Hiermee heb ik een 16/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Arbeids- en Organisatiepsychologie bachelor II. Het wordt gedoceerd door Joeri Hofmans. Het bevat 7 hoofdstukken van het handboek Arbeids- en organisatiepsychologie, Een verkennende inleiding
Arbeids- en organisatiepsychologie
1. INLEIDING EN SITUERING ...................................................................................................... 2
2. ENKELE BASISDETERMINANTEN VAN GEDRAG .................................................................... 9
2.1 Determinanten van individueel gedrag .............................................................................................. 9
2.2 Determinanten van gedrag in groepen ............................................................................................ 15
3. DIVERSITEIT OP HET WERK ................................................................................................. 21
4. ARBEIDSMOTIVATIE EN -SATISFACTIE ................................................................................ 27
7. WERVING EN SELECTIE........................................................................................................ 53
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Joeri Hofmans 1
, 1. Inleiding en situering
Interactie tussen werknemer en organisatie:
- Hoe heeft het individu een effect op de organisatie?
- Maar ook, hoe heeft de organisatie een effect op het individu
Ergonomie = mens is gegeven en job wordt veranderd
- Bv.: rugpijn, dan krijg je een andere stoel
Arbeidspsychologie = job is gegeven en mens wordt veranderd
- Bv.: mens een opleiding laten volgen
Organisatiepsychologie = functioneren van mensen in de werkomgeving
- Bv.: leiderschap, teamwerk
Historische en maatschappelijke evoluties:
- Filosofie
o Plato
§ Beschrijft een ideale staat als plaats waar individuen taken
toegewezen krijgen waarvoor ze het best geschikt zijn
• Politici en filosofen: moeten de ideale staat besturen
• Wachters: controle houden
• Overige mensen
§ Geen 2 personen exact gelijk geboren
• Mensen verschillen qua natuurlijke begaafdheden
§ Stelt militaire geschiktheidstest op om soldaten van ideale staat te
selecteren
o Juan de Dios Huarte y Navarro
§ Grote individuele verschillen
§ Verschillende beroepen vereisen verschillende vaardigheidspatronen
§ Belang van goede professionele diagnostiek door de staat
• Zodat men jongeren kan verplichten het kennisdomein te
bestuderen waarvoor ze het meest geschikt zijn
• Voordelen
o Staat: beste mensen op beste plek
o Mens: geen tijd en moeite verspillen
- Natuurwetenschappelijke methode
o Observatie à hypothese à toetsing à verwerping of aanvaarding hypothese
§ Op systematische manier testen
o Bv.: Milgram experiment
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Joeri Hofmans 2
, § Onderzoek naar hoe mensen gruwelijke zaken konden doen
§ Hypothese: het zijn geen slechte mensen maar door de aanwezige
autoriteit waren die mensen volgzaam
• Gevoelig autoriteit
§ Test:
• Proefpersonen moesten een elektrische schok toedienen aan
persoon als die een foutje maakte
• Aantal volt steeg naarmate het aantal fouten steeg
• Veel mensen ging door tot 450 volt (dodelijke schokken)
• Experimentleider stond naast de proefpersoon
§ Resultaat:
• Nabijheid van slachtoffer: minder mensen gingen door tot 450
volt als het slachtoffer dichterbij stond
• Hij vond een aanvaarding van de hypothese
- Maatschappelijke ontwikkeling/sociale invloeden
o Vroeger was er geen nood aan de psychologie van de werkende mens
o Vanaf de Industriële Revolutie werd de uitdaging groter ovv werk waardoor
die psychologie wel nodig werd
- Humanisme
o Mens staat centraal bij het humanisme
o Leven hier en nu op aarde wordt belangrijk geacht
o Mens als werkkracht krijgt ook aandacht
ste
- 1 academische ontwikkelingen
o 1876: Wilhelm Wundt
o 1ste labo
o Experimentele methode
o Introspectie
§ Aan proefpersoon gaan vragen hoe ze zich bij die experimenten
voelen
o Allemaal heel simpele testjes
§ Bv.: reactiesnelheid, hoe goed/ver kan je zien,…
- Arbeidspsychologie en consumentenpsychologie:
o 1901: Walter Dill Scott
§ Toespraak over psychologie en reclame
§ Obv introspectie ging hij kijken welke reclame voor hem werkte
§ Voor eerst werden er commerciële activiteiten gelinkt aan
psychologische inzichten
o 1912: Hugo Münsterberg
§ Psychology and industrial effciency
§ Toepassen van empirisch en natuurwetenschappelijke methode op
selectie
- Differentiële psychologie
o Galton, Pearson
§ Sterke interesse in individuele verschillen
§ Experimentele methode
§ Ontwikkelen van statische technieken
• Bv.: gemiddelde, standaardafwijking, correlatie,…
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Joeri Hofmans 3
, § Basis voor selectiepsychologie
o McKeen, Cattell, Binet & Simon, Terman, Yerkes
§ Individuele verschillen in cognitieve vaardigheden
§ Intelligentietests
o Guilford, Cattell
§ Individuele verschillen in persoonlijkheid
Evolutie van maatschappelijke beeld over de mens in een arbeidssituatie:
- <20ste eeuw
o Werknemer volgt slaafs instructies en heeft geen eigen mening
o Mensen zijn tools om doel als organistatie te bereiken
- De rationeel-economische mens
o Idee: mensen zijn lui en om hun te laten werken moet je hun motiveren adhv
geld
§ Je moet mensen controleren en vertellen hoe ze hun werk moeten
uitvoeren
o Werknemer heeft vooral rationeel en economische motieven
o Taylor: scientific management
§ Werkmethoden moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke
principes
• Heel gedetaileerd en gecontroleerd
§ Selecteer, train en ontwikkel elke werkenmer op een
wetenschappelijke manier
§ Zorg ervoor dat de geplande werkmethode gevolgd wordt
§ Managers analyzeren en plannen, de werknemers voeren uit
o Scientific management vandaag de dag: bandwerk
§ Elke persoon doet 1 klein stukje
§ Herhaaldelijk om de job perfect te laten uitvoeren
§ Mensen controleren en overtuigen met rationele redenen (geld)
o Gilbreths: time and motion studies
§ Elke elemtentaire beweging timen en kijken of ze deze konden
optimaliseren
§ Bv.: jas dichtknopen
• Van boven naar onder of omgekeerd
• Wat is het snelste?
o Vroeger was dit een dominant idee omdat er veel armoede was onder de
werknemers
§ Ze waren blij dat ze meer geld verdienden
§ Nu is dit idee niet meer zo populair
- De sociale mens
o Werknemers hebben ook sociale behoeften
o Mayo: Hawthorne effect
§ Groep van 6 mensen afgezonderd
§ Er werden verschillende dingen aangepast om ze beter te laten
werken
• Bv.: werkschema, zelf pauzes inlassen,…
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Joeri Hofmans 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ryostox. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
