Deel 2: Diagnostiek van articulatie-
en fonologische stoornissen
2| Situering van diagnostiek binnen het
therapeutisch proces
Diagnostiek
o Onderdeel van proces van methodisch handelen
o Toepassing van researchmethodiek
o Elke aanmelding = gevalsstudie
3 fasen in therapieproces/hulpverleningsproces
Het hulpverleningsproces
o Modificeren: iets aan het probleem veranderen
1
, Gelaagdheid binnen diagnostisch-therapeutisch proces (Korrelboom & Ten Broeke, 2004) – op hetzelfde
moment 3 niveaus:
o Wat moet er veranderen? = aangrijpingspunt
Bv: articulatiestoornis (foutief gedrag) → juist gedrag → juist articuleren
o In welk interactioneel kader? = therapeutische context
Individueel/groep, welke probleemgebieden?, wat zijn de prioriteiten?
o Omgeving inschakelen? = therapeutisch systeem
Bv: ouders bijwonen?
o → ICF
Concreet overzicht diagnostisch proces (Peña-Brooks & Hegde, 2007) – op basis van anamnese en
dossiergegevens
o Selectie aangepaste tests en evaluatieactiviteiten
o Voorbereiding onderzoeksruimte
o Gesprek met cliënt zelf en/of begeleiders over dossier- en anamnesegegevens en uitleg
onderzoeksprocedure
o Uitvoering test en evaluatieactiviteiten (+ eventueel aanvullende onderzoeken)
o Bespreking onderzoeksresultaten (mondelinge en schriftelijke rapportage met aanbeveling)
Onderzoekscompetenties (Stes, 1997)
o Algemene en specifieke logopedische kennis en vaardigheden
o Goede werkrelaties met cliënt, ouders, deskundigen
o Psychotherapeutische vaardigheden
o Goede communicatieve en gespreksvaardigheden
‘Technisch deel’ van het onderzoek vergt
o Probleeminventarisatie (overte en coverte verschijnselen)
o Functie- en betekenisanalyse= verklaringen en probleemsamenhang tussen factoren
Predisponerend= veroorzakend (erfelijk)
Precipiterend= verergerend/uitlokkend
Persisterend= in stand houdend
Taxatiefase (Stes, 1997)
o = Inschatten van een probleem
o Aanmelding
o Kennismaking
o Probleemkeuze
Welk probleem ga ik eerst onderzoeken (en behandelen)?
Aanmelding → idee van
De aard en de graad van de fouten én
De motivatie van cliënt/ouder= eigen initiatief/doorverwijzing?
Starten met een spontaan gesprek → indruk van
o Uitspraak
o Houding
o Taalvaardigheid
o Stemgebruik
2
, 3| Screening
Ruime screening algemeen spreekgedrag
Articulatie, algemene taalvaardigheid, stem, vloeiendheid
Bij vage of ‘blanco’ aanmelding
Doel= situering van het probleem (domein?) →
o Uitkomst = enkel articulatieprobleem → specifieke articulatiescreening (uitkomst) →
uitvoerig articulatieonderzoek nodig?
Een volledig en alomvattend articulatieonderzoek met alle daarbij horende alanyses
en interpretaties vergt veel tijd. Daarom is het vaak zinvol eerst een screening uit te
voeren en om te bepalen of een uitvoerig onderzoek aanwezen is. Screenings dienen
enkel om het onderscheid te maken tussen personen, die baat hebben bij verder
onderzoek, en diegenen waarbij dat niet nodig is
Indicaties voor articulatiescreening
Hangt af van de leeftijd:
o Kleuterleeftijd: leeftijdsadequate spraakproductie?
o Lagere schoolleeftijd: dankzij rijping zijn meeste ontwikkelingsproblemen opgelost
o Individueel: voorbereiding op spreekberoep
o Persoon: doorverwezen met niet gespecifieerde vermoedens van spraak- en taalproblemen
Doelstellingen van screening
o Personen selecteren (detecteren) die verdacht worden van spraakklankstoornis → aantal
personen voor uitvoerig onderzoek beperken
o Kostprijs voor stellen van diagnose beperken (economisch principe)
o Valse detecties ↓ en efficiëntie ↑
Voorwaarde bij deze doelstellingen: kort en eenvoudig onderzoek =
o Beperkt spreekstaal (5 min.)
o Op informele wijze of formele wijze
3.1 Informele procedures
Gemakkelijke en snelle afname
Niet-gestandaardiseerd
o Gestandaardiseerd: er worden afspraken gemaakt over de afname van het onderzoek/de
procedure
Geen normeringsgegevens
o Normering als er een normen beschikbaar zijn (percentielen)
Directe of indirecte manier
o Direct: met cliënt zelf (gesprek voeren)
o Indirect: via de omgeving (ouders, school…)
Indien beperkte tijd: woorden/zinnen laten nazeggen/ automatische reeksen/spontaan gesprek →
globale indruk van articulatorische vaardigheid
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinetimmerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.