,GOEDEREN- EN BIJZONDERE OVEREENKOMSTENRECHT
DEEL I – ALGEMENE BEGRIPPEN VAN HET VERMOGENSRECHT
HOOFDSTUK 1 – VERMOGENSRECHTEN: PERSOONLIJKE EN ZAKELIJKE RECHTEN
§1. INLEIDING
Boek 3 BW = goederenrecht -> inwerkingtreding: 1 september 2021
è Eerbiedigende werking
Persoonlijke of zakelijke rechten? = verbintenissenrecht of goederenrecht
à persoonlijk recht: synoniem vorderingsrecht
à zakelijke rechten worden via contracten gecreëerd = verwevenheid met verbintenissenrecht
à onderscheid in 1804 verabsoluteerd: afkeer feodaal regime
à vandaag geen strakke tweedeling meer, wél naar elkaar toegroeien van beide domeinen door de
rechtspraktijk = BELANGRIJK
Illustratie verwevenheid praktijk
VK ------------------------------------------------------------- K
Koop
à persoonlijke rechten: overdracht goed, betaling, ….
à hierbinnen ook zakelijke rechten: overgang eigendomsrecht
Belang onderscheid zakelijke en persoonlijke rechten
Persoonlijke rechten Zakelijke rechten
Bijzondere / Bv. volgrecht (infra)
kenmerken
zakelijke rechten
Verjaringsregime Art. 2262bis oud BW Art. 2262 oud BW: 30 jaar
- Contr. vorderingen: 10 jaar
- Buitencontr. vorderingen: 5 jaar Verkrijgende verjaring: recht claimen
door doorlopen termijn
Bevrijdende verjaring: pacta sunt servanda à bv. al jaren gedragen alsof je erfpacht
-> verb. niet opgeëist? SA bevrijd hebt: regulariseren uit rechtszekerheid
Territoriale Rechter woonplaats verweerder (art. 624, Onroerende zakelijke rechtsvorderingen
bevoegdheid 1° Ger.W.) bevoegdheid rechter plaats waar goed
+IPR- gelegen is (art. 629 Ger.W.)
aanknopingspunten
Publiciteitsregime / - Zakelijke rechten op
à relatieve werking persoonlijke rechten schuldvordering: op naam door
(art. 1165 oud BW en art. 5.103 BW) kennisgeving aan of erkenning
à kleine nuances door de SE (art. 1690 BW)
- Roerende zakelijke rechte: bezit
(art. 1141 BW)
- Onroerende zakelijke rechten:
hypothecaire publiciteit (art. 1
Hyp.W., art. 3.30 BW)
à absolute gelding zakelijke rechten
(erga omnes)
1
, Insolventie In faillissementsboedel Zakelijke rechten blijven buiten de
bedoel (infra)
VK -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- K
Koop met clausule eigendomsbehoud
à normaal eigendom- en risico overdracht
à zakelijk recht behouden: insolventie? -> volgrecht
à kan goed terugvorderen: revendicatie
§2. DE KLASSIEKE LEER: EEN SCHERPE TWEEDELING
Objectief criterium:
- Zakelijke rechten: RS -> RO
- Persoonlijke rechten: RS -> RS (persoonlijk recht kan bij wanprestatie ten uitvoer gelegd worden op
volledige vermogen debiteur (art. 7-8 Hyp.W.))
Kritiek
1. Persoonlijke rechten kunnen ook betrekking hebben op goederen
Bv. als ik een goed uitleen, krijgt de ontlener een persoonlijk recht op dat goed
Bv. huurrecht of verkoopsbelofte
2. Dematerialisering goederenrecht
= zakelijke rechten hebben steeds vaker betrekking op onlichamelijke goederen, waaronder
persoonlijke rechten
Bv. aandelen, schuldvordering of cessie: eigendomsrecht op schuldvordering
à voorkeur term goederen i.p.v. zaken: goederen ruimer dan zaken
3. Zakelijke rechten doen ook rechtsverhoudingen tussen personen ontstaan
Bv. verhouding vruchtgebruiker en naakte eigenaar
à tegenwerpelijkheid belet niet dat rechten in onderlinge rechtsband op identieke wijze afdwingbaar
zijn, ongeacht hun zakelijke of persoonlijke aard
§3. DE LEER VAN HET PERSONALISME
Subjectivering zakelijke rechten: zakelijke rechten worden steeds meer gedefinieerd in termen van subject-
subjectverhoudingen
à personalisme (Planiol) = een rechtsverhouding kan enkel bestaan tussen rechtssubjecten, nooit tussen een
rechtssubject en een goed
à gedachte dat zakelijke rechten een verbintenisrechtelijke band doen ontstaan
Verschil in draagwijdte tussen persoonlijke en zakelijke rechten
o Persoonlijk recht: verbintenis ten laste van één persoon, de debiteur
= relatief recht
o Zakelijk recht: complement van universele passieve verbintenis: ieder moet zich onthouden van een
inbreuk op zakelijk recht
= absoluut recht
Kritiek
à interne en externe kenmerken vermogensrecht met elkaar verweven (slecht): uit het feit dat persoonlijke
rechten een rechtsverhouding tot stand brengen tussen twee bepaalde rechtssubjecten, is ten onrechte afgeleid
dat persoonlijke rechten geen gevolgen hebben in de verhouding tot derden
è Onderscheid is slechts gradueel
2
, è Derdemedeplichtigheid: niet ingaan tegen persoonlijke rechten -> het bestaan van vorderingsrechten is
tegenstelbaar
Onderscheid op vlak van tegenwerpelijkheid vloeit voort uit publiciteit
à zakelijke rechten tegenstelbaar door vervullen publiciteitsmaatregel (wel gradueel onderscheid: roerende
goederen, onroerende goederen, …)
è Verkrijging te goeder trouw a non domino niet mogelijk voor onroerende goederen, wel voor roerende
goederen (art. 2279 oud BW)
à persoonlijke rechten enkel tegenstelbaar aan derden die kennis hebben van bestaan rechten = te kwader
trouw (verkrijger handelt in realiteit vaak ter goeder trouw)
§4. DE LEER VAN HET NEOPERSONALISME: HET ONDERSCHEID TUSSEN EIGENDOM EN BEPERKTE
VERMOGENSRECHTEN (KWALITATIEVE VERBINTENISSEN)
Neopersonalisme (Ginossar): eigendomsrecht is meest verheven recht, dat de indeling tussen zakelijke rechten
en persoonlijke rechten overstijgt
Eigendomsrecht is transcendent, overschrijdt de opsplitsing tussen zakelijke en persoonlijke rechten
à beperkt zakelijk recht, bv. opstal, vruchtgebruik, … heeft altijd betrekking op goed waarvan een ander de
eigendom heeft
Kinderen -> blote/naakte eigenaar: moeten rekening houden met rechten vruchtgebruiker
Erfpacht & opstal -> onroerend goed
à hebben rechten, maar eigenaar onroerend goed: bezwaarde eigendom >< zuiver eigendomsrecht
à heeft verbintenis om kwalitatieve rechten te dulden
à verkoopt eigenaar eigendom?: nieuwe eigenaar zal vruchtgebruiker, erfpacht, opstal, … verder moeten dulden
Zakelijke rechten > kwalitatieve verbintenis vs. persoonlijke rechten > persoonlijke verbintenis
o Kwalitatieve verbintenis = de verbintenis van (meestal) de eigenaar van het goed om de beperkingen op
zijn recht te eerbiedigen, aangegaan qualitate qua = als eigenaar van het goed waarop het zakelijk recht
betrekking heeft
o Beperkt zakelijk recht = bundeling van bevoegdheden die door de eigenaar moeten worden
geëerbiedigd omwille van zijn hoedanigheid van eigenaar
ð Gevolg: rechtsopvolger onder bijzondere titel gehouden tot nakoming
à verkrijgt hoedanigheid van schuldenaar, omdat hij hoedanigheid van eigenaar overneemt
Persoonlijke rechten aan enkel over op algemene rechtsopvolgers1 en rechtsopvolgers onder algemene titel2
à niet op rechtsopvolgers ten bijzondere titel3
SA zakelijk recht staat in voor verbintenis met goed >< SA persoonlijk recht met vermogen
1
Volledig vermogen persoon overnemen
2
Abstract breukdeel vermogen overnemen
3
Iemand die een goed uit een vermogen krijgt ingevolge overdracht
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur emmad'hont1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
