samenvatting thema 3 uit biogenie 5.2
STOFUITWISSELING TUSSEN CELLEN EN HUN MILIEU
1 Transport van stoffen in en uit cellen
2 Passief transport
2.1 Diffusie
2.2 Osmose
2.3 Geleidende diffusie
2.3.1 Wat?
2.3.2 Geleide diffusie van moleculen
2.3.3 Geleide diff...
1 Transport van stoffen in en uit cellen
_______________________________________________________________________________________________
STOFWISSELING ≠ STOFUITWISSELING !!!
Uitwisselen van stoffen noodzakelijk tussen inhoud en omgeving van de cel (bv: afvalstoffen, O2, CO2)
Twee problemen:
- spontaan transport volgens concentratiegradiënt (=> concentratie stoffen in opl. is niet overal =)
~ hoge concentratie naar lage concentratie
→ ook transport tegen concentratiegradiënt nodig
- kleine stoffen kunnen doorheen de dubbele fosfolipidenlaag
→ ook grote moleculen moeten getransporteerd worden
Verschillende transportmethodes:
- PASSIEF transport
~ Met concentratiegradiënt mee
~ Cel investeert GEEN ENERGIE
- ACTIEF transport
~ Tegen concentratiegradiënt in
~ Transport grote deeltjes
~ Cel investeert WEL ENERGIE
2 Passief transport
_______________________________________________________________________________________________
= stoffen worden verplaatst zonder investering van energie, met de concentratiegradiënt mee
Diffusie: verplaatsing van een opgeloste stof van een hoge naar een lage concentratie tot de
concentratie gelijk is.
Osmose: verplaatsing van water doorheen een semipermeabel membraan
Geleidende diffusie: verplaatsing van moleculen en ionen via transportproteïnen in de membranen
2.1 Diffusie
1. Wat is diffusie?
= fysisch proces waarbij opgeloste stoffen zich verplaatsen in een vloeistof of een gas als gevolg
van een lading- of concentratieverschil
door permeabel membraan
Ladingsverschillen → verplaatsing van ionen tot de lading aan beide zijden van het membraan gelijk is.
, = verplaatsing van een opgeloste stof van een hoge naar een lage concentratie tot de concentratie
gelijk is
- OPMERKING: verplaatsing opgeloste stof stopt niet wanneer concentratie gelijk is
- Semipermeabel membraan: transport mogelijk als poriën groot genoeg zijn voor (opgeloste) stof
Experimenten bekijken in notities!
2. Factoren die diffusiesnelheid beïnvloeden
Temperatuur: stijgt → deeltjes bewegen sneller = recht evenredig
Grootte vd opgeloste deeltjes: groter → meer moeite, trager = omgekeerd evenredig
Viscositeit vloeistof: hoe dichter oplosmiddel, hoe trager deeltjes bewegen = omgekeerd evenredig
Concentratiegradiënt: groter → sneller = recht evenredig
Ladingsverdeling vd opgeloste deeltjes = recht evenredig
Grootte vh diffusieoppervlak = recht evenredig
3. Voorbeelden van diffusie bij organismen
Gasuitwisseling ter hoogte van longblaasjes, in de placenta, vd kieuwen bij vissen, vd huidmondjes bij
bladeren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ericavandeputte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
