Zenuwstelsel deel 1
1.Inleiding
Doelstelling zenuwstelsel
Registratie van veranderingen binnen en buiten lichaam
Coördineren van respons met als doel homeostase – communicatie en veiligheid te houden
o Homeostase: taak van endocrien stelsel reageert trager en effect is langer van duur
o Zenuwstelsel werkt sneller maar effect is kort
Centraal ZS (CZS)(hersenen en ruggenmerg)
Perifeer ZS (PZS)(zenuwbanen buiten hersenen en ruggenmerg)
o Afferent deel (sensorische info)
o Efferent deel (motorische info)
Functioneel: (fysiologisch):
Somatisch ZS (willekeurig=onder controle wil) en
Autonoom ZS (onwillekeurig= geen controle door wil)
o Bestaat uit een (ortho)sympatisch en een parasympatisch deel en heeft centrale en
perifere componenten
1
,3.Celorganisatie in zenuwweefsel
Twee soorten cellen in zenuwweefsel
Neuronen
o Eigenlijke zenuwcellen
o Voor overdracht, verwerking en opslag van informatie
Neuroglia
o Ondersteunend netwerk voor neuronen
o Fagocyten
3.1. 3 soorten neuronen
Sensorische neuronen Leveren informatie aan het CZS: afferent
Motorische neuronen Stimuleren of remmen perifeer weefsel: efferent
Interneuronen (associatieneuronen)
Zitten tussen sensorische en motorische neuronen in
Analyseren inkomende informatie, coördineren uitgaande informatie
Basisschets
3.1.1. Anatomie neuronen
Cellichaam
o Kern
o Mitochondriën, ruw endoplasmatisch reticulum, andere organellen
Dendrieten
o Meerdere tot zeer vele per cel
o Verschillende vertakkingen
o Ontvangst signalen (inkomende, afferente uitlopers)
Axon / neuriet
o Één per cel
o Geleiding signalen (efferente, uitgaande uitloper)
Opmerking: axon betekent lange ascylinder; kan in feite ook een dendriet zijn !
2
, 3.2. Cellichamen
Variëren van grootte en vorm
Vormen de grijze stof van het zenuwstelsel
o In de hersenschors (periferie van de hersenen) of de cortex
o In het centrale deel van het ruggenmerg (H-vorm
Groepen cellichamen noemt men:
o In het centraal zenuwstelsel: kernen: nuclei (nucleus)
o In het perifeer zenuwstelsel: ganglia (ganglion)
Uitz.: basale kernen = basale ganglia (in grote hersenen)
3.3. Axonen en dendrieten
Axonen (neurieten) en dendrieten: uitlopers van cellichamen
o Veel van deze uitlopers zijn gemyeliniseerd
Myeline: isolerende stof: wit-gele kleur !!!
Vormen de witte stof van het zenuwstelsel:
o Diep in de hersenen: merg of medulla
o In de periferie van het ruggenmerg: 3 strengen waarin stijgende (sensorische) en
dalende (motorische) banen
o Buiten het CZS vormen ze zenuwen of zenuwvezels
3.3.1. Grijze- witten stof
Grijze stof Witte stof
Hersenen In cortex (in periferie) In medulla (centraal in
Thalamus / basale de hersenen; rond
kernen in de diepte kernen)
Ruggenmerg Vlinder / H-vorm rond In periferie rond de
Het centrale kanaal Grijze stof (stijgende
En dalende banen
Hersenstam Grijze stof Witte stof in periferie
gefragmenteerd in
kernen
PZS Ganglia Zenuwbanen
(groepen cellichamen)
3.4. Celorganisatie zenuwweefsel
Lichaampje van Nissl:
o Groepen ruw endoplasmatisch reticulum
o Vrije ribosomen (grijze kleur): eiwitproductie
Afwezigheid van centriolen: zenuwcel kan niet meer delen (geen regeneratie, geen herstel)
o Enkele uitzonderingen !
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cato-mannaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.