College 5 van KLOP ( 3e bach klinische psychologie) : Stoornissen in cognitief en sociaal functioneren.
= Volledig hoofdstuk 12 handboek ( + slides en nota's )
= Mini stuk over Hoofdstuk 16 (enkel slides te kennen)
Hoofdstuk 12 : Stoornissen in aandacht en impulsregulatie
College 5 = afwijkingen en cognitief en sociaal functioneren ( H12 + H16 dit niet te kennen in HB)
1. Inleiding
Situering van dit thema :
Stoornissen in het cognitief functioneren
Leerproblemen
Verstandelijke beperkingen
ADHD ( dit hoofdstuk nu )
ADHD ( aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit )
indien deze gedragingen hardnekkig
niet leeftijdsadequaat
verstoren het dagelijkse leven
Kenmerken
druk en impulsief
moeite aandacht lang te houden
schoolwerk moeilijk plannen/organiseren
chaotisch, slordig, vergeetachtig
verliezen vaak spullen
bemoeilijkt leren en presteren op school
moeilijk instructies volgen ( ouders, leerkrachten )
gevolg :sociale contacten in/buiten gezin verstoord
gevolg : negatieve invloed op zelfbeeld/zelfvertrouwen
Kinderen met ADHD : probleem met zelfregulatie
zelfregulatie omvat uiteenlopende gedragingen
- kunnen stoppen met gedrag indien nodig
- weerstand tegen afleiding
- reguleren van denken en emoties
Gebrek aan zelfregulatie = gevoelig voor invloeden van omgeving verschilt per situatie
Omgevingskenmerken bepalen mee of ADHD-gedrag zich laat zien
, - ADHD kenmerken vallen minder op indien :
Gestructureerde situaties
Interessante activiteiten
Frequente beloning voor gedrag
Hét ADHD-kind bestaat niet
Sommigen vooral thuis of op school ADHD kenmerken
Sommige kinderen uiteenlopende bijkomende problemen
Maar : is er bij al deze kinderen wel 1 algemeen tekort in zelfregulatie?
Misschien betere opvatting :ADHD als gedragsbeeld met verschillende onderliggende processen
Definitie van Caspi, 2013
Poor childhood self-control, reflecting executing deficits and emotional dysregulation cut across all disorder (
internalizing, externalizing and thought disorder) liabilities and is a salient early developmental feature of the general
psychopathology factor ( p factor)
Slechte jeugd zelfbeheersing (zelfregulatie) , als gevolg van tekorten in het executief functioneren en emotionele
ontregeling dwars doorheen hele stoornis ( internaliserende, externaliserende en aandachtsstoornis) verplichtingen
en is een opvallende vroege ontwikkelingsstoornissen kenmerk van de algemene psychopathologie factor (p-factor)
2. Aandacht-en impulsgeneratie : normale en afwijkende vormen
KLOP perspectief :
Nadruk op continuïteit tussen aandachts-en impulsregulatieproblemen (hyperactiviteitsproblemen )
In kleutertijd en later in de ontwikkeling
Geen dichotomie ( wel/geen stoornis)
Continuüm tussen normale/afwijkende vormen
Gevolg: gedifferentieerde verzameling van betekenisvolle vormen van hyperactiviteitsproblemen
2.1 Normale ontwikkeling zelfregulatie
Veel gedragingen ( die bij ADHD) horen eigenlijk normaal bij kleuters
= vervelend maar niet abnormaal bij kleuters normaal gedrag niet pathologiseren
- niet kunnen stilzitten
- aandacht niet houden
- moeite met “beurt afwachten”
Kleuters tonen wel veranderingen in vermogen tot zelfregulatie
Bv. leren gedrag, aandacht, impulsen en emoties te reguleren
= belangrijk voor diagnostiek ADHD onderscheid maken tussen :
- Normatief leeftijdsadequate uitingen
- Normatief leeftijdsinadequate uitingen van hyperactief/impulsief/onoplettend gedrag
2.1.1 Normale ontwikkeling zelfregulatie
begint reeds vroeg in kindertijd (voor men naar school gaat )
hangt samen met rijping hersenen
hangt samen met ontwikkeling hogere orde cognitieve processen ( = executieve functies)
rol ouders en verzorgers : kunnen faciliterend/remmend werken op deze ontwikkeling
2
, Vroege ontwikkelingsantecedenten van zelfregulatie ( Kopp, 1982)
Leeftijd Fase Kind Omgeving
0- 3 maand Neurofysiologische Modulatie eigen arousal Mate waarin omgeving sensitief
rijping reageert op arousal kind
3 – 12 maand Sensomotorische Motorisch gedrag aanpassen aan Mate waarin omgeving
modulatie omgeving stimulering biedt
bv. reiken naar een speeltje
12 – 18 maand Controle Bewustwording van sociale Mat van sensitiviteit en
verwachtingen en adequate responsiviteit waarmee
aanpassing hieraan : bv. beeld omgeving zich aanpast aan
opvolgen van een eenvoudig gedragsstijl kind
verzoek (bv. geef mama een kus )
2 jaar + Zelfcontrole Kind kan in toenemende mate Mate waarin conflicten rond
directe beloning uitstellen : kan autonomie goed worden
eigen gedrag monitoren in het licht opgelost. Mate waarin uitstel van
van een bepaald doel beloning en frustratietolerantie
worden versterkt !
Ontwikkeling zelfregulatie = belangrijke ontwikkelingstaak
Leren sturen eigen gedrag en emoties
Leren om langer te concentreren
Vooruit leren denken
Doelgericht bezig blijven
Afleidingen weerstaan
Directe beloning uitstellen voor later tijdstip
= uitingen van zelfregulatie
= voorspellers van gunstige ontwikkeling
nodig om
school te doorlopen
sociaal competent te worden
werk te vinden
Vaardigheden tot zelfregulatie : aansturing door executieve functies
executieve functies nodig voor zelfregulatie
want : nodig voor uitvoeren van doelgericht en aangepast gedrag
- werkgeheugen
- inhibitie
- cognitieve flexibiliteit
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tikoude. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
