boek > colleges!
Kwalitatieve methoden
HOOFDSTUK 1: What is Qualitative Research?
“Qualitative research is a form of social inquiry that focuses on the way people interpret and make sense of their experiences and
the world in which they live. A number of different approaches exist within the wider framework of this type of research, but
most of these have the same aim: to understand the social reality of individuals, groups and cultures. Researchers use qualitative
approaches to explore the behaviour, perspectives and experiences of the people they study. The basis of qualitative research lies
in the interpretative approach to social reality.” (I. Holloway)
➢ Hoe ervaren mensen de wereld, hoe geven ze er betekenis aan
➢ Herkennen van gedrag, begrijpen, interpreteren
Qualitative inquiry seeks to discover and to describe in narrative reporting what particular people do in their everyday lives and
what their actions mean to them. It identifies meaning-relevant kinds of things in the world – kinds of people, kinds of actions,
kinds of beliefs and interests – focusing on differences in forms of things that make a difference for meaning (Erickson, 2011, p.
43)
Kwalitatief onderzoek probeert ons ook de achterkant te tonen: wat we idealiter niet te zien krijgen. Je probeert een beeld te
vormen van wat er in iemand z’n hoof omgaat. Je kan dit nooit helemaal vatten, maar probeert er wel zo’n accuraat mogelijk
beeld van te krijgen! ~ ijsberg
De kwantitatieve methode van het positivisme
Deel 1 ging over kwantitatieve methoden, die zich situeerden in het positivisme. Het positivisme ziet de wereld in functie van
oorzaak-gevolg relaties en gelooft dat door assumpties (hypotheses) te maken & vervolgens te testen, het mogelijk is om te
bewijzen of te verklaren wat wetenschappelijk correct/waar is.
Een wetenschappelijk experiment is meestal een vorm van positivisme. De kwantitatieve benadering is, in tegenstelling tot de
kwalitatieve benadering een dominant paradigma. Bij kwantitatief onderzoek proberen we immers volledig objectief te blijven
om zo tot ‘onbetwijfelbare’ kennis te komen. Bij kwalitatief onderzoek is dit veel moeilijker omdat je andere dingen gaat
onderzoeken waar het moeilijk is om objectief te blijven; het hangt altijd af van de persoon die het onderzoek uitvoert.
Fomo syndroom: je kan niet zonder technologie
o Technologie doet dingen, maar het doet ook iets doen (ze doen dingen met ons, ze maken ons onrustig, we willen
op de hoogte gehouden worden)
o Doctoraat van de prof: hoe gaan mensen om met technologie, welke soort tijd wordt er geïntroduceerd, verandert
het gevoel van ruimte (kleinere wereld door technologie?), welke betekenis geven de academici er zelf aan? Als je
dit allemaal wilt begrijpen, dan is dat heel moeilijk om te onderzoeken op de kwantitatieve manier
o Hij is op zoek gegaan naar verschillende netwerken (scherm is nu belangrijk, het heeft een autoriteit) → kwalitatief
onderzoek
o sociale wereld is niet tam – verschillende mensen geven verschillende intekening – geen tam probleem – geen
eenduidige oplossing maar is complex, circulair proces
→ middenweg zoeken in voldoen aan sociale verwachtingen en voldoen aan eisen
Focus: begrijpen hoe mensen betekenis geven in een welbepaalde context
,Overview of the Book
In the first three chapters, we establish our approach to qualitative research and introduce what we consider to be horizontal
values of qualitative research—criticality, reflexivity, collaboration, and rigor. We also provide specific procedures and strategies
for achieving these ideals. In Chapter One, we define and situate qualitative research as a field of inquiry and approach to
research. Chapter Two discusses the role of conceptual frameworks in all aspects and phases of qualitative research. Chapter
Three offers an ecological approach to qualitative research design that engages and supports criticality in qualitative research.
We address data collection processes and methods in Chapters Four and Five. Chapter Four focuses on the processes of
qualitative data collection and emphasizes considering data from a holistic perspective that views research participants as
experts of their own experiences. In Chapter Five, we provide a concrete discussion of the primary modes and methods of
qualitative data collection as well as how to approach these methods, their strengths, and potential challenges. Chapter Six
defines, reframes, and complicates the concept and related processes of validity as more than a set of procedures and
approaches validity as both an active methodological process and a research goal. Chapter Seven details approaches to
qualitative data analysis and describes an integrative approach to data analysis that critically explores and addresses the
interpretative power in/of analysis and the need for an ethical and critical stance on data analysis. In Chapter Eight, we describe
a three-pronged approach to data analysis that includes the ongoing processes of data organization and management,
immersive engagement, and writing and representation. In these five chapters, we underscore the iterative, reflexive, recursive,
and formative aspects of collecting and analyzing qualitative data as well as conducting valid research. We offer multiple
recommended practices to help you apply what we have discussed as well as to push you to critically consider what can
sometimes seem like technical acts.
Chapters Nine and Ten focus on writing in qualitative research. Chapter Nine specifically discusses the final research report and
addresses the power inherent in qualitative research and representation; we argue for respectful, authentic, and ethical
representations of participants and settings. Chapter Ten addresses the many considerations related to writing qualitative
research proposals and includes an annotated example of an exemplary research proposal.
In Chapter Eleven, we discuss the complexities and intricacies of taking a relational and reciprocal approach to research in terms
of the processes and frameworks that can inform authentic engagement while keeping research boundaries well defined. In the
Epilogue, we revisit the horizontal values of qualitative research and provide examples of alternative ways to think of and enact
these important ideals.
We have created a robust Appendix to provide additional examples that will illuminate the processes of conducting qualitative
research. The appendixes offer examples of memos, conceptual frameworks, instruments, a full pilot study, analysis plans, data
displays, coding schemes, conference and grant proposals, consent forms, and assent forms.
,De dynamische elementen van kwalitatief onderzoek:
Hoofdstuk 1 wordt geopend met een overzicht van de verschillende
stappen en processen die bij kwalitatief onderzoek aan bod komen.
Allereerst is het belangrijk te bemerken dat kwalitatief onderzoek
geen lineair proces is. De verschillende deelprocessen staan continu
met elkaar in interactie (wat je kan zien aan de dubbele pijlen). Dit
wijst op een cyclisch verband, waarin de deelprocessen continu op
elkaar inspelen en verder bouwen. Een voorbeeld hiervan is het
terugkeren naar literatuurstudie in een onderzoek. Dit doe je bij het
opstellen van een onderzoeksvraag, maar ook bij het verzamelen
van data en het bestuderen van de data. De dubbele pijlen in het
midden wijzen op hoe de verschillende processen met elkaar
communiceren op dynamische wijze.
Een kwalitatieve studie begint meestal met een probleem, een
interesse of een vraag van de onderzoeker. Om dit te kunnen gaan
bestuderen, ga je je moeten verdiepen in het onderwerp van dit
probleem. Dit kan aan de hand van meerdere verschillende
bronnen; teksten lezen, gesprekken met specialisten,… Deze stap
noemen we het opbouwen van een theoretisch kader of de
literatuurstudie. Eens dat we meer vertrouwd geraken met de
theorie van een onderwerp, kunnen we een eerste
onderzoeksvraag opstellen. Deze zullen je onderzoek richting geven. Zoals de pijlen aangeven is dit vaak een trial and error
proces waar je vaak stappen zal zetten, maar ook stappen zal moeten terugzetten. Je zal ook vaak opnieuw de literatuur moeten
raadplegen doorheen de studie.
Eens we de onderzoeksvragen ontwikkelt hebben, gaan we ons onderzoek beginnen opstellen. Dit houdt in dat we moeten
beslissen welke methode het beste zal zijn om een antwoord te formuleren op onze onderzoeksvraag of onderzoeksvragen. Ook
tijdens deze fase zullen we meestal terug de literatuur moeten induiken. Tijdens het opstellen van het design moeten we een
setting kiezen, de selectiecriteria van de participanten selecteren en gaan bepalen hoe we de data zullen verzamelen en
analyseren. Het onderzoeksdesign wordt vaak ontwikkelt door de creatie van een onderzoeksvoorstel dat door anderen wordt
doorgelicht. Onderzoeksinstrumenten en methoden worden vaak getest en geoefend zodat ze weldegelijk de data zullen
bekomen dat nodig zijn om een antwoord te formuleren op de onderzoeksvraag. Dit wordt geïllustreerd in wat we formative
desgin noemen in de figuur. Formative design kan ervoor zorgen dat we onze onderzoeksvragen, methoden en instrumenten
moeten herzien. Na de juiste aanpassingen gedaan te hebben, kunnen we beginnen met het verzamelen van datagegevens.
Terwijl we dit doen moeten we zien dat de data die we verzamelen valide en betrouwbaar zijn. Om dit te doen kunnen we een
andere strategieën vormen die verder besproken worden in hoofdstuk 6. Wanneer we de data verder gaan analyseren dan
zullen we opnieuw beroep moeten doen op de literatuurstudie die ons onze data beter zal laten begrijpen. We zullen de data op
zo’n manier proberen analyseren zodat we sleutelelementen bekomen die ons helpen om een antwoord te formuleren op onze
onderzoeksvraag. Zoals je kan zien op de figuur is de ontwikkeling van al deze fases geïntegreerd in en door het opstellen van
een theoretisch kader, waar volgend hoofdstuk verder wordt op ingegaan. De pijlen die in meerdere richtingen wijzen, wijzen op
het feit dat elk van deze stappen niet als apart en sequentieel gezien moeten worden, maar eerder als kruisend, overlappend en
recursief. Hiermee bedoelen we dat elk stapje info verkrijgt voor het volgend stapje. We krijgen in de figuur ook een inkijk op de
grafische vormgeving van de processen van een kwalitatief onderzoek; belangrijk om te weten is dat niet alles in beeld kan
worden gebracht. “It can not capture everything.”
De figuur laat ons niet zien hoe irritant, rommelig en opwindend een kwalitatief onderzoek kan zijn. Het zegt ons niet over de
verwarring over het design tot de problemen die de kop op steken tijdens het veldwerk. Het doel van het handboek is om de
onderliggende processen van kwalitatief onderzoek, alsook onderliggende prioriteiten en waarden duidelijk te maken.
Veelgebruikte termen in kwalitatief onderzoek
• Recursief: Kwalitatief onderzoek is recursief in de zin dat het voortbouwt en afhangt van al zijn onderdelen en
deelprocessen. Denk bijvoorbeeld aan het terugkeren naar de literatuurstudie. Daaraan gekoppeld: belang van
coherentie in alle stappen van het onderzoeksproces. → inductief, systematisch & reflexief
• Positivisme: Is de visie waarbij kernelementen zeggen dat we de wereld als onveranderlijk en als universeel
toepasbare wetten zien. Levensgebeurtenissen en sociale fenomenen zijn/kunnen uitgelegd worden aan de hand
van de kennis van deze universele wetten. Binnen dit paradigma wordt er geloofd dat het begrijpen van deze
universele wetten observatie nodig heeft alsook een ‘recording’ van sociale fenomenen dat ons de mogelijkheid
geeft om de onderliggende principes ervan te verklaren. Binnen deze visie is er sprake van causaliteit, objectiviteit
en neutraliteit.
• Formative design: The process of iterative design and evaluation early and often through the design process,
continuing to refine, evaluate, and iterate the design and testing phases until it converges into a product.
, Situering van kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek ontstond als alternatief paradigma als reactie op de kritiek van het positivisme, wat het meest
dominerende paradigma voor de meeste disciplines op dat moment was. Kwalitatief onderzoek legt meer de focus op
interpretatie, context, subjectiviteit en representatie; het erkent niet neutraal te kunnen zijn en dat de onderzoeker altijd een
stukje van zijn/haar voorkennis meeneemt in het onderzoek. Het is belangrijk te onderstrepen dat kwalitatief onderzoek
weldegelijk bestond voor 1960, maar het toen nog niet primeerde.
Ondanks de associatie met allerlei specifieke disciplines en theorieën, mogen we kwalitatief niet toewijzen aan een specifieke
theorie of discipline. Kwalitatief onderzoek moet gezien worden als een paraplubegrip dat uitgaat van verschillende aanpakken
en benaderingen. Om toch een omvattende definitie van kwalitatief onderzoek te bekomen, formuleert Mason (2002) drie
unificerende principes van kwalitatief onderzoek:
a. het is gebaseerd op interpretatieve assumpties, dat ze definieert als ‘hoe de sociale wereld geïnterpreteerd, ervaren
begrepen, geconstitueerd en geproduceerd wordt’
b. het bevat data-verzamelingsmethoden dat flexibel en contextgericht zijn (zodat ze in real time aangepast kunnen
worden aan bepaalde behoeften)
c. gebruikt analysemethoden dat een begrip van complexiteit, detail en context met zich meebrengt (zodat de
bevindingen naar behoren gecontextualiseerd zijn
We positioneren kwalitatief onderzoek als onderzoeksmethode dat complexiteit en subjectiviteit van de geleefde ervaring
centraal zet. Het neemt ook de waarden en de aspecten van mens zijn met zich mee dat rol spelen in de betekenisgeving bij
methodologische zaken. Kwalitatieve onderzoekers claimen dat er geen universele of statische waarheden bestaan, maar gaan
uit naar een meerderheid van waarheden en perspectieven. Context is key om mensen of groepen, fenomenen of ervaringen
te kunnen begrijpen. We stellen ons vragen over de interpretatieve rol en autoriteit van de onderzoeker en erkennen zijn
subjectiviteit en voorkennis. Breder gezien hebben we aandacht voor de positie van de onderzoeker in het onderzoek. Hij/zij
heeft ook een identiteit en rol dat meegenomen wordt in het onderzoek en dat afgespiegeld wordt tegen de context en de
setting van het onderzoek. Kwalitatief onderzoek heeft op vele manieren verandering gebracht in de manier waarop
onderzoekers denken over subjectiviteit en objectiviteit en de eventuele problemen die zich hierbij voordoen (ook bij de data-
analyse). Ten slotte hebben kwalitatieve onderzoekers ook veel aandacht voor de relationele aspecten van onderzoek;
meerbepaald hoe interpersoonlijke dynamieken en bredere issues van power en identiteit mee het onderzoeksproces
vormgeven en uiteindelijk ook de data.
Veelgebruikte termen in kwalitatief onderzoek + voorbeelden (P6)
• Positie (positionality): wijst op de rol en sociale locatie van de onderzoek in relatie met de context van het onderzoek
• Epistemologie: hoe kennis geconstrueerd is en hoe het verworven kan worden, “the nature of knowledge”
De epistemologische assumptie onderliggend bij kwalitatief onderzoek is dat kennis ontwikkelt wordt door subjectieve
ervaringen van mensen, daarom is het belangrijk om aan veldwerk te doen waar deelnemers leven en werken
• Ontologie: een ontologische assumptie in KO is dat er niet maar één waarheid of realiteit is. Onderzoekers, deelnemers
en lezers hebben verschillende realiteiten, “the nature of being or reality” - zijnsleer
• Methodologie: kwalitatieve methodologie wijst om waar ideologie en epistemologie elkaar kruisen in een
onderzoekscontext. Het wijst ook op de manier hoe je in het algemeen je onderzoek zal vormgeven en de data zal
verzamelen