Immunologie 1
Inhoudsopgave
H1: inleiding tot de Hematologie ...................................................................................................................... 3
1 functies van het bloed ..................................................................................................................................... 3
2 samenstelling van het bloed ............................................................................................................................ 3
2.1 bloedcellen .............................................................................................................................................. 3
2.2 bloedplasma ............................................................................................................................................ 4
2.3 verdeling van de bloedcellen in het bloed ............................................................................................... 4
3 bloedafname en soorten bloedstalen .............................................................................................................. 4
H2 de verschillende bloedcellen ....................................................................................................................... 5
4 witte bloedcellen of leukocyten ....................................................................................................................... 5
4.1 polymorfonucleaire neutrofiele granulocyt = neutrofiel ......................................................................... 7
4.2 eosinofiele granulocyt = eosinofiel .......................................................................................................... 8
4.3 basofiele granulocyt = basofiel ................................................................................................................ 8
4.4 mononucleaire fagocyt = monocyt .......................................................................................................... 9
4.5 lymfocyt ................................................................................................................................................. 10
4.6 analyses op witte bloedcellen/ leukocyten ........................................................................................... 11
5 rode bloedcellen of erytrocyten ..................................................................................................................... 11
5.2 Bloedgroepsystemen ............................................................................................................................. 12
5.3 functie van de rode bloedcellen ............................................................................................................ 15
5.4 analyses op rode bloedcellen ................................................................................................................ 17
6 bloedplaatjes of Trombocyten ....................................................................................................................... 17
6.1 Morfologie ............................................................................................................................................. 17
6.2 functie van de trombocyten .................................................................................................................. 18
6.4 analyses op trombocyten ...................................................................................................................... 20
H3 inleiding tot het immuunsysteem ............................................................................................................. 20
7 het niet-specifieke of aangeboren immuunsysteem ...................................................................................... 21
8 het verworven, adaptieve of specifieke immuunsysteem .............................................................................. 23
8.1 de start van het specifiek immuunsysteem – antigeenpresentatie ...................................................... 23
8.2 de humorale immuunrespons – antilichamen ....................................................................................... 24
8.3 de cellulaire immuunrespons ................................................................................................................ 25
8.4 kenmerken van de specifieke/adaptieve immuunrespons.................................................................... 25
9 een immuunrespons met niet-specifieke en specifieke componenten. ......................................................... 26
H4 antigenen en hun immunogeniciteit ......................................................................................................... 27
10 factoren die de immunogeniciteit van een antigeen beïnvloeden – vaccinatie........................................... 27
11 immuuntolerantie – antigenen die geen immuunrespons opwekken ......................................................... 29
12 antigeendeterminanten of epitopen ........................................................................................................... 29
H5 immunoglobulinen of antilichamen .......................................................................................................... 30
13 de structuur van een antilichaam ................................................................................................................ 30
13.1 Variabele en constante gedeelten ....................................................................................................... 31
13.2 Hinge region -> flexibiliteit .................................................................................................................. 32
1
, 14 moleculaire basis van de antigeen-antilichaam interactie .......................................................................... 32
15 affiniteit en aviditeit van de antilichaam-antigeeninteractie ...................................................................... 33
16 kruisreactie .................................................................................................................................................. 34
17 verschillende klassen immunoglobulines/ antilichamen ............................................................................. 34
17.1 structurele verschillen tussen de verschillende klassen immunoglobulines ....................................... 35
17.2 functionele verschillen tussen de verschillende klassen immunoglobulines ...................................... 36
18 isotype, allotype en idiotype van een antilichaam ...................................................................................... 38
18.1 isotypen diversiteit .............................................................................................................................. 38
18.2 allotype diversiteit ............................................................................................................................... 39
18.3 idiotype diversiteit ............................................................................................................................... 39
19 monoklonale en polyklonale antilichamen .................................................................................................. 39
H6 immunologische laboratoriumtoepassingen: aantonen van de interactie tussen antigeen en antilichaam.
....................................................................................................................................................................... 40
20 agglutinatietechnieken ................................................................................................................................ 40
20.1 hemagglutinatie ................................................................................................................................... 40
20.2 Latexagglutinatie ................................................................................................................................. 43
20.3 bacteriële agglutinatie (NIET LANG BIJ STILGESTAAN) ........................................................................ 43
21 precipitatiereactie ....................................................................................................................................... 44
21.1 de Heidelberger-precipitatiecurve ...................................................................................................... 44
21.2 neerslagtechnieken in de vloeibare fase ............................................................................................. 45
21.3 neerslagtechnieken in de vaste fase.................................................................................................... 46
22 testen gebaseerd op de biologische activiteit van de antilichaam-antigeen interactie .............................. 48
22.1 complementfixatietest ........................................................................................................................ 48
22.2 virusneutralisatietest ........................................................................................................................... 49
22.3 haemagglutinatie-inhibitietest ............................................................................................................ 49
23 aantonen van de aanwezigheid van antigenen in serum of andere vloeibare fasen, met behulp van
gemerkte antilichamen .................................................................................................................................... 49
23.1 algemeen principe: .............................................................................................................................. 50
23.2 enzyme-linked immunosorbent Assay of ELISA ................................................................................... 50
23.3 kwantitatieve ELISA (= ANDERE ELISA DAN 23.2!!) ............................................................................. 51
23.4 enzyme multiplied immunoassay technique (EMIT) ........................................................................... 52
23.5 radio-immunoassay (RIA) .................................................................................................................... 53
23.6 immunofluorescentie .......................................................................................................................... 55
23.7 chemiluminescente labels ................................................................................................................... 56
24 aantonen van de aanwezigheid van antigenen op cellen met behulp van gemerkte antilichamen............ 57
24.1 cellulaire ELISA of FIA .......................................................................................................................... 58
24.2 flow cytometrie ................................................................................................................................... 58
25 aantonen van antigenen in weefsels met behulp van gemerkte antilichamen: immunohistochemische
kleuringen ......................................................................................................................................................... 62
25.1 directe methode .................................................................................................................................. 62
25.2 tweestaps indirecte methode .............................................................................................................. 62
25.3 driestaps indirecte methode ............................................................................................................... 63
25.4 oplosbaar enzyme-immunocomplexmethode/ gelabelde methode ................................................... 63
25.5 (strept)avidine-biotine methodes ....................................................................................................... 64
25.6 technieken met grote amplificatie van het signaal ............................................................................. 65
2
,H1: inleiding tot de Hematologie
Hematologie: tak van de medische wetenschap die zich bezighoudt met
• De samenstelling en eigenschappen van het bloed
• Bloedvormende organen (hematopoëtisch weefsel)
• Bloedziekten
60-70 ml bloed/ kg lichaamsgewicht
Man: 5-6l bloed
Vrouw 4-5l bloed
1 functies van het bloed
• Weefsels voorzien van O2 (en CO2 verwijderen)
o Longen: O2 bindt op hemoglobine
o Weefsels: O2 wordt terug afgestaan
• Transport van
o Suikers, mineralen, vitamines, hormonen, eiwitten, vetten,..
o Afvalstoffen naar nieren, longen, …
• Afweersysteem: bescherming tegen binnendringende micro-organismen en
lichaamsvreemde stoffen
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Regulatie van zuur-base evenwicht
• Water en zouthuishouding
• Herstel bij verwondingen van de vaatwand zodat bloedverlies zoveel mogelijk wordt
voorkomen
2 samenstelling van het bloed
Bloed: 45% bloedcellen & 55% bloedplasma
• Samenstelling hangt af van bepaalde parameters
2.1 bloedcellen
• Rode bloedcellen (erytrocyten):
• 41% van bloedvolume
• Functie: transport van zuurstof en koolstofdioxide (met de hulp van hemoglobine)
• Bloedgroepen
• Witte bloedcellen (leukocyten):
• 4% van bloedvolume
• Functie: afweer tegen infecties en binnendringen van lichaamsvreemde stoffen
• Granulocyten
o Neutrofiele granulocyten
o Eosinofiele granulocyten
3
, o Basofiele granulocyten
• Monocyten
• Lymfocyten
• Bloedplaatjes (trombocyten):
• 0,1% van het bloedvolume zijn bloedplaatjes
• Functie: hemostase/bloedstolling
Functies:
• Transport van voedingsstoffen en afvalstoffen, hormonen,…
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Water en zouthuishouding van cellen
2.3 verdeling van de bloedcellen in het bloed
• Gelijkmatige verdeling van bloedcellen in bloed door
o Beweging
o Afstoting door negatieve elektrische lading aan hun oppervlak
• pH arterieel bloed = 7,34
pH daling -> minder afstoting -> geldrolvorming of rouleauxvorming
rouleauxvorming kan bloedstroom afremmen en bemoeilijkt de uitwisseling van
stoffen tussen de cellen en de omgeving
3 bloedafname en soorten bloedstalen
Bovenstaande vloeistof van gestolde bloed (geen antistollingsmiddel aanwezig) = serum
Bloed moet afgenomen worden met een antistollingsmiddel of anti-coagulans
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vdpL. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.