Dit document bevat een beknopt overzicht van de ‘Rationele keuzebenadering’, behorende tot Hoofdstuk 2. De accenten liggen op belangrijke aspecten en het helpt het visualiseren van de verschillende benaderingen uit het hoofdstuk aan de hand van kleurenkaders per benadering.
RATIONELE-KEUZEBENADERING
= gedrag verklaren op basis van eigenbelang
1
Denkkader van de economie, met eengemaakte rationele actoren
Behavioralisten: denkkader van de sociologie en psychologie
Rationele-keuzetheorie: denkkader van de economie
An Economic Theory of Democracy – Downs:
- partijen voorgesteld als één actor met één wil, enkel geïnteresseerd in machtstoename
- kiezers geïnteresseerd in beleid dat hun preferenties realiseert
- in vraag: welk beleid moeten partijen voeren om hun stemmen te maximaliseren?
Eigenbelang, rationeel handelen
Individuele acties als elementaire eenheid van al het sociale leven
2
Mensen kiezen voor gedragsoptie die volgens hen het meeste nut zal opleveren → hun gedrag is dus
doelrationeel en mensen worden gedreven door eigenbelang
Methodologisch individualisme – Schumpeter:
- de elementaire eenheid van al het sociale leven is de individuele menselijke actie
- alle sociale instellingen of gedrag zijn het resultaat van acties van en interacties tussen
individuen
instellingen hebben geen eigen belang, wel de mensen die er in ageren
logisch-deductieve redeneerwijze: wil voorspellende en dus toetsende waarde hebben
3 Gedrag verklaren en deduceren vanuit eigenbelang van individuen
Behavioralisten: pol gedrag verklaren via statische veralgemeningen
Deduceren = het afleiden van een stelling die logisch besloten ligt in de porposities waar men van
uitgaat → dus zonder gebruik te maken van nieuwe, empirische kenmerken
Gebaseerd op ‘Een plattegrond van de macht – Carl Devos’
, Uitgangspunten
4 Gedrag van ‘homo economicus’ voorspellen zonder specifieke kennis over de actor zelf
- We moeten alleen het doel van mensen kennen en de alternatieven waarover ze beschikken
- Mens is al homo economicus: hecht enkel waarde aan wat hem het meeste nut oplevert
Bedoeling van deze benadering: essentials blootleggen van menselijke interactie
niet: overzicht van motieven voor gedrag of om mentale proces van besluitvorming te reconstrueren
5 Actoren kiezen voor de handelingsoptie met het meeste nut
Beste handelingsoptie kiezen door beschikken over de capaciteiten, tijd en de afstand
- Eenvoudigste besluitvormingsoptie: beperkt aantal opties + beperkt aantal zekere
uitkomsten + relatie van opties en effecten onafhankelijk van invloed van andere actoren
Basis: pay-offs afwegen tegen elkaar en kiezen voor degene met meeste nut
Toevoeging complicaties: effecten van opties niet kennen / externe factor kan effecten van
handelingsoptie verstoren / … => complexe wiskundige berekeningen
6 Kritiek
- Assumpties zijn verkeerd en wereldvreemd
- Negeren van het belang van ideeën
- Te veel oog voor structuren en te weinig voor de rol van het individu
- Een zwak empirical record
Speltheorie
7 De handelingsstrategie van ‘homo politicus’ als spelsituatie
Transformatie van homo economicus tot homo politicus
Cruciaal: als speler rekening houden met het gedrag van de andere spelers → spel wijst dus op
abstractie van een conflictsituatie
Speler: preferenties en doelstellingen => strategie => doel realiseren
Soorten spelen:
- Statische spelen: de spelers handelen tegelijk / weten niet wat de andere spelers doen
- Met volledige of onvolledige informatie: de preferenties van andere spelers
- Dynamische spelen: er is een volgorde waarin de spelers handelen
- Coöperatieve
en niet-coöperatieve spelen: geen onderlinge communicatie en dus geen afspraken
Gebaseerd op ‘Een plattegrond van de macht – Carl Devos’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Astridvds. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
