Kine bij kinderen –
psychomotoriek
1 INLEIDING
1.1 TE KENNEN BEGRIPPEN
Onderstaande begrippen en concepten dient u te kunnen begrijpen, uitleggen en correct gebruiken
in de context van psychomotoriek.
Psychomotoriek, psychomotorische ontwikkeling, psychhomotorische evaluatie, psychomotorische
behandeling
Ontwikkeling: normaal, vertraagd, plateau, regressie
Ontwikkeling:
- motorisch (cöordinatie, lateralisaties, evenwicht, manuele vaardigheid, schrijfmotoriek,
lichaamsschema, ruimtelijke oriëntatie)
- motorisch-cognitief (motorische leerstijl, visuele perceptie, auditieve perceptie)
- sociaal-affectief (fysiek zelfbeeld)
Neurale ontwikkelingsstoornissen, leerstoornissen, genetische syndromen
(Specifiek) leerstoornis vs. leerproblemen (primair - secundair)
DSM-V
Prevalentie - incidentie
Symptoom - klinische tekenen
1.2 WANNEER KOMT EEN KIND BIJ DE KINESITHERAPEUT
,1.3 PSYCHOMOTORIEK
Psychomotoriek is gebaseerd op een holistische visie v/d mens die vertrekt v/d eenheid tussen geest
en lichaam.
Het begrip integreert het cognitieve, emotionele en motorische aspect alsook de capaciteit om te
zijn en te ageren in een psychosociale context.
1.4 UITGANGSPUNTEN PSYCHOMOTORIEK
1.4.1 Eenheid van lichaam en geest
Geest en lichaam samen vormen de essentie van het ‘mens zijn’. Verder steeds voorgesteld als een
driehoek.
Voorbeelden zijn legio:
- Kind met koorts gedraagt zich anders dan kind zonder koorts
- Blij kind huppelt, droevig kind slentert
- Of omgekeerd: fysieke klachten als gevolg van stress, angst, …
1.4.2 Situering binnen het menselijk bewegen
Aan de ene kant heb je de typische motorische ontwikkeling (groen) met daarbij horend de
pedagogische maatregelen. Binnen deze maatregelen kan een onderscheid gemaakt worden tussen
psychomotorische opvoeding (eigen lichaam leren waarnemen, kennen en uitdrukken) en de
lichamelijke opvoeding (lessen LO in lagere school leren motorische, sociale en cognitieve
vaardigheden aan ).
Aan de andere kant heb je de stoornissen in ontwikkeling met daarbij therapeutische maatregelen.
Bewegingsontwikkelingsstoornis; globale
achterstand (vb mentale beperking) en
vertraging in de ontwikkeling (vb
leerstoornis)
Daartussen in bevindt zich de diagnostiek.
,1.4.3 Onderlinge relatie soma, psyche en omgeving
Een motorische actie (output) is altijd het resultaat van de input, verwerkt door het individu in een
bepaalde context.
Hierbij spelen optimale prikkels een belangrijke rol (deprivatie vs. stimulatie).
1.5 BIJ WELKE KINDEREN?
, 1.5.1 Stoornissen bij kinderen
Er is een zeker overlap tussen orthopedische en neurologische stoornissen.
2 GENETISCHE SYNDROMEN
Binnen de psychomotoriek komen zeer veel verschillende syndromen voor, waarvan enkele zeer
zeldzaam zijn. Het is voor jou niet belangrijk dat je van alle syndromen elk détail uit je hoofd kent.
Het is wel belangrijk dat je zelf in staat bent om alle relevante informatie van een zeldzaam
syndroom op correcte wijze te verzamelen en interpreteren, wanneer je later in je praktijk met een
van deze syndromen aan de slag moet.
Daarom krijg je tijdens het eerste hoorcollege een groepsopdracht om hier direct zelf mee aan de
slag te gaan en de competenties die je hiervoor nodig hebt, onder de knie te krijgen.
Bij wijze van voorbeeld werd voor jullie het meest voorkomende syndroom, Down of trisomie 21
uitgewerkt en in een WIKI ter beschikking gesteld.
Praktisch: Je schrijft je in één van de groepen via de groepsinschrijving en maakt met jouw groep een
WIKI over het jullie toegewezen syndroom. Voor het uitwerken van deel b van deze opdracht bekijk
je de WIKI's van de andere groepen (deze worden voor jullie beschikbaar na verbetering).
2.1 GENETISCHE SYNDROMEN
Zie Wiki op Blackboard
2.2 SYNDROOM
Een syndroom wordt gedefinieerd als klinische tekenen en
symptomen die voorkomen bij een bepaalde ziekte of
aandoening.
2.3 GENETISCH
Met genetisch doelen we op de oorzaak, namelijk een
verandering in het genoom. Dit kan een single of multiple
gene disorder zijn en kan ofwel erfelijk zijn ofwel optreden door mutaties.
Verschillende (single) genetische syndromen hebben vaak invloed op de (motorische) ontwikkeling.