Onderwijskunde (groot worden)
Beginsituatie van het lerende kind – ontwikkelingspsychologie
,1 Inleiding
1.1 De ontwikkeling van het kind: gewikt en gewogen
- Als leerkracht of opvoeder staat je omgang met kinderen centraal. De hele
dag door ben je in contact met hen.
Tijdens het (bege)leiden van kinderen speel je voortdurend in op hun
karakteristieken.
- Ieder kind is uniek maar elke leeftijdscategorie heeft zijn eigen specifieke
eigenschappen.
Kinderen zetten op dezelfde leeftijd dezelfde stappen in hun
ontwikkeling.
- Om als leerkracht zo goed mogelijk om te gaan met deze ontwikkelingen
van kinderen, staan we stil bij de karakteristieken van de verschillende
ontwikkelingsfasen.
Op die manier kun je ze situeren in de levensloop
Weten welke fasen reeds ontwikkeld zijn en welke nog moeten komen
Iedere fase bouwt voort op wat voorafging en
legt de bouwstenen voor de volgende fase
zeker in overgangsfasen.
- Als leerkracht heb je de verantwoordelijkheid om de ontwikkeling te
observeren en te stimuleren.
- Door deze kennis kun je ook identificeren bij wie er een ontwikkeling
afwijkt.
Problemen dien je dan ook tijdig te signaleren.
Waar nodig, dient er professionele hulp gezocht te worden.
1.2 Wat is ontwikkeling?
Met ontwikkelen bedoelt men ‘het veranderen van een aanwezige structuur’.
Zowel lichamelijk als geestelijk en gedragsveranderingen.
De aanwezige structuur ont-wikkelt, ont-
plooit zich gedurende de hele
levenscyclus.
Winst en verlies gaan hand en hand in de ontwikkeling:
In het leven is er zowel sprake van het verwerven van nieuwe mogelijkheden
als het verliezen van een functie of vaardigheid.
Ontwikkeling = een levenslang proces
D.w.z. ‘ontwikkeling een verloop in de tijd kent dat een voortgang inhoudt.’
1) Verloop: een verandering is een geleidelijke verandering en wijst erop
dat het niet van vandaag op morgen gebeurt.
, 2) Voortgang: een verandering is niet herhaalbaar en kan maar 1 keer
optreden in het leven.
1.3 Wat is psychologie?
Komt van het Grieks: - Psychè (= ziel)
- Logos (= gedachte, rede)
Psychologie = Wetenschap die het innerlijke leven en het gedrag van de
mens bestudeert.
Kennen, denken, voelen en
streven
Heeft verschillende onderverdelingen.
Een specifiek onderdeel is de ontwikkelingspsychologie.
Bestudeert het gedrag, het denken en het beleven in
verschillende levensfasen.
Vanaf de geboorte tot aan het einde van het leven.
Zelfs prenataal (pre = voor, nataal = geboorte)
Bestudeert de ontwikkelingen
1.4 Hoe ontstaat ontwikkelingen?
We stellen ons de vraag:
‘Welke ontwikkelingsfactoren een invloed zijn op de ontwikkeling van een
persoon?’
Het bekende nature/ nurture-debat stelt de vraag:
Is de ‘natuur’ en/of ‘de omgeving’ bepalend voor de ontwikkeling van het
kind?
Voor leerkrachten is deze vraag van belang om te weten als zij een invloed
hebben op de ontwikkeling van kinderen.
1.4.1 De natuur (je aanleg, ‘Nature’)
= de natuur of (erfelijke) aanleg waarmee het kind geboren wordt.
Deze eigenschappen kunnen zowel manifest (direct observeer baar) als
latent (nog onzichtbaar) aanwezig zijn in de mens.
De aanlegtheorie gaat ervan uit dat hoofdzakelijk de
erfelijkheidsfactoren/je aanleg de ontwikkeling bepaalt.
1.4.2 Het milieu (je omgeving, ‘Nurture’)
= de omgeving die een invloed uitoefent op de ontwikkeling
, De milieutheorie gaat ervan uit dat de ontwikkeling hoofdzakelijk door de
omgeving/ het milieu waar hij/ opgroeit wordt bepaald.
Binnen deze theorie worden er onbegrensde mogelijkheden toegekend.
1.4.3 Een derde ontwikkelingsfactor: de zelfbepaling?
In beide theorieën heeft de persoon zelf geen inbreng.
Tegenwoordig wordt in de ontwikkelingspsychologie en in de pedagogiek
echter meer aandacht geschonken aan de zelfbepaling van de mens.
De mens heeft eigen vrije keuzes, hij/zij kiest zelf doelen in het leven.
Een mens leert op een gegeven ogenblik zijn eigen mogelijkheden kennen
en maakt zelf uit wat hij met deze mogelijkheden gaat doen.
Hij/zij kan zelf richting geven aan de eigen ontwikkeling.
Hij/zij gaat z’n eigen weg.
De mens kan zelf omstandigheden scheppen waarin hij zijn eigen
doelen, keuzes en waarden probeert te verwezenlijken.
1.4.4 De gulden middenweg?
1. Naast de nature/nurture is zelfbepaling ook een belangrijke
ontwikkelingsfactor.
2. De drie factoren beïnvloeden elkaar.
Deze samenwerking heeft invloed op de ontwikkeling.
Ontwikkeling = dynamisch spel tussen aanleg en milieu
Persoon-in-ontwikkeling speelt allesbehalve een passieve rol.
3. Een bepaalde ontwikkelingsfactor kan een doorslaggevende invloed
hebben.
1.5 Hoe met ontwikkeling omgaan?
Als leerkracht beschik je over de mogelijkheid om op een positieve (én ook
negatieve) manier de ontwikkeling van het kind te beïnvloeden.
1.5.1 Werken in de zone van naaste ontwikkeling
Als opvoedende kun je inspelen op het ontwikkelingsniveau van kinderen.
Je kunt rekening houden met het huidige kunnen/kennen van het kind, je
handelen richten op het toekomstige ontwikkelingsniveau om de
ontwikkeling te stimuleren.
Vygotsky: Werk in de zone van naasten
Je dient te kijken naar wat het kind kan leren en niet enkel
naar wat het kan.
Tracht het kind een stapje verder te zetten.
Hou je bezig met rijpende functies en niet enkel rijpe
Definitie: P.24
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ellablanckaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.