1. Inleiding in de farmacologie
1.1. Ontdekking van geneesmiddelen
Bij de ontdekking 3 elementen die regelmatig terugkeren:
De toevalsontdekking
= per toeval ontdekt
bekendste = antibioticum penicilline
De screening van een groot aantal stoffen
= Trail and error zeer succesvolle manier
getest op dieren en cellen
De doelgerichte ontwikkeling
= targeted therapie moderne aanpak
Deze middelen hebben vaak minder bijwerkingen
‘Me too’-geneesmiddelen = nieuw middel ontwikkelen door kleine wijzigingen aan de
chemische structuur
Biologische geneesmiddelen = afkomstig van levende organismen
1.2. Ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel
Voor een nieuw geneesmiddel wordt goedgekeurd aantal fases doorlopen.
Preklinische fase
= onderzoeken op cellen en dieren
gelet op:
- Toxiciteit
- Orgaanafwijkingen
- Oncogene eigenschappen bij eenmalig of chronisch gebruik
Klinische fase
Het klinisch onderzoek wordt onderverdeeld in 4 fases:
- Fase 1 = Is het geneesmiddel veilig?
- Fase 2 = Werkt het geneesmiddel en wat is de optimale dosering?
- Fase 3 = Werkt het geneesmiddel beter, evengoed of minder dan al
bestaande middelen of placebo?
- Fase 4 = Wat zijn nieuwe of zeldzame bijwerkingen of
langetermijneffecten?
Gemiddelde duur 12 jaar (Vergunning)
Off-label = een geneesmiddel voor andere indicatie, doelgroep,
toedieningsweg of andere dosering gebruikt.
2. Het geneesmiddel
2.1. Soorten toedieningsvormen
Poeder
Moeten worden opgelost of gesuspendeerd in water
Strooipoeder voor uitwendig gebruik
Poeder voor inhalatie
, Tablet (comprimé) en dragee
Poeder wordt samengedrukt
Tabletten doorslikken met water (= meest toegepast)
Soorten:
Smelttabletten
Bruistabletten
Orodispergeerbare tabletten (uiteenvallen in vocht)
Zuigtabletten
Sublinguale tabletten (onder de tong)
Buccale tabletten (tussen tanden en wangen)
Kauwtablet
dragee ((film)omhulde tablet)
maagsapresistente tablet (valt niet uiteen door zure pH)
Retardtabletten (slow release)
(laatste 2 niet pletten!!!)
Capsule of gelule
= Omhulsel van gelatine dat oplost in de maag
Bij slikproblemen openen en mengen met yoghurt
Kan ook enterisch omhuld zijn om niet uiteen te vallen in de maag
Oplossing, suspensie, emulsie
Oplossing = werkzame stof wordt opgelost in
oplosmiddel
homogeen verdeeld, dus elke dosis bevat
evenveel
Siroop = oplossing met veel suiker
tegenwoordig ook veel suikervrije
alternatieven (diabetes pt)
Suspensie = werkzame stof is niet oplosbaar dus
wordt gesuspendeerd
vaste stof zakt naar beneden
schudden voor gebruik
Emulsie = 2 niet-mengbare vloeistoffen
Olie- en waterfase
schudden voor gebruik
Druppels
= oplossing met heel sterk gedoseerde geneesmiddelen
toediening: oraal of lokaal
Spray
= Heel veel (microscopisch) kleine druppels
toediening: lokaal of via inhalatie
, Infuus en injectievloeistof
= vloeibare vorm van geneesmiddel dat via een pompsysteem kan worden
toegediend
Zalf, crème, gel en pasta
Zalf = Geneesmiddel is in poedervorm verwerkt in bepaalde hoeveelheid vet
of olie.
Pasta = Zalf waarvan 50% of meer van het gewicht bestaat uit poeder
Crème = mengsel van olie- en waterfase met stabilisator en werkzame stoffen
die zijn opgelost
Gel = op basis van water verkoelend effect
Transdermaal therapeutisch systeem (TTS)
= Om het geneesmiddel continu met zelfde snelheid aan de bloedbaan af te
geven.
Best toedienen op bovenlichaam
Niet verknippen!!
Zetpil of klysma
= Geneesmiddel is verwerkt in een stof die oplost bij 37 graden
Toediening is rectaal (soms ook vaginaal)
Klysma = vloeibare toediening rectaal
Implantaten
= Toedieningsvorm om continu geneesmiddel vrij te geven en dus constante
bloedspiegel te geven
vaak onder de vorm van een tablet (onderhuids)
2.2. Toedieningswijzen
Plaatselijke werking (lokaal)
Voordeel: grote concentratie op de plaats van toediening
Systemische werking (in de bloedbaan)
Enteraal = opname via maag-darmtractus verdeling over hele lichaam
Rectaal = via slijmvlies van het rectum in het bloed , geen first-pass effect
Parenteraal = buiten maag-darmtractus
2.3. Bewaring van geneesmiddelen
Bewaartermijn
op geneesmiddel
oogdruppels niet langer dan 1 maand na opening
beperkte bewaartijd voor zaken die bereid werden
Info zie bijsluiter geneesmiddel
Temperatuur
Juiste temperatuur is belangrijk (zie verpakking of bijsluiter)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miesdebatselier1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.