Hoofdstuk 2: Basisconcepten en modellen............................................................................................................ 4
Wat is Communicatie?.................................................................................................................................................4
2 grote visies op communicatie..............................................................................................................................4
Breek- of discussiepunten in definities van communicatie....................................................................................5
Elementen in het communicatieproces..................................................................................................................5
Communicatiemodellen..........................................................................................................................................8
Communicatieformule van LASWELL (1948)...........................................................................................................8
Mathemathisch model van Shannon en Weaver....................................................................................................9
GERBNERS algemeen model van communicatie...................................................................................................10
WESTLEY & MACLEANS 1ste aanpassing van ABX model.....................................................................................11
2de aanpassing:.....................................................................................................................................................11
massacommunicatiemodel van MALETZKE (1963)...............................................................................................11
3. Verbale communcatie..................................................................................................................................... 13
Inleiding.....................................................................................................................................................................13
Natuurlijke taal......................................................................................................................................................13
4 kenmerken van de natuurlijke taal....................................................................................................................13
Klanken..................................................................................................................................................................14
Woorden...............................................................................................................................................................14
Zinnen....................................................................................................................................................................15
Pragamtische stijlen en culturen:..............................................................................................................................16
Small talk...............................................................................................................................................................17
Taal en sociale identiteit............................................................................................................................................18
Taal en culturele verschillen......................................................................................................................................18
Hoofdstuk 4: Non-verbale communicatie............................................................................................................ 18
Kenmerken van non-verbale communicatie..............................................................................................................19
1. Non-verbale communicatie kan vaak onbedoeld zijn.......................................................................................19
2. Non-verbale communicatie bestaat uit verschillende codes............................................................................19
3. Non-verbale communicatie is onmiddellijk, continu en natuurlijk:..................................................................19
4. Non verbale communicatie is zowel universeel als cultuur, aangeboren als aangeleerd................................19
Waarvoor is non-verbale communicatie belangrijk?................................................................................................20
Eerste indrukken en beoordeling..........................................................................................................................20
Relationele informatie: liking, status, responsiveness..........................................................................................20
Emoties uitdrukken...............................................................................................................................................20
Kinesics.......................................................................................................................................................................20
lichaamshouding:..................................................................................................................................................21
Ooggedrag.............................................................................................................................................................21
proxemics...................................................................................................................................................................21
Haptics.......................................................................................................................................................................22
Chronemics................................................................................................................................................................23
Fysieke kenmerken.....................................................................................................................................................23
De “taal” van objecten...............................................................................................................................................24
Non-verbale communicatie in een online context.....................................................................................................24
1
,Hoofdstuk 5: Interpersoonlijke en groepscommunicatie......................................................................................24
Interpersoonlijke communicatie................................................................................................................................25
De ontwikkeling van interpersoonlijke relaties....................................................................................................26
Potentiële probleemaspecten binnen relaties......................................................................................................28
Groepscommunicatie.................................................................................................................................................29
Wat is een groep?.................................................................................................................................................29
Groepsprocessen...................................................................................................................................................30
Hoofdstuk 6: Organisatiescommunicatie............................................................................................................. 31
Interne communicatie................................................................................................................................................32
Soorten informatie en hun functies......................................................................................................................32
Formele en informele communicatie....................................................................................................................32
Communicatiestromen en -netwerken.................................................................................................................34
Type organisatie, organisatiestructuur en interne communicatie.......................................................................35
Organisatiecultuur.................................................................................................................................................36
Stijl van leding geven en interne communicatie:..................................................................................................36
Online interne communicatie...............................................................................................................................36
Corporate communicatie...........................................................................................................................................36
Imago.....................................................................................................................................................................36
Identiteit................................................................................................................................................................37
Relatie tussen imago en (gewenste) identiteit.....................................................................................................37
Image- of impressiemanagment dmv corporate communicatie..........................................................................37
De online reputatie van een organisatie...............................................................................................................38
Marketingcommunicatie...........................................................................................................................................38
De marketingcommunicatie-mix...........................................................................................................................38
Merken of “brands”...................................................................................................................................................39
Hoofdstuk 7: Massacommunicatie: de mediaorganisatie....................................................................................40
Inleiding.....................................................................................................................................................................40
Een oganisationele benadering van nieuwsproductie...............................................................................................40
Inhoud van het nieuws..........................................................................................................................................40
Organisatie-interne en -externe factoren die de nieuwsinhoud beïnvloeden.....................................................41
Een organisationele benadering van de fictieproductie: De soapproductie..............................................................45
Hoofdstuk 8 Massacommunicatie: de inhoud...................................................................................................... 47
Inleiding.....................................................................................................................................................................47
De mediatekst............................................................................................................................................................47
Wat is een mediatekst...........................................................................................................................................47
Open versus gelsoten teksten...............................................................................................................................48
Soorten lezingen of decoderingen........................................................................................................................48
Realisme van mediateksten..................................................................................................................................48
Analyse van mediateksten....................................................................................................................................49
Mediagenres..............................................................................................................................................................50
Kenmerken............................................................................................................................................................50
Voorbeeld v/e genre: reality TV............................................................................................................................50
Voorbeeld v/e genre: journalistieke satire of nieuwssatire..................................................................................50
Hoofdstuk 9 Massacommunicatie: het publiek.................................................................................................... 51
Veranderende publieksconcepten.............................................................................................................................51
Publieksonderzoek.....................................................................................................................................................51
Doelstellingen: media- versu publieksgecentreerd..............................................................................................51
Onderzoekstradities in het onderzoek naar publiek.............................................................................................52
2
, Onderoeksmethoden............................................................................................................................................52
Totstandkoming van een (TV) publiek.......................................................................................................................52
Structurele verklaringen voor Tv-kijken................................................................................................................52
Programmeringsstrategieën vd zenders...............................................................................................................53
Kenmerken vd kijkers............................................................................................................................................53
Omgevingsfactoren:..............................................................................................................................................54
Uses (mediagebruik) and gratifications (wat je daar uit haalt) (U&G) =’nuttigheidtheorie’: mediagebruik als
doelbewuste behoeftebevrediging.......................................................................................................................54
Uitganspunten van U&G theorie...........................................................................................................................54
Aanvullingen en kritiek op uses and gratifications- theorie.................................................................................55
Integratie van beide perspectieven......................................................................................................................56
Mediablootstelling in het digitale tijdperk: opnieuw een kwestie van individuele en structurele verklaringen?.....56
Hoofdstuk 10 Massacommunicatie: effecten....................................................................................................... 57
Inleiding.....................................................................................................................................................................57
Almacht van de media- paradigma...........................................................................................................................57
Uitgangspunten.....................................................................................................................................................57
Belangrijke studies................................................................................................................................................57
Beperkte effecten-paradigma....................................................................................................................................59
Uitgangspunten.....................................................................................................................................................59
Belangrijke studies................................................................................................................................................59
Het actieve publiek: uses and gratifications..............................................................................................................65
Lange-termijn-effecten..............................................................................................................................................65
Uitgangspunten.....................................................................................................................................................65
Studies/ theorieën.................................................................................................................................................65
Uitgangspunten:....................................................................................................................................................67
Media-effecten in de nieuwe(re) media omgeving...................................................................................................71
Hoofdstuk 11: Nieuwe media.............................................................................................................................. 72
Inleiding.....................................................................................................................................................................72
Kenmerken van nieuwe media..................................................................................................................................72
Digitaliteit..............................................................................................................................................................72
Interactiviteit.........................................................................................................................................................72
Hypertekstualiteit.................................................................................................................................................73
Verspreiding..........................................................................................................................................................73
Virtualiteit.............................................................................................................................................................73
Convergentie.........................................................................................................................................................73
Geschiedenis van het internet...................................................................................................................................73
ARPANET...............................................................................................................................................................73
Globaal netwerk....................................................................................................................................................73
Het WWW.............................................................................................................................................................73
Millenium bug.......................................................................................................................................................73
Web 2.0.................................................................................................................................................................74
Web 3.0.................................................................................................................................................................74
De interactie tussen technologische kenmerken en gebruikers................................................................................74
Affordances van nieuwe media.............................................................................................................................74
Computer-gemedieerde communicatie en sociale relaties.......................................................................................74
Mass-self communication..........................................................................................................................................75
Pro- of anti sociale media?....................................................................................................................................75
, 1 uitgebreidere “case” (cfr. opdrachten – lengte van twee kort-antwoord-vragen)
Test van kennis, inzicht en toepassing!
→ Aan het einde van elk hoofdstuk staan ‘verwerkingstips’ (zijn een soort voorbeeldvragen)
Hoofdstuk 1: Inleiding
Communicatiewetenschappen is relevant voor:
- Sociologie: Socialisatiebron→ kinderen leren leven in maatschappij door ouders, school
maar ook media → dragen mee bepaalde waarden en normen uit. (Schoonheidsidealen,
heeft impact op mensen die daaraan worden blootgesteld, bv impact op jongeren)
- Politicologie: hoe politici strategisch communiceren, gebruiken bv ook sociale media om tot
bij jongeren te komen. Media = 4 de macht die ook invloed heeft in politiek +
agendasettingmacht. (nu bv energieprijzen, is constant in het nieuws → daardoor wordt het
ook een topic dat politiekers gaan bespreken, want dit is wat mensen belangrijk vinden)
- Economie: voor bedrijven ook belangrijk (intern om goed te laten draaien & extern om bv
producten goed te kunnen verkopen)
- Communicatie: moeten beseffen wat hun verantwoordelijkheid is → richtlijnen voor bv
journalisten hoe ze verantwoord moeten omgaan met bepaalde topics. (bv als het over
zelfmoord gaat, moet er een boodschap bij staan waar je hulp kan zoeken indien je dezelfde
gedachten hebt)
Communicatiewetenschappen: redelijk recente wetenschap, maar bestond eigenlijk al langer
Aristoteles was al bezig met communicatie: Hoe kunnen we mensen overtuigen? (=retoriek)
- Ethos: persoonlijkheid en waarden vd spreker
- Pathos: inspelen op de emoties vh publiek
- Logos: logica van argumentatie
Zender= essentieel: je moet overtuigen ook op een juiste manier doen (wat staat er in
boodschap, op welke manier breng ik dit over→ enerzijds rationele elementen en anderzijds ook
rekening houden met de emotionele toestand van je publiek
→ is to this day nog steeds relevant (politiek; bv Obama-> haalde voorbeeld aan uit de praktijk
en dat maakte zijn verhaal toegankelijker voor publiek om te aanhoren en kweekte zo
sympathie)
• Multidisciplinariteit ook nu nog belangrijk
• Communicatiewetenschap kent diverse subdomeinen
• Diversiteit komt o.m. tot uiting op vlak van definities en modellen van communicatie
Hoofdstuk 2: Basisconcepten en modellen
Wat is Communicatie?
Verschillende definities wnt leggen verschillende nadrukken op bepaalde aspecten van
communicatie:
1. Nadruk op transmissie: een boodschap sturen naar iemand anders, zender staat hierbij
centraal. Hierbij wordt ook geassocieerd dat die zender dan ook een bep. bedoeling heeft
met die boodschap.
2. Het gemeenschappelijk maken: minder klemtoon op de zender. Ontvanger & zender=
gelijkwaardig & kunnen perfect van plaats wisselen. Meer tweerichtingsverkeer.
→ of het een goede definitie is hangt af van hetgeen je probeert te onderzoeken
2 grote visies op communicatie
1. Processchool: ziet communicatie als een transmissie van boodschappen
4
, Nadruk op hoe zender en ontvanger encoderen en decoderen, hoe kanalen en media
efficiënt kunnen worden ingezet.
Communicatie is een (beïnvloedings)proces(zender stuurt boodschap met een bedoeling).
Idee van eenrichtingsverkeer. Comm is pas geslaagd wanneer de zender zijn doel bereikt
heeft. Zender en ontvanger komen hier niet in overeen? → proces mislukt (leunt aan bij visie
sociologie & psychologie). Richt zich primair op communicatieactiviteiten (“acts”)
Psychological reactance: Bij overtuigen van mensen; nemen graag autonoom hun beslissing,
willen niet beknot worden in hun vrijheid en zullen dan een boodschap niet aanvaarden.
2. Betekeniscreatieschool: ziet communicatie als productie en uitwisseling van betekenissen.
Nadruk op hoe boodschappen of teksten interageren met mensen om zo betekenissen tot
stand te brengen. Dus niet enkel interesse in proces, maar ook boodschap op zich.
Afwijkingen tussen zender en ontvanger niet noodzakelijk als “fout” beschouwd, maar bv. als
culturele verschillen tussen partijen. Is normaal dat mensen vanuit eigen perspectief bep.
boodschappen op een bep. manier gaan interpreteren. Leunt hier eerder aan bij linguïstiek.
Breek- of discussiepunten in definities van
communicatie
1) Intentionaliteit:
a. Teleologische opvatting: basis= intentie/bedoeling van
communicatie; een doel, intentie moet er zijn, vooral bij
communicator maar liefst ook bij ontvanger. Pas in bep.
situaties kan je van communicatie spreken (meest
beperkte vorm). Volgens teleologische opvatting is er
enkel sprake van comm in situatie 1. (=typisch voor processchool, “acts”).
b. Gedragsopvatting: zien communicatie veel breder, (ook 2,3,4). Stellen dat alle gedrag van
mensen communicatief is. Ik kan niet niet communiceren, zelfs wnnr je niet de intentie
hebt om een boodschap uit te zenden doe je dit toch.
2) Geslaagdheid: Wnnr is comm geslaagd? Fauconnier: stelde voorwaarden op voor GC:
interpreteren zoals bedoeld (ib), bedoelde uitwerking (ub), ontvangst door persoon x.
3) Richting: Processchool: 1richtingsverkeer, als ontvanger dan iets terugstuurt is dit een nieuw
communicatieproces
Die andere zeggen dat er 2richtingsverkeer moet zijn.
→ hangt af van welk soort communicatieonderzoeker je bent
Bv massacommunicatie: hoe tv-programma’s ontvangen worden → dan volstaat
éénrichtingsverkeer.
4) Observatieniveau: Communicatie: algemeen of enkel “menselijke” communicatie?
Niveaus:
- Intrapersoonlijk
- Interpersoonlijk
- Communicatie in (kleine) groepen
- Organisatiecommunicatie
- Massacommunicatie
- Alle niveaus of intrapersoonlijke uitsluiten?
Elementen in het communicatieproces
Zender/Bron: encodeert en stuurt door. onderscheid bron & zender→ bron = meestal een
persoon die boodschap verstuurd, “zender” is vaker een technisch apparaat bv telefoonhoorn
(sluit dan wel weer aan bij sommige definities van medium).
5
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur josefienn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
