Samenvatting uit het boek 'De basis - wetenschappen & techniek voor de basisschool' van 18 pagina's. (Deel 1.1 & 1.2)
Opgesteld door middel van vraag & antwoord met bijhorende tekeningen, tabellen & oefeningen.
Alles is overzichtelijk opgesteld, in chronologische volgorde. (zoals in het boek)
Basiskennis - ruimte
Deel 1: De aarde in de ruimte
Wat is de oerknaltheorie( of big bang)?/ Hoe is het heelal ontstaan?
• 13,8 miljoen jaar geleden ontplofte er een puntje.
Dat punt = de singulariteit
- Enorm hoge temperatuur
- Oneindig grote dichtheid
- Oneindig veel energie
Doordat dat punt is ontploft, kwamen er elementaire deeltjes vrij waaruit alle
materie op aarde & in het heelal is opgebouwd.
Door de oneindige energie ontstonden er in dat punt elementaire deeltjes.
Hoe zijn de sterren ontstaan?
• Net na de oerknal bedroeg de temperatuur nog 50 000 miljard °C. Naarmate het
heelal groter werd, nam de temperatuur af. Tijdens het afkoelen, ontstonden de
eerste atomen, vooral waterstofgas. Sommige deeltjes werden naar elkaar
toegetrokken, waardoor er overal dichte gaswolken ontstonden. Wanneer de
waterstofatomen dicht op elkaar werden gedrukt, fuseerden ze tot heliumatomen.
Dit waren de eerste sterren, die zich ongeveer 400 miljoen jaar na de oerknal
vormden. De verschillende sterren zijn zich dan weer door de zwaartekracht gaan
groeperen tot sterrenstelsels.
1) Oerknal → 50 000 miljard °C
2) Afnemen temperatuur
3) Ontstaan waterstofatomen
4) Ontstaan heliumatomen = eerste sterren
5) Ontstaan sterrenstelsels
Hoe is de zon ontstaan?
• De zon is ontstaan door een gaswolk die in de ruimte rondzweefde & is gaan
samenkrimpen door haar eigen zwaartekracht. Die gaswolk bestond voornamelijk uit
zeer kleine atomen, zoals waterstof & helium. Al die deeltjes werden zo sterk naar
elkaar toegetrokken waardoor de druk opliep met als gevolg dat er veel warmte werd
gecreëerd.
Wat is een lichtjaar?
• Licht heeft een snelheid van exact 300 000 km per seconde. De afstand die een
lichtstraal in 1 seconde aflegt (300 000km) wordt een lichtseconde genoemd. Op
soortgelijke wijze is een lichtjaar gedefinieerd als de afstand die licht in 1 jaar tijd
aflegt.
,Hoe is ons zonnestelsel (= planetenstelsel) opgebouwd?
• Dit is een verzameling van hemellichamen die om een centrale ster, de zon, draaien.
Pluto was ooit een planeet, nu niet meer
Komeet - Hemellichaam dat bestaat uit gas, ijs & veel
stof.
- Is niet heel groot vergeleken met sterren &
planeten.
- Ze bewegen in een ellipsvormige banen om
een ster.
- Wanneer ze een ster te dicht naderen, zet het
ijs om in waterdamp & vormt er zich een
komeetstaart.
Planetoïden/ astroïden - Dit zijn grote rotsblokken (doorsnede van 40 –
80km).
- Situeren zich in de planetoïdengordel tussen
Mars & Jupiter.
- Ze draaien in een vaste baan om de zon.
Meteoroïden - Brokstukken die gaan vaste baan hebben om
de zon → zweven doelloos rond
- Brokstukken afkomstig van kometen/
planetoïden.
- Grote varieert tussen een stofje tot een
doorsnede van enkele kilometers
- Zal ontbranden door de grote wrijving
wanneer het onze atmosfeer binnendringt →
vallende ster
Meteoren - Is een meteoroïde die volledig is opgebrand
vooraleer het de aardoppervlak heeft bereikt
- Kortstondig lichtspoor aan de hemel
Meteorieten - Een meteoroïde is een deel van een
meteoroïde dat inslaat op het aardoppervlak
- Tijdens de tocht door de dampkring wordt het
materiaal sterk afgeremd & zeer heet
, Geef van elke planeet 2 kenmerken
Mercurius - Temperaturen overdag boven de 300°C
- Temperaturen ’s nachts tot -70°c
- 1 dag duurt er 176 aardse dagen
Venus - Venus is het helderste object, op de zon & de maan na
- Temperaturen van ruim boven de 300°C
- Luchtdruk die 100x zo groot is als op aarde
Mars - Heldere roodachtige ster
- Het beste bestudeerde object in ons zonnestelsel op de
aarde & de maan na
- Er zijn ook seizoenen, die duren dubbel zo lang als op de
aarde
Jupiter - Grootste planeet
- Bestaat uit gas, is zwaarder dan alle andere planeten in ons
zonnestelsel
- Jupiter heeft 60 manen
Saturnus - Heeft een ringstelsel, gemaakt van brokken vervuild
waterijs
- Op 1 na grootste planeet
- Draait snel om haar eigen as. 1 dag duurt 10 uur
Uranus - 1 jaar duurt er 84 aardse dagen
- De Ijsreus
- De seizoenen zijn er erg uitgesproken door haar positie
Neptunus - Blauw van kleur door de hoge concentratie methaan
- Hoge windsnelheden
- Koudste temperaturen van het zonnestelsel (-235°C)
Wat is de zon?
• Het grootste, warmste & zwaarste hemellichaam in ons zonnestelsel. De massa van
de zon is meer dan 300 000 keer die van de aarde. Haar volume is 1,3 miljoen keer
groter dan de aarde.
TEMPERATUUR
Het binnenste van de zon heeft een temperatuur van 15 miljoen °C & de buitenkant
bedraagt 6000 °C.
ONSTAAN
De zon is ontstaan door een gaswolk (vooral bestaand uit zeer kleine atomen, zoals
waterstof & helium) die in de ruimte rondzweefde & die is gaan samenkrimpen door
haar eigen zwaartekracht.
Miljarden deeltjes waterstof & helium werden heel sterk naar elkaar toegetrokken
zodat ze zeer dicht op elkaar kwamen te zitten, de druk liep op met als gevolg dat er
veel warmte werd gecreëerd.
1) Gaswolk (kleine atomen, zoals waterstof & helium)
2) Samenkrimpen door eigen zwaartekracht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliedehaeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
