Dinsdag 5 oktober 2021
Interieurgeschiedenis deel 1
1. Introductie (dia 1 – 11)
Mensen komen in een ander land en ze hebben een andere cultuur, geloof, sociale
klasse, etc. = interieur verandert
Mensen zijn gevlucht door traumatische omstandigheden, dus willen geen nieuwe
omstandigheden of innovaties. Ze willen een gekende omgeving.
2. Prehistorie (dia 1 – 20)
Grotten van Altamira en Lascaux ( +/- 15 000 VC – 10 000 VC )
De Grotten van Altamira en Lascaux waren de eerste locaties waar mensen zich gingen
vestigen. Ze werden bewoond door de neanderthalers. Zij tekende op de grotten
(grotschilderingen), het was ondoordachte handeling.
In de grot werden een tenten gebouwd, dit was een vorm van ruimtelijke afbakening.
De zwakste sliepen dieper in de grot om hun veilig te stellen. Hoe meer je naar
binnen ging, vond je de verblijfplaats van de vrouwen en kinderen.
Beeldvorming aan de hand van attributen, potscherven, delen van meubels en
handwerktuigen
Neanderthalers reisden van grot naar grot met de seizoen mee = collectief weten, ze
wisten waar ze moesten zijn en wat ze daar konden gebruiken.
Sommige voorwerpen waren zo groot, dus de mens gaat ervan uit dat deze niet
meegenomen werd tijdens het rondzwerven. Het waren dus tijdelijke
woonomgevingen en interieurs waren moeilijk te reconstrueren. Tijdelijke woningen
die semi sedentair zijn.
De bewoners waren jageres en zwervers. Het was dus geen sedentaire bevolking.
Neanderthalers zijn veel minder dierlijk, veel gesofisticeerder.
Grot van Lascaux (15 000 – 10 000)
In deze grotten werden kunstwerken gevonden met een betekenis. Dit werd gedaan als een
manier om de grot eigen te maken. Het was ook de 1e manier van interieur decoratie.
Hoe werden de muurschilderingen gemaakt?
De verf was gemaakt vanuit organische materialen. Het was een mengsel van water, dierlijke
vetten en natuurlijke pigmenten onder andere: mangaanoxide, rode en gele oker en
houtskool. Hierdoor hebben veel schilderingen dezelfde kleurpatronen (zwart, oker, geel en
rood).
Het klimaat en de vochtgehalte in de grotten waren vrij constant. Ze waren ook vrij donker,
dus de schilderingen bleven goed in de grotten.
1
,Dinsdag 5 oktober 2021
Methodiek?
Ze maakte gebruik van verschillende methoden en materialen. De kwastjes waren
bijvoorbeeld zelfgemaakt van mos en boombast.
Ze spoten verf doormiddel van pigment in holle dierenbotjes.
Soms werd pigment rechtstreeks op de rotswand gespuugd.
De natuurlijke vorm van de grot werd gebruikt als reliëf voor de schilderijen om het
extra dimensie te geven (bv voor de buik van een stier).
Schilderingen
De mens werd weinig en in grote lijnen afgebeeld, terwijl dieren veel gesofisticeerder werden
afgebeeld.
Reden: Men had een ander soort van bewustzijn over de mens. Dieren werden
gesofisticeerd afgebeeld. Onderzoekers denken dat dieren een goddelijke
betekenis hadden. Dit zie je vaak in oudere culturen.
In West-Europa begon in de 15e eeuw (met de renaissance) de mens centraal te staan.
Men weet dat vrouw diep in de grot leefde, omdat op de schilderijen vrouwelijke symbolen
(bv. vruchtbaarheid) gebruikt werden in de diepte van de grot. Hoe meer naar buiten in de
grot werden er mannelijke symbolen gebruikt (bv. gevechten).
Leren van het verleden – duurzaamheid
1. Circulair gebruiken van materiaal (bv botjes van dieren gebruiken en niet
enkel het vlees eten)
2. Langdurig gebruik van voorwerpen
3. Gebruiken hout en gebruiken het as daarna als pigment
4. Gebruiken van het bestaande
3. Neolithicum: +/- 3000 VC (dia 21 – 26)
Neolitische woningbouw
Gemaakt vanuit hout en leem.
Vaak werd er een zadeldak op
gebouwd, afgebouwd van een
natuurlijke materiaal (riet). Zie ppt.
dia 21!
Intergenerationele woning =
meerdere gezinnen woonde erin
samen.
2
,Dinsdag 5 oktober 2021
Skara brae 3100 – 2500 VC (examen vraag)
Illustratief filmpje: http://whc.unesco.org/en/list/514/video
Wat is er gebeurd?
In de 19e eeuw waren er in eilanden van Groot-Brittannië windstormen. De wind kwam over
de kust, toplaag van de duinen werd weggeveegd en toen ontstond Skara Brae, een dorpje
vanuit het neolithicum.
Hoe zag het eruit?
Het dorpje werd goed bewaard omdat het vanuit organische materialen was gebouwd, dus
het bleef in goede staat.
De huizen hadden min of meer dezelfde vorm, het lijkt op een cel.
Structuur van een biologische cel
o Buitenkant: grens
o Binnenkant vocht en voeding
o Kern/DNA: centrum van de woningen
Had de neolithische mens kennis van de wereld en biologie? Kan het toeval zijn dat de
woningen zelfde vorm hebben als een cel?
Centrum van de woning was een haard. Vuur had een
enorme belang. Het werd gebruikt voor warmte en
voorbereiding van de voeding. Alles werd rond de haard
gebouwd.
Naast de haard 1 zit = ereplaats, voor de oudste van het
gezin en meestal de man = patriarchale samenleving.
Slakken werden bewaard in de vloer als aas om te
vissen, dus niet enkel om te eten.
Arme mensen sliepen samen en rijke mensen sliepen
apart.
Reconstructie van de woning
Er waren geen ramen in de woning. Ze
waren ook niet comfortabel. Men woonde
diep in de grond en bedden werden
DRESSOIR
gemaakt van strooi.
De Neolithische mens werd niet heel oud,
dus ervaarde de ongemak niet echt.
Dressoir: tentoonstellen van
van symbolische en betekenisvolle
voorwerpen
Stenen blok: wsl. sacrale functie (erezit)
3
, Dinsdag 5 oktober 2021
Leren van het verleden - duurzaamheid
1. Ze werken mee met het landschap, landschap geeft iets aan en werkt ermee
samen
2. Gebruiken van vondsten in de omgeving om in hun levensonderhoud te
voorzien (bv. slakken)
3. Spaarzaam omgaan met natuurlijke energie leveranciers? Wat hebben we van
ener bronnen en hoe kunnen we ermee omgaan.
4. Hoe kleiner en hoe compacter, hoe beter de energie die moeilijk te verkrijgen
is te beheersen is.
4. Egypte (dia 27 - 50)
Cultusgebouwen: piramides en tempels
In Egypte was er spraken van veel godendom, voor elk onderdeel had men een god. Kunst
en ruimtes werden gerecreëerd ter ere van godheid.
Beslissingen werden beïnvloed door de voortekens van de goden. Religie is een belangrijk
deel van cultuur.
Oppergod Raa, was de God van de zon. Hij zorgde voor vruchtbaarheid en was God
van het leven (elke avond stierf de zon). Hij stond ook wel bekend als de vader van
de farao’s. Zij werden gezien als “God op aarde” en kregen dus gigantische
gebouwen. Ze werden aanbeden (=hun wil was wens zonder vragen).
Later evolueert de farao naar een koning, die een goddelijke bescherming over het
land had = symbolische functie.
In wetenschap liepen de Egyptenaren enorm voor op de rest van de wereld. Ze
hadden een god voor: wiskunde, geneeskunde, berekeningen, astrologie, … Op
muurschildelingen schilderijen van oogoperaties te vinden (= ontwikkeling van de
wetenschap).
Piramides van Gizeh en Cheops
230 m. b x147 m. h
2,3 miljoen stenen,
gemiddeld gewicht : 2500
kilogram.
Herodotus : 20 jaar duur
Interieur valt niet samen met het exterieur. Exterieur = groot, gigantisch ter eren van de faro.
Instrument om ziel van de farao helpen te laten opstijgen naar de hemel/zonnegod Raa.
Herodotus = Griekse schrijver
4