retrospectieve vragen stelt en als de
ondervraagde zich het gedrag, de context van het gedrag of de factoren die van invloed waren niet
goed kan herinneren
- De 1e voorwaarde is niet vervuld als de vragen gedragingen betreffen waarvan de gevraagde zich niet
bewust is of was
- De 2e voorwaarde is niet vervuld als de vraagstelling de ondervraagde onvoldoende ruimte geeft om
het eigen gedrag te beschrijven
- Deelnemers gokken of verzinnen soms liever dan een vraag te moeten overslaan
- Zelfbeschrijvingen lokken gunstige of ongunstige reacties uit als ze over gedragingen gaan waar
uitgesproken sociale normen over bestaan
- Wat mensen over hun gedrag vertellen, is vaak sterk afwijkend van hoe ze zich daadwerkelijk
gedragen
,Het nut van zelfbeschrijvingen
- Zelfbeschrijvingen zijn vrijwel altijd interessant als bron van inspiratie
- De zelfbeschrijving kan het gedrag zijn wat de onderzoeker bestudeert
- Soms volstaat een subtiele verandering in de vraagstelling om normen meer of minder centraal te
stellen in het denken van deelnemers
1.3 Correlationeel onderzoek
Werkwijze:
- 2 of meer variabelen meten
- Berekenen of ze samen variëren
- Kans berekenen dat samenhang toevallig is
Voordelen:
- Gebruikt natuurlijke variatie (ethisch)
- Correlaties tussen eender welke metingen
Basisredenering en -terminologie bij experimenteel onderzoek
- Doel = predictie toetsen van type ‘oorzaak gevolg’
- Oorzaak = onafhankelijke variabele (O.V.)
- Condities = variaties/niveaus van de onafhankelijke variabele
- Gevolg = afhankelijke variabele (A.V.)
- Binnen-proefpersoons-manipulatie = alle deelnemers worden blootgesteld aan elke conditie
- Tussen-proefpersoons-manipulatie = op toevallige wijze deelnemers verdelen over condities
Manipulatiechecks en pretests
- Manipulatiechecks = “metingen waarmee onderzoekers controleren of de deelnemers in diverse
condities in de beoogde situatie terecht zijn gekomen of het beoogde gedrag hebben vertoond
- Pretests = pilootstudies = vooronderzoek = “bij een steekproef van deelnemers die vergelijkbaar zijn
met de deelnemers van het eigenlijke onderzoek nagaan of de manipulatie werkt’
Tussen- en binnen-proefpersoons-manipulatie
- Situationele gedragsdeterminanten houden onderzoekers onder controle door te zorgen dat alles zo
goed mogelijk gelijk blijft
- Mogelijkheid van volgorde-effecten bij binnen-proefpersoons-manipulatie
- Er wordt aangenomen dat toevallige verdeling over condities bij tussen-proefpersoons-manipulatie,
systematische groepsverschillen onwaarschijnlijk zijn
, De macrosituatie onder controle houden
- De onderzoeker kan het experiment op zo kort mogelijke tijd voltooien
- Bij binnen-proefpersoons-manipulatie de volgorde van de condities over proefpersonen variëren
De beperkingen van experimenten
- Ze zijn niet nuttig om de frequentie van een gedrag of een gedragsdeterminant in het dagelijks leven
te bestuderen
- Soms is het moeilijk om te bedenken hoe een onafhankelijke variabele gemanipuleerd kan worden
- Soms is het om ethische redenen moeilijk of onmogelijk om een experiment uit te voeren
- Vraageffecten = “deelnemers stellen hun gedrag af op wat ze menen dat een onderzoeker wil
vaststellen”
- Proefleidereffecten = “de invloed die proefleiders opzettelijk of onopzettelijk hebben op het gedrag
van hun deelnemers”
- Confounding = verstrengeling = “als condities verschillen op andere vlakken dan de onafhankelijke
variabele”
- Storende variabelen = “andere variabelen die invloed hebben”
Experimenten met meerdere onafhankelijke en afhankelijke variabelen
- Hoofdeffect = “effect van een onafhankelijke variabele is gelijkaardig in de verschillende condities
van andere onafhankelijke variabelen”
- Interactie = “optreden, sterkte of richting van effect van een onafhankelijke variabele is gelijkend aan
de conditie van andere onafhankelijke variabelen”
1.5 De empirische cirkel
1.6 Slotbeschouwing
‘Onderzoekers kunnen ook om methodologische of theoretische redenen voor andere methodes kiezen
– bijvoorbeeld omdat ze een vraag onderzoeken die zich niet tot experimenteel onderzoek leent, of
omdat ze bekommernissen over de ecologische validiteit van hun gegevens bij voorbaat willen
uitsluiten.’
1.7 Literatuur
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur 1gH. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
