Anatomie – bloed
1. functies van het bloed
1.1 transport
- Gassen: zuurstof en CO2
- Voedingsstoffen: van darmkanaal naar bloed
- Hormonen: insuline (van endocrien weefsel in pancreas) naar cellen voor toegang
glucose tot cel
- Afvalstoffen: naar nieren
1.2 stabilisering van de pH, ionensamenstelling
- Via diffusie tussen interstitiële vloeistoffen en bloed (calcium, kalium ionen)
- Absorberen en neutralisering van gevormde zuren (bij inspanning, geproduceerd
melkzuur)
1.3 beperking van vloeistofverlies bij verwonding
- Vervoer van (enzymen/factoren) om stollingsproces op te starten
- Vervoer van bloedcellen voor prop te vormen bij beschadigde bloedvaten
1.4 verdediging tegen giftstoffen en ziekteverwekkers
- Witte bloedcellen (WBC)
- Vervoer gevormde antistoffen
1.5 stabilisering van lichaamstemperatuur
- Actieve skeletspieren leveren warmte
- Vervoer van warmte via de bloedbaan naar andere weefsels:
Te hoog: naar de huid (transpireren)
Te laag: meer bloedstroom naar hersenen en warmte gevoelige organen
2. samenstelling van het bloed
Plasma: bevat 7% plasma eiwitten (ET), 1% aan andere opgeloste stoffen en 92%
water.
Vaste bloedbestanddelen: bloedplaatjes (BP) of thrombocyten, witte bloedcellen
(WBC) of leucocyten en rode bloedcellen (RBC) of erytrocyten
Vol bloed: bloedplasma en vaste bloedbestanddelen. De man heeft een capaciteit
van 5-6L, een vrouw van 4-5L.
Soorten afname:
- Arterieel: in een arterie; van hart naar organen met zuurstofrijk bloed
- Veneus: in een veen; van lichaam naar hart met zuurstofarm bloed
- Capillair: klein capillair bloedvat
⇒ overal is het 38°C, bloed is 5x dikker dan water (omdat er eiwitten, ionen,
bloedplasma en watermoleculen er in circuleren) pH van bloed 7,35-7,45.
En hebben zelfde ionsamenstelling
2.1 arteriële bloedafname
- Rond en elastisch
- Met een pulsar
1
, 2.2 veneuze bloedafname
- rond en elastisch
- Pulseert niet (te ver van hart)
- Elleboogplooien prikken (bv. vena mediana)
- Stuwband aanleggen voor venen te zien
2.3 capillaire bloedafname
- Prikjes in de vingertoppen
- Bv. glycemieprik
3. bloedplasma
⇒ bevat alle elementen en is 55% van het volume vol bloed. En bestaat 92% uit water.
Samenstelling van plasma en interstitieel vocht zijn gelijkaardig (wanden van capillairen zijn
dunner voor meer diffunderen) maar met enkele verschillen:
- Plasma bevat meer eiwitten want ze zijn te groot om uit bloedcel te geraken (bepaalt
osmotische druk)
- Ionenconcentratie is gelijk door continue uitwisseling
- Opgeloste gassen er is verschil in concentratie
3.1 plasma eiwitten
⇒ plasma bevat 7g ET/ 100 ml plasma, wat 5x keer meer is dan de interstitiële vloeistof.
- Vorming in de lever: albumine en fibrinogeen
- Vorming door plasmacellen: immunoglobulinen; albumine, globuline en fibrinogeen
3.1.1 albumine
⇒ 60% van totale plasma eiwitten (van 7g) en geven de osmotische druk van plasma want
ze kunnen door hun grote de bloedbaan niet verlaten en transporteren door vetten
3.1.2 globuline
⇒ is 35% van totale eiwitten, antistoffen en transporteiwitten
- Antistoffen of immuunglobulinen
- Transport eiwitten: binden aan kleine ionen en verspreiden (hormonen) bv. thyroïd
bindend globuline en wordt vervoerd doorheen bloedbaan
- Transport van vetten: lipo-proteïnen (vervoer van vetmoleculen, die koppelen aan
globuline – lossen makkelijker op in plasma)
3.1.3 fibrinogeen
⇒ is 4% van alle eiwitten en speelt een grote rol in de bloedstolling doordat
fibrinogeenmoleculen met elkaar reageren en lange onoplosbare strengen fibrine worden en
een raamwerk vormen (stolsel)
3.1.4 serum
⇒ plasma zonder fibrinogeen is serum
Lever: vormt 90% van de plasma eiwitten aan. De immunoglobulines worden gevormd
door plasmacellen van het lymfevaatstelsel
4. rode bloedcellen – relatieve hoeveelheid
⇒ ze bevatten een pigment, nl. hemoglobine en zorgt voor het vervoer van gassen (O2 en
CO2) de RBC bevatten 99,9% van alle vaste bloedbestanddelen. Man en vrouw bevatten 1
microliter, enkel de man heeft er 5,4 mil en een vrouw 4,8 mil.
Hematocriet: volume dat door rode bloedcellen wordt ingenomen in vol bloed (99,9%)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper linskevdb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.
