ONTWERPEN MET LICHT
PLANNINGSPROCES
Het geeft een overzicht van de volgorde voor de individuele taken van het lichtdesign.
IN DE PRAKTIJK
ontwerpanalyse
De basis voor elk lichtontwerp is een analyse van het project: de taken waaraan de
verlichting zal moeten voldoen, de voorwaarden en speciale functies. Normen dicteren de
verlichtingssterkte, de mate van verblindingsbeperking, de lichtkleur en kleurweergave. Als het
gaat om kwalitatieve planning, is het nodig om zoveel mogelijk informatie over de te verlichten
omgeving te verkrijgen: hoe het wordt gebruikt, wie het zal gebruiken en de stijl van de
architectuur.
De bestemming van de ruimte
Het is belangrijk vast te stellen, welke activiteit(en) plaatsvinden in de omgeving, hoe vaak ze
worden gebruikt en hoe belangrijk ze zijn. Twee criteria met betrekking tot een visuele taak, nl.
de grootte en het contrast van de gegevens, moeten worden geregistreerd of behandeld.
Een belangrijke vraag is of de kleur/oppervlaktestructuur van de visuele taak belangrijk zijn.
Moeten beweging en ruimtelijke ordening herkend worden? Vormt de weerkaatste verblinding
een probleem? De positie van de visuele taak binnen de ruimte en de overheersende
kijkrichting zijn ook belangrijke aspecten.
Psychologische eisen
Dit omvat de perceptie van de bredere omgeving om het tijdstip van de dag en het weer vast te
stellen, en om ruimtelijke oriëntatie te vergemakkelijken.
Architectuur en omgeving
De kenmerken van de architectuur en de sfeer worden geaccentueerd en onderlijnd. Dit vereist
een gedetailleerde informatie over de architectuur en het algemene architecturale concept,
samen met het voorgenomen binnen- en buiteneffect overdag en ‘s nachts, het gebruik van
daglicht en het toegestane energieverbruik. Dit omvat ook informatie over materialen, hun
reflecterend vermogen en het kleurenschema.
Hoe kan het vereiste esthetische effect in een ruimte gecreëerd worden? De vorm van het
gebouw, de ruimtelijke vorm, modules en ritmische patronen.
Verlichtingsconcept
Ze geven geen exacte informatie over de keuze van lampen of armaturen of over hun regeling.
Het geeft richtlijnen voor de lichtkwaliteit aan, die informatie geven over de individuele vormen
van verlichting. Het betreft de hoeveelheid en de verschillende kwaliteitsaspecten van licht, en
geven ook de mate van ruimtelijke en temporele differentiatie aan.
De uitdaging van een kwalitatief lichtontwerp is een concept te ontwikkelen dat de technische
en esthetische eisen van complexe richtlijnen combineert.
,Ontwerp
Hier worden de beslissingen genomen met betrekking tot de te gebruiken lampen
en armaturen, de regeling en installatie van de armaturen en de eventueel vereiste
voorschakelapparatuur en regelaparatuur.
Installatie
Een breed scala aan armaturen kunnen worden gemonteerd op spanningsrails of
verlichtingsstructuren, opgehangen aan het plafond of gemonteerd op oppervlakken of
op het plafond. Plafondmontage biedt een scala aan mogelijkheden: inbouwmontage,
opbouwmontage of hangende montage.
Bv. spots, pendelarmaturen en lichtstructuren - uitsluitend bedoeld om geïnstalleerd te worden als additieve
elementen.
Onderhoud
Dit omvat in het algemeen lampvervangingen en reininging van de armaturen, en mogelijk ook
bijstelling of verlegging van spots en beweegbare armaturen.
Het hoofddoel van onderhoud is dat de geplande verlichtingssterkte wordt gehandhaafd, d.w.z.
de onvermijdelijke vermindering van lichtstroom van een verlichtingsinstallatie beperken.
• Defecte lampen
• Geleidelijk verlies van lichtstroom
• Afname in lichtopbrengst door vervuiling van de reflectoren of hulpstukken
• Kan dit een nadelig effect op de totale verlichtingssterkte in de ruimte hebben
praktische planning
Beslissingen over de te gebruiken lampen en armaturen, de inrichting en installatie van de
armaturen.
Keuze van lampen
Dit is afhankelijk van de effectieve verlichtingseisen. Voor een succesvolle implementatie van
het lichtconcept zijn de fysieke aspecten, zoals de kleurweergave en de functionale criteria,
doorslaggevend.
Modellering en schittering
Dit zijn effecten van gericht licht. Compacte lichtbronnen zoals laagspannings-halogeenlampen
of metaalhalide-lampen zijn een voorwaarde hiervoor.
Bv. standbeelden verlichten, koopwaar presenteren of interessant gestructureerde oppervlakken verlichten.
Kleurweergave
Dit wordt bepaald door het effectieve lampspectrum. Een continu spectrum zorgt voor
een optimale kleurweergave. Lineaire of bandspectra verslechteren over het algemeen de
kleurweergave. Een zeer goede kleurweergave wordt geproduceerd door gloeilampen zoals
wolfraam halogeenlampen.
, Lichtkleur
Dit is afhankelijk van de spectrale verdeling van het uitgezonden licht. Onderverdeeld in:
• Warmwit: benadrukken het rode en gele spectrum
• Daglicht-wit: accentueren de koele kleuren (blauw en groen)
• Neutraalwit
Lichtstroom
Economie
Lichtopbrengst n voor verschillende lamptypes Levensduur t voor verschillende lamptypes
Uitstraling
Een hoge infrarode straling en convectiewarmte worden vooral uitgestraald door lichtbronnen
met een laag lichtrendement (gloeilampen of halogeenlampen). De schadelijke infrarode en
ultraviolette componenten kunnen aanzienlijk worden verminderd door het gebruik van filters.
Bv. belangrijk bij tentoonstellingen en display’s.
Armatuurselectie
De lichteffecten die hierbinnen kunnen worden verkregen, zijn afhankelijk van de keuze van de
armaturen waarin de lampen zullen worden gebruik.
Kiezen voor een bepaalde lichtbron zal de keuze van de armatuur beperken en, omgekeerd, zal
de keuze van de armatuur beperkend zijn voor de keuze van de lamp.
Lichtverdeling
Algemeen - gedifferentieerde
Voor algemene verlichting zijn breedstralende armaturen zoals downlights en lichtstructuren
geschikt. Uniforme verlichting kan ook worden bereikt door indirecte verlichting. Vaak zal
accentverlichting algemene verlichtingsonderdelen bevatten.
Directe - indirecte
Maakt diffuss en gericht licht mogelijk, en zowel algemene als accentverlichting. Dit verhoogt
aanzienlijk de driedimensionaliteit van verlichte voorwerpen als gevolg van hoge contrasten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MartheOosterlynck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.