Samenvatting van het vak 'Babel Vertaalwetenschap' + doelstellingen aan het eind van elk hoofdstuk met gedetailleerde antwoorden (prof : Iris Schrijver) - zelfgemaakte samenvatting
Thema 1. Vertalen: Definitie en centrale begrippen
1.1 VERTALEN VS. TOLKEN (= TRANSFERACT.)
- Vertalen: schriftelijke BT (=wat vertaald wordt) → schriftelijke DT
- Tolken: mondelinge BT → mondelinge DT (=de vertaling zelf)
NIET IN HET GEVAL VAN:
Vert: - Ondertiteling
- Dubbing
Tolken: - Audiodescriptie
- Taptolken
- Gebarentolken
1.2 VERTAAL- EN TOLKVORMEN
Tekstsoorten en -genres = uiteenlopend → geclassificeerd via verschillende paraplutermen: met
betrekking op het thematische domein: waartoe het onderwerp van de brontekst behoort
Gespecialiseerde vertaling: vertaler heeft domeinkennis nodig (3)
Juridisch vertalen (Beëdigd vertalen)
= vertalen van een BT met een officiële status die wordt gebruikt voor officiële
doeleinden (akten, contract…)
Beëdigde vertalers hebben een eed afgelegd bij de rechtbank;
Verklaring van eensluidendheid: vertaler beweert de volledige tekst correct te hebben
vertaald (garantie inhoud + omvang)
Medisch vertalen ( bijsluiters medicijnen, patiëntendossiers, handleidingen medische
apparatuur...)
Technisch vertalen ( gebruikershandleidingen, wetenschappelijk artikel over apparatuur,
vertalen techniek en wetenschap )
Literair vertalen: vertaler hoeft niet gespecialiseerd te zijn in een specifiek domein, maar
dient zich soms in te lezen in een bepaald domein als de brontekst domeinspecifieke
woordenschat bevat.
! Term refereert eerder naar publicatiegenre: proza, poëzie, toneelstukken, essays, kinder- en jeugdliteratuur
Lokalisatie : de vertaling van software, apps, websites en games
Die parapluterm heeft betrekking op het doel dat achter die vertaalvorm schuilt: de inhoud en vorm van de bronteksten
worden aangepast aan doelcultuur. Vb. flesjes cola
Audiovisueel vertalen (6)
Vertaalvormen : - Ondertiteling
- Boventiteling (theater)
- Ondertiteling voor doven en slechthorenden (SDH/captioning)
- Live ondertiteling (voor doven en slechthorenden)
- Audiobeschrijving (voor blinden en slechtzienden)
- Dubbing (nasynchronisatie)
, Diversiteit van vertaalvormen: sterk toegenomen laatste 50 jaar o.i.v:
- Technologie
- Meer aandacht voor noden van minderheidsgroepen
1.2. VORMEN VAN TOLKEN
Andere classificatiecriteria dan bij vertaalvormen
→ Systeem
- De setting waar de tolkprestatie plaatsvindt
- Het moment van de tolkprestatie:
Simultaan (gelijktijdig met de spreker) consecutief (na de spreker)
- De aard van het contact met de partijen en de afstand tot hen:
In direct contact met de spreker en luisteraar, direct contact met de luisteraar, geen contact
met de spreker en de luisteraar
Conferentietolken
- Simultaan (m.b.v. koptelefoons en microfoons vanuit tolkcabines) / Consecutief
- Aard: kan alle 3
o Verbindingstolken (liaison interpreting) : binnen een kleinschalige context
(Zakenontmoetingen en informele gesprekken)
- consecutief
Sociaal tolken (community interpreting) : doel = vreemdeling helpen
Chuchotage/fluistertolken = Simultane Techniek binnen verbindingstolken
o Relay interpreting : als er geen tolk voorhanden is die zowel de brontaal als de
doeltaal beheerst, dan zal er via een derde (bemiddelende) taal worden getolkt.
Gebarentolken
Gerechtstolken: rechtbank en in de gevangenis
Taptolken: vertalen v o.a afgetapte telefoon-, Facebook- en skypegesprekken voor de politie
- ! nuances (toon, nadruk, metaforen)
Schrijftolk: typt simultaan alles wat spreker zegt + auditieve info (stemverheffingen, lachen)
Bladvertaling ( sight translation)
Besluit
- Vertalen / tolken is heel divers -- steeds meer versmelting (vb. live subtitling, taptolken…)
- Taal is niet het enige medium dat wordt gebruikt (visuele media, gebaren…)
1.3 SEMIOTISCH KARAKTER VAN VERTALEN / VERTAALTYPOLOGIEËN
classificaties gebaseerd op semiotisch karakter BT en vertaling
Tekensystemen = communicatiesystemen = talen
o Verbale tekensystemen: menselijk spraakorgaan, klanken die woorden vormen + schrift (bv.
Nederlands)
o Niet-verbale tekensystemen: geen gebruik v menselijk spraakorgaan (bv. gebarentaal)
, 1. Classificatie van Jakobson (1959)
Onderscheidt 3 soorten vertalen
- INTRAlinguale vertaling
- BT+DT = varianten zelfde taal (Vb. Nederlandse vertaling van Vroeg Nederlands)
- INTERlinguale vertaling
- BT+DT = 2 verschillende talen
- INTERSEMIOTISCHE vertaling
- Transfer verbale BT niet-verbale DT (BT en DT behoren niet tot hetzelfde tekensysteem)
Dubbing = Intralinguale of interlinguale vertaling ( NOOIT intersemiotisch)
- Verbale BT mondeling weergeven in doeltaal
= gedateerd en restrictief
☺ recentere typologieën: - rekening houden met verruiming v intersemiotische vert.
- Verbaal niet-verbaal + niet-verbaal verbaal + niet-verbaal niet-verbaal
- DT kan uit meer/minder tekensystemen bestaan dan BT
classificatie v Gottlieb vs Jakobson:
Gottlieb; veel ruimere definitie van vertalen:
vertaling hoeft niet persé betrekking te hebben op een transferactiviteit vanuit of in een
verbaal tekensysteem. Dus ook verbale niet-verbale tekens
beperkt intrasemiotische vertaling niet tot louter intralinguale en interlinguale vertaling
zie vragen ppt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ma2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,79. Je zit daarna nergens aan vast.
