Samenvatting
Samenvatting zelfstudie overerving
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van de theorie over overerving en de oplossingen die gegeven werden tijdens de les.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Zelfstudie opdracht: Monogene overerving en populatiegeneticaLeermiddelen
Text handbook “Genetics and Genomics in Medicine” hoofdstuk 5
Slides
Doelstellingen
De student kent de belangrijkste genetische terminologie i.v.m. monogene overerving, en kan
die termen in de juiste context gebruiken.
Alleel Individueelkopie van een gen of een andere
DNA sequentie dat wordt gedragen op een
enkel chromsoom
Locus Vaste positie waar een gen op een chromoso om gelegen is
Fenotype Waarneembare eigenschappen van een organisme.
Genotype Combinatie van allelen dat een persoon op 1 locus bezit
Homozygoot Als beide allelen gelijk zijn voor op eenzelfde locus
Heterozygoot Als beide allelen verschillend zijn op eenzelfde locus
Hemizygoot Mannen hebben een X en Y chromosoom die verschillen in structuur en inhoud.
Meeste DNA sequenties op X hebben geen equivalent allel op Y en omgekeerd.
Dominant Wanneer monogenetische aandoening aanwezig is in de heterozygoot.
Recessief Wanneer monogenetische aandoening niet aanwezig is in de heterozygoot.
Co-dominant Heterozygoot organisme heeft allelen die beide even dominant zijn. Zoals AB
bloedgroep heeft co-dominante expressie voor A en B bloedgroep.
Heteroplasmie Gemixte populatie van normaal en mutant mtDNA.
Homoplasmie Elke mtDNA molecule draagt de mutatie.
Mitochondrieel Een klein, circulair genoom dat uit 37 genen bestaat
genoom
Fenokopie Als een bepaald fenotype behorend tot een bepaald genotype tot stand komt
door het milieu
Ziekte van De ziekte van Huntington is een erfelijke neurodegeneratieve ziekte waarbij
Huntington bepaalde groepen zenuwcellen in de hersenen langzaam afsterven.
, De student kent en begrijpt de volgende overervingsvormen: autosomaal dominant en recessief,
X-gebonden dominant en recessief, Y-gebonden, mitochondrieel.
Autosomaal - 1 mutatie is voldoende
dominant - Beide geslachten in gelijke
proportie aanwezig
- Geen generaties worden
overgeslagen
- Verticale transmissie
- Vader zoon overerving kan
voorkomen
- 1 aangetast en 1 niet aangetaste
ouder -> 50% kans op overerving
Autosomaal recessief - carriers (mutant allel dragen
zonder dat het tot uiting komt)
- beide geslachten in gelijke
proportie aanwezig
- meestal niet aanwezig in vroege
populaties
- herhalingsrisico is 25%
- vaak consanguiniteit aangeduid
met dubbele streep
X-gebonden recessief - geen vader-zoon overerving,
want mannen geven Y
chromosoom over aan zonen
- overgeslagen generaties
- vrijwel uitsluitend aangetaste
mannen
- vrouwen kunnen drager zijn
X-gebonden - zeldzaam
dominant - geen vader-zoon overerving
- 2 keer zoveel vrouwen als
mannen zijn aangetast
- zonen van aangetaste mannen
zijn niet aangetast
- alle dochters van aangetaste
mannen zijn aangetast
- geen generaties overgeslagen
Y-gebonden - van vader op zoon niet van
vader op dochter
- mannelijke lijn
, Mitochondriële - beide geslachten kunnen
overerving aangetast zijn
- moeder aangetast en geeft door
aan kinderen
- mannen zijn aangetast maar
geven het niet door
De student kan op basis van stambomen de meest waarschijnlijke en onwaarschijnlijke
overervingsvormen benoemen en motiveren.
De student kent en begrijpt complexerende factoren die kunnen optreden bij overervingswijzen,
waaronder nieuwe mutaties, mozaïcisme, locus- allelische- en fenotypische heterogeniteit,
niet penetrantie, verlate aanvangsleeftijd, variabele expressie, imprinting, anticipatie,
pleiotropie, consanguiniteit.
Nieuwe mutaties: mutatie in 1 gameet bv. achondroplasie (dwerggroei)
Autosomaal dominante ziekte
Klein gestalte
Prominent voorhoofd, korte armen en benen (en ook andere afwijkingen)
Bijna 90% nieuwe mutaties wegens gelimiteerde reproductie
Homozygoten (twee gelijke allelen voor 1 erfelijke eigenschap) zijn erger aangetast en sterven in
kindertijd
Kiemlijn mozaïcisme: mutatie enkel in de kiemlijn
Mozaïek: lichaam met meer dan 1 genetisch verschillende cellijn
Mutatie in 1 cel van de zygote
Waarschijnlijk wanneer 2 kinderen een autosomaal dominante ziekte hebben als er geen ouder
is aangetast (mutatie zit waarschijnlijk in de kiemlijn van de ouder)
Oorzaak: mutatie tijdens embryonale ontwikkeling
o In een deel van de kiemlijn of in de volledige kiemlijn (somatische cellen bevatten de
mutatie niet of slechts gedeeltelijk)
Na bevruchting treedt de mutatie op:
sommige cellen hebben de mutatie
andere niet
Verschil tussen kiemlijn mozaïcisme
en nieuwe mutatie
-> tijdstip van optreden van de mutatie
- nieuwe mutatie: gameet, laag herhalingsrisico
- kiemlijn mozaïcisme: zygote, hoog herhalingsrisico
Anticipatie = tendens van aandoeningen met variabele expressie om ernstiger te worden in
opeenvolgende generaties met vroegere aanvangsleeftijd
-> vroeger vaak afgedaan als ascertainmant bias
-> bewezen onstabiele trinucleotide repeats
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AVL2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen