Les 20: KINDEREN EN JONGEREN MET EEN LEERSTOORNIS
Wat gebeurt er met het krijgen van een rekenoefening?
- Het antwoord schiet ons meteen te binnen
- Kinderen met een leerstoornis hebben hier meer moeite mee en kunnen dat allemaal niet zo
automatisch
Wat doen je hersenen tijdens het berekenen van dergelijke uitkomsten?
- Er is toename van activiteit of er is daling van de activiteit
- Welke regio is er betrokken bij rekenen?
o Niet één specifieke regio, maar verschillende regio’s samen EN activiteit is verspreid
over beide hersenhelften
- Rekenen is een redelijk recente uitvinding van de mens, rekenen is iets complex,
verschillende hersenregio’s worden geactiveerd en de samenwerking tussen die
hersenregio’s is van cruciaal belang.
- Mens complex symbolen systeem gecreëerd om te spreken, schrijven, lezen alfabetisch
schrift, getallen. En door te spelen met die symbolen creëer je bepaalde betekenissen, en kan
je kennis overdragen.
- Kennis overdragen: Van leerkracht naar leerlingen, van de ene cultuur naar de andere, al dan
niet overheen de tijd
Zijn de menselijke hersenen voorgeprogrammeerd om te rekenen?
- Neen, we gebruiken onze hersenen om dingen, die we zelf hebben uitgevonden, te doen en
om met een complex symbolensysteem aan de slag te gaan
o Bij zowel rekenen als lezen
Chinese symbolen
- Lezen en rekenen gaan vanzelf, soms moeilijk om in te schatten wat de impact is op ons
leven
- Voorbeeld van twee Chinese oefeningen
Waar zit de moeilijkheid?
- Eerste oef 8-2, tweede oef 4+2
- Symbolen waarnemen en vasthouden is het moeilijkste, vaak moesten we over en weer
kijken naar de symbolen en de betekenis van de symbolen
- Vorm/inhoud, welke afwijking is toegelaten, wat is relevant en wat niet
o Ons geheugen moet die info allemaal samenbrengen om tot de juiste oplossing te
komen
- Waar moet het kind naar kijken, wat is relevant, welke afwijkingen zijn getolereerd
Het leren van een getallenrij
- Eerste 10 getallen van vreemde taal, moeilijk want we kennen de taal niet
- Typisch fenomeen is het onthouden van de eerste en de laatste paar woorden
, - Veel leerstof wordt talig aangeboden en taal heeft een moeilijk vast te houden
geheugenspoor
o Anderstalige kinderen hebben het hier zeker moeilijk mee
o Zeker ook kinderen met discalculie
Leerstoornissen niet alleen discalculie, ook dyslexie !
Klinisch voorbeeld
- Man, 1ste Master handelsingenieur
- Intelligentie meten via Matrices Raven
o Illustraties op de slides , twee keer antwoord 1
o Hoog IQ, behoort bij de snelste en hoogst-scorende
- Lezen
o Brus één-minuut test: 68 woorden correct gelezen, de meesten lezen er 80 correct
o Klepel pseudo-woord test: 21 woorden juist, gemiddeld genomen worden er 80
correct gelezen
o Tekstlezen: niet geautomatiseerd
- Spelling
o AT-GSN dictee: 69 fouten, gemiddeld genomen 21 fouten maar
- Vaststellingen:
o Normaal IQ
o Geen andere problemen die de zwakke prestaties zouden kunnen verklaren (vb.
visus, gehoor)
o Regelmatig naar school gegaan + adequaat onderwijs gevolgd
o Toch: zeer zwak in elementaire schoolse vaardigheden
- Dit onverwacht specifiek probleem doet ons vermoeden dat we te maken hebben met een
leerstoornis (aka learning disability, learning disorder, specific learning disability)
Leerproblemen
- Problemen bij het leren van (cognitieve) schoolse vaardigheden
- Afstemming tussen de omgeving en het individu, maken of het leren al dan niet tot stand
komt
- Specifieke mogelijkheden en beperkingen zijn bv schoolse vaardigheden
o Causale indeling: vanwaar komt het probleem, waar ligt de oorzaak van het
leerprobleem
- Is het een algemeen probleem, zoals een motorische beperking, … ?
- Het kan ook een specifiek pobleem zijn, een leerprobleem is dat dan
o Leerstoornissen zijn dus een gevolg van deze leerproblemen, zonder dat andere
gebieden van de ontwikkeling vertraagt zijn of tegengehouden worden
o Het kan gezien worden als een onverwacht probleem