Samenvatting
Samenvatting Relatie-& Gezinstherapie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
volledige samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Relatie- & gezinstherapieINLEIDING
Interactie – processen – verandering: DYNAMISCH SYSTEEM
Denk aan foto van de pinguins
Systeemtherapie – dynamiek blik op het geheel
o Grondlegger Systemisch denken: Von Bertalanffy (1967, 1968) bioloog, basis systeemdenken
o Tegen reductionisme: Analyseren van individuele componenten reduceert betekenis van het
geheel waar ieder deel van uitmaakt nt te veel naar individuele aspecten kijken à geheel is meer
dan de som der delen
o Een systeem is een complex geheel van interagerende elementen; een open systeem met
levende componenten volgt complexere richtlijnen dan die van de thermodynamica
balans trachten te vinden/homeostase proberen vinden
“General system theory, therefore, is a general science of wholeness... The meaning of the
somewhat mystical expression, “The whole is more than the sum of its parts” is simply that
constitutive characteristics are not explainable from the characteristics of the isolated parts. The
characteristics of the complex, therefore, appear as new or emergent... - Ludwig von Bertalanffy
Dynamica – begrip uit fysica/wiskunde
Meer dan biljart: het denken en communiceren van de mens gaat verder dan de wetten van
thermodynamica , behoud van energie ed… - Bateson
gaat het in een gezin niet om meer dan thermodynamica? Rekening houden met individu is belangrijk
om evenwicht te zoeken in dynamische interacties
“In this strict sense, the impact of one billiard ball upon another is subject matter for dynamics, but it
would be an error of language to say that billiards balls “behave”…. “we, however, are not concerned
with event sequences which have this characteristic.…” iemand van het gezin kan nt akkoord gaan en
die worstelingen hadden onze voorouders vroeger dus nu meer aandacht voor balans systeem en
indivdu
Gestalt – kracht van het geheel
Melodie transpositie: kracht van de gehele structuur liefde is … ours à belang voor het geheel
zonder het individu te vergeten, vaak als mensen zeggen “we zijn elkaar uit het oog verloren” is dat
omdat ze de verbinding meer zijn vergeten dus belangrijk om hier terug naar op zoek te gaan
Minuchin – krachten en problemen zijn geworteld in de omstandigheden van het leven
Krachten en problemen meestal niet geworteld in het individu maar in de omstandigheden, “zijn
elkaar verloren” is vaak te wijten aan scharniermomenten, dus op zoek gaan naar wat er dan gebeurd
is, Minuchin weigerde bijna om het probleem in het individu te zien maar in de levensomstandigheden
o Individu staat niet op zichzelf
o Individu is een complex geheel dat in verscheidene contexten zijn wortels kent
1
,o Ook de grondslag voor een symptoom moet gezocht worden in de context, eerder dan in de
innerlijke pathologie; in de omstandigheden van het leven.
Systeemtherapie – blik op het geheel
Risico: Waar is het individu? Belangrijk om het individu nt uit het oog verliezen
Spanningsvelden doorheen de stromingen
Hoe stel je je op?
Positionering
o Gezinsleden
o Familieden
o Overleden familieleden/gezinsleden
o Toekomstige familieleden/gezinsleden
o Therapeut
Hoe gaat het gezin als geheel met iets om? Al te zien wanneer ze binnen komen, interactie belangrijk
à Continu proces van balanceren en zoeken doorheen de verschillende stromingen en in jouw
therapieën
àINTRA-INTER van zowel familie als therapeut therapeut zit er ook met zijn achtergrond en
zaken dat ze brengen naar jou toe kan ook emotioneel zijn, situational awareness is belangrijk van
zowel het gezin als van jou
Millon, p. 16
‘Personality is about how they [characteristics]intermesh and work together. Occasionally, you may
hear someone say that personality is really just biological, or really just cognitive, or really just
psychodynamic. Do not believe them. The explicit purpose of a perspective is to expose different
aspects of a single phenomenon for study and understanding. A single element cannot be made to
stand for the whole.’ à hang nt vast aan één stroming, maar sta open voor iedere stroming en wat
beste bij jou past als therapeut
Flow
Jezelf durven geven als therapeut en mee ‘surfen’ op de flow van het gezin
o Een (familie)therapie ontstaat, groeit en ontplooit zich
o Een (familie)therapie is gebaseerd op hoe iedereen ingespeeld geraakt op elkaar en samenwerkt
o Iedere familie maar ook iedere sessie doet beroep op andere mogelijkheden van de therapeut
Flow
Flow kan bestaan uit o.a. familiecodes
2
,o Familiecodes: familierituelen/gewoontes/taalgebruik (magic question) het woord ‘liefde’ is bv.
voor iedereen anders, we denken snel dat we het begrijpen vanuit ons eigen kader maar is dat
voor hen ook zo het geval?
o Gendercodes: doen-praten (animus/anima) sommige codes zijn doen en andere zijn praten,
animus= mannelijk, anima= vrouwelijk
o Niveau van communicatie: verbaal-nonverbaal (expliciet/impliciet) zouden mooi synchroon
moeten lopen, en wnn niet à verwarring bv. enkel zeggen “ik zie je graag” maar het nt echt
vertalen in hun lichaamshouding/lichaamstaal
o Gezinscycli: ook hier toneel van verschuivingen elke gezinscycli kan voor spanning zorgen
wanneer de ene ermee worsteld en de andere niet
! Magic question in therapie: “Moest het beter gaan met jullie, aan wat zou ik dat zien?” zegt ook veel
over de familiecodes wnn ze bv. rituelen aanhalen die voordien stil waren gevallen.
“Expertise is largely acquired not only by sustained practice but by receiving feedback that helps you
understand your technical errors and misguided decisions” (Groopman, 2008, p. 21)
à Gezin dat me de basis van systeemtherapie leerde
Foute diagnose of mismatch in communicatie, expertise weinig gebaseerd op kennis maar meer op “wat heb ik
goed gedaan en wat slecht?” en durven openstaan voor de feedback, je toont zo aan het gezin dat je fouten mag
maken als je er iets mee doet op constructieve wijze.
Sessie 1 Individuele stemmen
• Vader: “telkens wanneer hij (zoon) zegt dat er niets aan de hand is, weet ik dat er wel iets aan de
hand is, maar hij wil er gewoon niet over spreken”
• Zoon: “als hij vraagt wat er niet goed gaat of hoe het gaat met me, is hij eigenlijk niet geïnteresseerd”
• Moeder: “het is hier fijner zonder mij, ze doen maar, niets van wat ik doe of voorstel wordt
geapprecieerd”
• Dochter: “Zolang ze iets tegen mijn vriendje heeft, wil ik niets met haar te maken hebben”
Sessie 1: what went well and what went wrong…
• Vader: “telkens wanneer hij zegt dat er niets aan de hand is, weet ik dat er wel iets aan de hand is,
maar hij wil er gewoon niet over spreken”
• T naar zoon: “Dan vraag ik me meteen af, is dat zo?” =circulaire vraag, niet goed: ja-nee vraag, tegen
elkaar opzetten, viseren van zoon, versterken van conflict
• Moeder: “het is hier fijner zonder mij, ze doen maar, niets van wat ik doe of voorstel wordt
geapprecieerd”
• T (na kort in te gaan op dit gevoel van buitengesloten zijn): “wanneer ik je zo hoor vertellen, vraag ik
me af of dit iets is wat je kent van vroeger, het gevoel er niet bij te horen, dat de anderen beter zijn
zonder jou?” te vroeg om te vragen want nog geen veiligheid, slechte verdeling van aan het woord te
komen, schuldgevoelens oproepen bij andere gezinsleden
• Zoon: “als hij vraagt wat er niet goed gaat of hoe het gaat met me, is hij eigenlijk niet geïnteresseerd”
• T naar zoon: “begrijp ik het goed dat je bang bent dat je vader niet in je geïnteresseerd is?”
• Zoon: “dat is gewoon zo”
• T: “je bent daar wel heel zeker van, je kent hem natuurlijk ook beter dan ik, maar vind je het goed dat
ik het hem eens vraag?”
3
, Ik ging te snel en uit angst niet voor iedereen goed te kunnen doen ging ik door te joinen met de ene,
de andere viseren. Ik deed aan meerzijdige partijdigheid op een paradoxale wijze… Ik erkende
niemand want ik werd nerveus van hoe iedereen de situatie leek te blokkeren en mijn
“gehandicapte” manier om toch empathie te tonen was door de uitgesproken vijand te viseren…
à “Ik ging mee met het syteem en was tegen het individu” volgens Minuchin nt meegaan in systeem
“Wat ik prachtig vind aan jullie is hoe eerlijk jullie allemaal zijn, die eerlijkheid is wat jullie verbindt en
dat maakt dat jullie ook de moeite hebben gedaan om allemaal tot hier te komen. Ieder met zijn
stukje kwaadheid.” Gezegd na eerste sessie
Maar …. Er wrong iets… ik was niet overtuigd van mijn woorden … lag het aan hun blik? Werd ik
besmet door de paradoxale manier van communiceren? In die zin dat wanneer ik iets zei dat ik niet
zeker was dat het ook zo aankwam? Vergiste ik me? Ze waren nt eerlijk en zeggen alles maar toetsten
niets af, wanneer je stress hebt of je aangevallen voelt ga je niets meer aftoetsen bij elkaar
“Eerlijk” je idee zeggen is één ding, maar eerlijk een “afgetoetste idee” zeggen is iets anders. Het
tweede toont dat het een idee is die inhoudt dat je de andere gehoord hebt.
o Pseudo-eerlijkheid
o Afgetoeste eerlijkheid onststaan in het mentaliseren
Eerlijkheid is niet alleen eerlijk “zeggen” maar ook eerlijk “luisteren”
Eerlijk luisteren = actief luisteren = basisassumptie voor correcte diagnose
“if you listen to the patient, he is telling you the diagnosis” William Osler (Canadese arts, 1849-1919)
tijd nemen om te begrijpen wat iemand zegt, bv. “begrijp ik het goed?”, “wat bedoel je daar mee?”
Sessie 2
Vorige keer zei ik jullie dat ik het zo apprecieerde hoe eerlijk jullie zijn. Langs de andere kant voelde
ik ook dat ik niet goed wist waar te beginnen en wat vast zat om aan de slag te gaan. Met verder na
te denken, vraag ik me af of ik me vergist heb. Misschien zijn jullie niet altijd eerlijk in de echte zin
van het woord en hebben jullie je een “pseudo-eerlijkheid” aangeleerd – ik zal jullie meteen
uitleggen wat ik daarmee bedoel, tenzij dat bij jullie reeds gedachten oproept die je wil delen?”
• Vader: “telkens wanneer hij zegt dat er niets aan de hand is, weet ik dat er wel iets aan de hand is,
maar hij wil er gewoon niet over spreken”
• T: “Kan je me een voorbeeld geven van zo een situatie?” *Geeft voorbeeld*
• T: “dus wanneer jouw zoon zegt dat er niks aan de hand is, hoor jij dat er wel iets aan de hand is en
dat hij er niet over wil spreken. Ik begrijp dat niet helemaal, wat er tussen jullie op die momenten aan
de hand is. Zouden jullie daar nu eens over willen praten, jullie twee als vader en zoon?” bij twijfels:
bevragen bv. “kunnen jullie daar over praten?”, “versta je het?”, “versta je je vader?” à hen aan
het werk zetten door bij te sturen zodat je tijd hebt om na te denken als therapeut
à Als therapeut helpen om mee stil te staan bij en trachten te begrijpen hoe en wanneer
gezinsleden stoppen met nadenken over elkaars intenties, over elkaars gedrag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper luna_bastaens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen