Taal en Meertaligheid
Krachtlijn: Meertaligheid
Wat is taal?
- Kenmerken v taal:
o Voor algemenen communicatie verschillend jargon
o Bepaalde structuur de grammatica 3 verschillende volgordes vr elementen
mogelijk
o Talen verschillen wat betreft regels
o Heel divers qua structuur wel gemeenschappelijke basis
- Universele eigenschappen universalia
o Alle talen bestaan uit kleien elementen
o Alle gesproken talen hebben klinkers & mede klinkers
o Taalgebruikers ontkennende bewerking uitdrukken, vragen stellen, bevelen
doorgeven
o Complexe zinnen
o Zich verwijst naar iemand
o Woorden vr zwart – wit & donker – licht
- Dubbele articulatie
o Kenmerk v menselijke, natuurlijke talen
o Woorden los v bepaalde betekenis, in combinatie met andere woorden
complexe boodschap
- Woorden verworven middels interacties met de omgeving en zo van generatie op
generatie overgedragen
o Taaluitingen hebben meerdere betekenissen
o Aantal klanken is gelimiteerd van taal (skj bestaat bv. niet in Nederlands)
o Taal is arbitrair (boek-book-livre)
o (Menselijke) taal kan ideeën / personen / voorwerpen buiten de huidige tijd en
ruimte benoemen of ernaar verwijzen
o Taal is generatief: letters, woorden kunnen een ongelimiteerd aantal zinnen
genereren
- Gebarentaal
o Nim & Mij naar dezelfde persoon
- Mensen taal vs bijen taal
o Mensentaal
Interactie samen handelen
Spontaan
Onafhankelijk v hier & nu
Willekeurig of arbitrair realtiet ss vorm en betekenis
o Onomatopeeën
Klanknabootsende woorden
- Kunsttalen
o Talen door mens bewust ontworpen/geconstrueerd
o Bv Esperanto
o Kenmerken
Dubbele articulatie
1
, Willekeurigheid v taalteken
o Verschillen v natuurlijke/menselijke talen
Veranderen niet in verloop v.d. tijd
Worden niet natuurlijk verwerft WEL het Esperanto
- Computertalen
- Non-verbale communicatie
Taal als leven organisme
- Talen worden geboren & sterven
o Talen worden geboren:
Pidgin-talen
Vereenvoudigde mengtalen
Handelscontacten tss 2 groepen geïmproviseerde mengvorm
In beperkte handelssituaties
Eenvoudige structuur & min. Woordenschat
= hulptaal
Creools
= door kinderen geleerd wordt als 1ste taal
Product v Europese koloniale expansie
Eigen grammaticale structuur
o Talen sterven
Zorgen vr afname taaldiversiteit
Ramp voor volk en zijn cultuur toegang tot verleden weg
Voorkomen:
Kinderen!!! Een generatie kinderen een taal NIET leert einde v.d.
taal geleidelijk proces
Aantal sprekers bekijken
Meer prestige & sociaaleconomische kansen bieden
Verlies v leefomgeving talen gebruiken in verschillende contexten
- Taalvariatie, registers & repertoires
o Dialect
Taalvariëteit gebonden aan specifieke regio
Onderlinge verstaanbaarheid moeilijk te bepalen
o Taal = dialect met een leger
o Handvest vr Regionale Talen of Talen v Minderheden
o Sociolinguïsten
= Sociologen v taalkunde
Taalvariatie verklaren o.b.v. verdeling v.d. samenleving in sociale groepen
o Standaardtaal
Niet democratisch gekozen
Taal vd elite (meest prestige)
Proces v standaardisatie
Eeuwen duren, door sociolect v groep machthebbers tot officiële regel
verheven
o Taalverandering
In contact met andere taalvariëteiten taalverandering
o V/m – taal
Mannen & vrouwen kunnen zich onderscheiden in taal
2
, Yanyuwa mannen – lect in Noord-Australië
o Jongerentaal
Manier om zich af te zetten tegen iedereen ouder
Bestaande woorden nieuwe betekenis geven
Verandert heel snel
Kenmerkende schrijftaal
Onbelangrijke woorden weglaten
Afkortingen
Veel sms – taal leesvaardiger
Fonetisch bewust zijn
Taalbeheersing:
Wnr je woorden & grammatica regels kent + op
gesprekspartner/situatie afstemmen
Nieuwe taalvariëteit straattaal
o Nederlands v mensen met een migratieachtergrond
Herkenning door uitspraak, woordkeuze, zinsbouw
Etnolecten
Nieuwe Nederlandsen
Variëteiten ontwikkeld worden in groep met bepaalde
etnische/culturele achtergrond
o Mensen met andere moedertaal
o Elementen later overgenomen door andere groepen in
taalgemeenschap
o Bevatten element uit eigen moedertaal, omliggende inheemse
dialecten of regiolecten
o Elementen eigen aan 2de taalverwerving
o Koloniaal van aard of door immigratie ontstaan
o “Zeg, wollah hetta, jee gaat niet weg”: Marokkaans-Nederlands
Weglaten v functionele elementen
‘sj – klank’
- Taal en cultuur
o Taalverschillen kunnen samenhangen met cultuurverschillen
o Cultuur
Gehele waarden- en normenpatroon ve samenleving, v opvattingen over
recht & onrecht tot ideeën over opvoeding v kinderen
o Materiele cultuur
Alles wat om ons heen bestaat + wat door de mens gemaakt is
o Verband taal & cultuur
Duidelijk door woordenschat
Verschillende woorden voor verschillende soorten zeehonden in
verschillende omstandigheden.
Het Nederlands kent een groot aantal molens (meelmolen, windmolen,
wipmolen, poldermolen ...)
Vaak in spreekwoorden gebruikt veel niet meer gekend, molens
niet meer zo vaak gebruikt
o Verwantschapssystemen
Familierelaties worden aangeduid
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babettevandevelde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.