collegenotities van het vak 'Kwalitatieve en Gemengde Methoden' aan de KU Leuven, psychologie bachelor 1e jaar
GRATIS
Tweede (betere) samenvatting nu te downloaden!
Kwalitatieve en gemengde methoden
1. Waarom Kwalitatief onderzoek
1.1 Waarom methoden?
• Niet alle psychologen doen zelf onderzoek (maar toch meer dan je denkt)
• En, álle psychologen maken gebruik van psychologische kennis
→ Iedere psycholoog moet kennisclaims kunnen beoordelen!!
• Bv: “Baby’s en peuters zijn te jong om een trauma op te doen”
→ Moeten we zorgen voor de psychologische begeleiding van jonge vluchtelingen?
• Bv: “Constant bereikbaar zijn voor het werk veroorzaakt stress”
→ Moeten werkgevers e-mailverkeer verbieden buiten de werkuren?
1.2 Iedere psycholoog moet kennis claims kunnen beoordelen
Wetenschappelijke kennisclaims:
• Steunen op: wetenschappelijk onderzoek
• Onderscheiden zich van:
o Persoonlijke ervaringen of meningen (“zelf meegemaakt”)
o Sociale normen (“gezond verstand”; “iedereen ziet toch dat”)
o Informatie van ‘experts’
1.3 Iedere psycholoog moet kennis claims kunnen beoordelen
Wat maakt conclusies uit wetenschappelijk onderzoek anders dan andere kennisclaims?
• De methode voldoet aan wetenschappelijke kwaliteitscriteria:
o Precies weten hoe je aan die kennis komt
o Mee kunnen beoordelen of de conclusies legitiem zijn
2. Wat is kwalitatief onderzoek?
2.1 Typische kenmerken van kwalitatief onderzoek:
• ‘Rijke data’ = weinig preselectie
• Perspectief van het individu = betekenis van de ervaring
• Natuurlijke settings = belang van de context
3. Kennistheoretische benadering in kwalitatief onderzoek
3.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
, • Kennistheorie
o Hoe wordt kennis vergaard?
o Wat is de waarde van wat we weten?
• Houdt een visie in op:
o De staat van de wereld
o Het doel van de wetenschap
o De rol van de onderzoeker
3.3 KWANTITATIEVE KENNISTHEORIE (GEBASEERD OP LOGISCH POSITIVISME)
• Er bestaat objectieve kennis:
De externe wereld bepaalt wat waar is
• Onderzoek brengt ons steeds dichter bij de “waarheid”:
Wetenschap is cumulatief en leidt tot het ontdekken van de objectieve realiteit (onderzoek als
ontdekkingsreis)
• Neutrale onderzoeker:
Kennisproductie is onafhankelijk van de onderzoeker; onderzoeker moet ‘neutraal blijven.’
3.4 Kwalitatieve Kennistheorie (gebaseerd op sociaal constructivisme)
• Er bestaat geen objectieve kennis:
Hooguit bestaan er meerdere manieren om de wereld te kennen
• Onderzoek leidt tot een waardevolle interpretatie van de werkelijkheid:
Meerdere interpretaties vullen elkaar aan (onderzoek als bouwproject)
• Perspectief van onderzoeker telt:
Niet alleen het theoretisch perspectief maar ook sociale en culturele achtergrond onderzoeker is van belang
3.5 Vergelijking kennistheorieën: Doel?
Positivisme (3.3) Post-modernisme (3.4)
Kwantitatief Kwalitatief
Doel: De waarheid kennen (‘realisme’) Doel: Een perspectief laten zien (‘relativisme’)
Doel: Meerdere perspectieven combineren in
dialoog (‘sociaal constructivisme’)
3.7 Vergelijking kennistheorieën: Neutrale onderzoeker?
Kwalitatief perspectief:
Onderzoeker kán nooit neutraal zijn want iedere persoon (= onderzoeker) is áltijd vormgegeven door, en
functioneert in, een bepaald sociaal/ cultureel/ wetenschappelijk systeem dat richting geeft aan:
• De interesse in en formulering van de onderzoeksvraag
• Keuze van de methode van data-collectie
• Interpretatie van de data
4. Methoden van data-verzameling en analyse in kwalitatief onderzoek
4.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
2
, ➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
4.2 Data-verzameling & -analyse
• Wat
o ‘Rijke’ data: gedetailleerde beschrijving, weinig vaste structuur of selectie vooraf
o Perspectief van het individu: betekenis van de ervaring
o Natuurlijke settings: kenmerken van het dagelijkse leven
• Dit vak geeft je een nieuwe gereedschapskist!
o Voor dataverzameling:
▪ Zelf-rapportage:
❖ Vragenlijsten
❖ Dagboekstudies
❖ Interviews
❖ Narratieven
▪ Mensen in interactie
❖ Focusgroepen
❖ Observaties
o Voor data-analyse:
▪ Thematische analyse
5. Kwalitatief onderzoek in de empirische cyclus
5.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
5.2 Inductie en deductie
Onderzoek beweegt zich voortdurend
heen en weer van theorie naar data
en van data terug naar theorie.
5.3 Wat is deductie?
• Je vertrekt van een algemene theorie waaruit je toetsbare uitspraken afleidt (‘hypothesen’)
• Bv: ‘Meisjes zijn minder goed dan jongens in wis- en natuurkunde’
➔ Toetsbare hypothesen:
3
, o Meisjes zullen een lagere score halen op een natuurkunde test dan jongens
o Meisjes moeten harder werken om hetzelfde punt te halen
5.4 Wat is inductie?
• Je vertrekt van beperkte data (een initiële intuïtie en/of een beperkt aantal observaties)
• Bv: je professionele ervaring dat je als fysicaleraar meisjes moeilijker gemotiveerd krijgt voor je vak
• EN/OF de bevinding dat minder meisjes dan jongens wiskunde of natuurwetenschappen kiezen als studies
➔ Uit die data leid je vervolgens een algemene theorie af
o Bijv. meisjes hebben minder aanleg voor natuurwetenschappen dan jongens
5.5 Kwalitatief onderzoek
= geschikte basis voor inductie!
• Rijke beschrijvingen
o Niet onmiddellijk reduceren!
• Nadruk op het perspectief van een individu
o I.p.v. reduceren tot 1 of enkele gedragskenmerken die je standard kunt meten bij grote aantallen!
• Oog voor dagelijkse leven in een specifieke sociale en culturele omgeving
o I.p.v. individuele reacties los van die omgeving te bestuderen in labo of testsituatie!
6. Uitgebreid voorbeeld: Pesterijen op school en op het werk
6.1 Definitie ‘Pesterijen op het werk’
• ‘Het negatief behandelen van andere medewerkers gedurende een zekere periode’ (meestal minimaal 6
maanden)
• ‘Het negatief gedrag is systematisch en het doelwit kan zich moeilijk verdedigen’
• ‘… kan psychische, fysieke of seksuele vormen aannemen’
• ‘… richt zich op de persoon (bijv. beledigingen, vernederingen) of diens functioneren op het werk (bijv.
uitsluiting, tegenwerking)’
6.2 Fasen in pesterijen op het werk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maaike274. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
