o ‘Ziekte’ = resultaat van samenspel tussen biologische, persoonlijke en sociale factoren
o Voordeel: verschillende invalshoeken voor onderzoek en behandeling
o Normaal/afwijkend afh. van persoonlijke, sociaal-culturele en esthetische waardeoordelen
= hulpverlening die streeft naar…
o Gedeelte controle over de informatie-uitwisselings- en beslissingspatronen m.b.t. het
onderzoek en de behandeling
- Vinden van overeenstemming over het probleem en wat daartoe moet gebeuren
o Gerichtheid op de cliënt als persoon en niet louter op de ziekte
- Focus op leefwereld, emotionele noden, motivaties, wensen en bezorgdheden
o Dat betekent niet dat de stoornis onbelangrijk is!
- Directe aanleiding van de problemen
- Mate waarin aan de stoornis kan worden verholpen heeft sterke invloed
o Stoornis is vaak niet of slechts ten dele ‘op te lossen’
o Gevolgen voor diagnostiek:
- …
- Ook positieve (of positief inwerkende) elementen
- Meten van behandeleffect op een voor de cliënt relevante manier
o Gevolgen voor therapie:
- Niet alleen stoornisgericht
- Statistisch gemiddelde is ruwe leidraad
- Houvast bij bepaling van behandeldoelen
- Hulpmiddel bij keuze van interventies
Systematische gedragsmodificatie
Gedrag en leren als belangrijkste werk-instrumenten van L & A
Wat leren?
o Kennis en inzichten
o Omgaan met emoties
o Vaardigheden
Stroomdiagram
,2. De therapeut-cliëntrelatie
3. Basisprincipes van leren
Operant leren en operant gedrag
Intentioneel gesteld gedrag i.f.v. gunstige veranderingen in een toestand
Associatie tussen gedrag en gedragsgevolgen: R-Sr-leren
Bewust of onbewust
Vaak een activiteit: iets doen, handelen…
Uitlokkende prikkels:
o Prikkel of situatie waarin het gedrag geassocieerd is met gunstige gedragsgevolgen
o Antecedente, discriminatieve, uitlokkende prikkel of situatie
Operant gedrag: doelgerichte handeling
o Soms moeilijker te herkennen
o Redenen?
- Geautomatiseerd gedrag
- Covert operant gedrag
- Vermijdingsgedrag (passief & actief)
- Ontsnappingsgedrag
- Operant probleemgedrag: waar cliënt (of omgeving) last van heeft/ dat hinder
veroorzaakt
Onvoldoende beheersing van vaardigheden
Ontbrekende vaardigheden
Positieve gedragsgevolgen geassocieerd met inadequaat gedrag
(ongewenst) gedrag dat te veel optreedt
(Reële) negatieve gevolgen:
o Iemand stelt een gedrag in een specifieke context omdat hij verwacht dat dit een gunstig
effect zal opleveren, ook al leidt het gedrag in werkelijkheid tot één of meer feitelijke
negatieve consequenties
O.b.v. associatie tussen ‘neutrale’ en ‘betekenisvolle’ prikkel
Neutrale prikkel of situatie = emotioneel neutraal
Betekenisvolle prikkels of situaties = emotioneel betekenisvol
o Lokken uit zichzelf ‘intrinsiek’ emoties uit (zonder voorafgaandelijk leerproces)
o Fysieke pijn- en genotsprikkels: ziekte, trauma, pijn; warmte, voeding, seks…
o Mentale pijn- en genotsprikkels: competentie, controle, er (niet) bij horen, slagen of
mislukken, waardering, negatieve beoordeling…
Men heeft geen invloed op deze verbinding tussen neutrale en betekenisvolle prikkels
Ze komen tot stand door de omstandigheden = passief leerproces
Betekenis en betekenistoekenning
o Respondent leren = proces van betekenis-toekenning : neutrale prikkels en situaties krijgen
een betekenis (de associatie met de betekenis-volle prikkel of situatie)
o Gevolg = emotie (in reactie op de voorheen neutrale prikkel)
2 soorten relaties tussen prikkel en betekenis
o Sequentieel: verwachting
- opeenvolging
- Ik zie de prikkel en lokt de verwachting van iets onprettigs uit
- Blootstelling aan “angst” is goed, leert de verwachting te doorbreken
o Referentieel: verwijzing
- je komt in aanraking met de prikkel en het roept bepaalde gevoelens/ kenmerken
van betekenisvolle prikkel op (“herinnering”, maar niet altijd bewust)
- Blootstelling is niet goed, het versterkt het gevoel
- We moeten de betekenis proberen te veranderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper caroverachtert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,76. Je zit daarna nergens aan vast.