Samenvatting
Samenvatting Sociologie 1e bachelor sociaal werk
Samenvatting sociologie, een vak gegeven door Agnes Verbruggen. Ik behaalde een 12/20
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
DEEL 2: H1: SOCIALE STRUCTUREN1.1. Sociale actoren en sociale posities:
Actoren zijn sociaal actief: ze worden bepaald door andere actoren
Sociale actoren:
• Sociale actoren zijn sociaal actief en worden bepaald door andere sociale actoren: het
zijn elementen die via interpretaties van acties in staat zijn te reageren op de gedragingen
van andere actoren
• Personen, groepen, instellingen, samenlevingen
• Gezinsleden zijn sociale actoren binnen een gezin
• Ze beschikken over een sociale locatie, het verwijst naar de plaats waar sociale actoren
zich bevinden en van waaruit ze handelen
• Een sociale locatie krijgt in het sociaal handelen pas betekenis doorheen relaties
waarmee de sociale actor in een sociaal netwerk treedt = sociale positie
Sociale positie (Dahrnedorf):
• We geven een sociale positie een bepaalde naam
• De benoeming staat los van de persoon die de positie bekleedt
• De positie is meestal onvervangbaar binnen een organisatie
• De persoon die de positie bekleedt is wel makkelijk vervangbaar
• Sociale posities worden niet zomaar ingenomen à er zijn juridische regels en procedures
• Een sociale positie kan enkel gedefinieerd worden door te verwijzen naar een andere
sociale positie à Vb. je kunt de sociale positie ‘student’ niet bepalen zonder te verwijzen
naar het netwerk van relaties en posities waarin de student zich bevindt zoals
medestudenten en lectoren
• Een sociale positie staat los van de persoon die de positie bekleedt
• Er zijn twee basismechanismen die je een sociale positie schaft: een toewijzing of een
verwerving van een positie
Toegewezen positie:
• Komen het individu toe zonder zijn toedoen, hij moet er niets voor doen
• Wordt toegewezen op basis van kenmerken die onafhankelijk zijn van de inspanningen
van het individu
• Objectieve criteria: geslacht, leeftijd, familiebanden, geboorte
• Het individu kan er niets aan veranderen
• Vb. koningstitel, geen vrouwelijke priesters, familiebedrijven...
Verworven positie:
• Wordt verworven op basis van individuele prestaties, inspanningen, activiteiten, ijver of
ervaring
• Wordt verworven door eigen inbreng of inspanning van het individu en de erkenning
daarvan door anderen en/ of de samenleving
1
,In feodale samenleving: veel posities worden toegewezen op basis van afstamming, geslacht,
leeftijd…
In westerse samenleving: wordt dit steeds minder aanvaardt
Toegewezen en verworven: is niet altijd eenduidig à de impact van toewijzing op basis van
sociaal-economische status (S.E.S.) van herkomst en op basis van geslacht
Sociale posities die de actor toegewezen krijgt/ verwerft zijn niet enkel afhankelijk van de
individuele prestaties of persoonlijke kenmerken, maar wordt meebepaald door de
maatschappelijke context.
Sociale mobiliteit = enkel mogelijk bij verworven posities, niet bij toegewezen posities = het is
een gesloten systeem (standen, klassen)
Meritocratie = een maatschappelijk systeem op basis van verwerving
Traditionele maatschappij = een maatschappelijk systeem op basis van toewijzing
• Nadeel: geen sociale mobiliteit
• Voordeel: geen concurrentie, prestatiedrift, je hebt sowieso een plekje
1.2. Sociale relaties:
Om te kunnen reageren op andermans gedrag is er een vorm van interactie nodig
• Sociale relatie = de interactie en de communicatie tussen twee of meer sociale actoren
vanuit hun sociale positie
• Het geheel van sociale posities die met elkaar verbonden zijn door middel van sociale
relaties = vormen een sociaal netwerk
• Als zo een sociaal netwerk afgegrensd wordt, spreken we van een sociaal systeem
1.2.1. Sociale relatie: interactie en communicatie:
Sociale relaties vormen de structurering van interacties, om wederzijdse beïnvloeding te
realiseren is overdracht nodig. Dit gebeurt aan de hand van communicatie
1.2.1.1 het communicatiemodel van Shannon en Weaver
Shannon en Weaver:
• Ze onderzochten communicatie en kwamen daarbij tot een communicatiemodel en
een aantal axioma’s van communicatie.
• Axioma’s: maken duidelijk dat communicatie een vrij complex proces is en ze zijn
belangrijk om sociale interacties tussen mensen te begrijpen.
• Elke communicatie bewerkstelligt:
1. Informatieoverdracht: ten gevolge van de semantische en de syntactische aspecten
2. Gedragsbeïnvloeding: ten gevolge van het pragmatisch aspect
• Ze onderscheiden:
- De inhoud van een bericht of de overdracht van informatie (informatieoverdracht)
- Pragmatische effect van een verbale en non-verbale communicatie (gedragsbeïnvloeding)
2
, • In communicatie tussen mensen: worden er zowel inhoudelijke als relatieaspecten
overgebracht
• In communicatie wordt er impliciet of expliciet, bedoeld of onbedoeld gevraagd ‘iets
te doen’ met de informatie die wordt overgebracht: dit is het effect van communicatie
• Informatie over relatieniveau wordt vaak niet-
verbaal gecommuniceerd, maar het blijkt uit de
manier waarop iets gezegd wordt, of het blijkt
juist doordat er niets verbaal gezegd wordt,
maar er is wel degelijk een boodschap die
uitgezonden wordt over hoe de zender wil dat
de ontvangers met hem omgaan.
1.2.1.2 Communicatie axioma’s van Watzlawick axioma
In menselijke interactie bestaat er niet zoiets als niet communiceren: er is altijd
informatieoverdracht en relatiepositionering aan de hand van verbale en non-verbale taal:
gebaren, intonaties of houdingen.
à Watzlawick vertaalde dit naar axioma’s:
• Axioma 1: alle gedrag is communicatie
- Als koppel geen woord met elkaar uitwisselen is ook een vorm van communicatie
• Axioma 2: elke communicatie bezit een inhouds- en relatieaspect: het laatste
classificeert het eerste en is daarom metacommunicatie
- Symmetrie en complementariteit zijn benamingen voor de aard van de relatie
die zender en ontvanger in hun communicatie voorstellen
- Symmetrische verhouding: geeft aan dat beiden evenveel invloed hebben
- Complementaire verhouding: er is een verschil in invloed
- De intentie stemt niet altijd overeen met het effect omdat verbale en non-
verbale codes waarmee wordt gecommuniceerd geïnterpreteerd worden.
Mensen zenden altijd boodschappen uit, ze beïnvloeden elkaar contant!
1.2.2. Sociale interactie als som van betrekking en verhouding:
Sociale interactie:
• Concretisering van een sociale relatie tussen sociale actoren, het concreet
waarneembare interageren van verschillende sociale actoren
• In het interactieproces: reageert sociale actor op het gedrag van andere sociale
actoren en vice versa
• Sociale interactie vertoont een regelmaat of vast patroon
• Er zijn 2 aspecten te onderscheiden:
- Sociale betrekkingen: feitelijke, zichtbare, fysieke, objectieve interacties
- Sociale verhoudingen: wederzijdse verhoudingen, gevoelens, interpretatie,
strevingen, ideeën van de individuen à hier vindt sociale betekenisgeving plaats
3
, Schema: sociale interacties als het geheel van sociale betrekkingen en verhoudingen:
Patroon van sociale interactie Grafische voorstelling
Objectief Sociale betrekking Interactiogram
Subjectief Sociale verhouding Sociogram
1.2.2.1. De sociale betrekking:
Bales doet onderzoek à door analyses kan er een interactiogram worden opgesteld waarmee
de sociale betrekkingen in kaart worden gebracht
Bij analyse van sociale betrekkingen houdt men rekening met:
• Frequentie:
o Aantal contacten tussen verschillende personen per tijdseenheid
o Hoe frequenter de relatie, hoe intenser de relatie
• Regelmaat:
o Voorspelbaarheid van de relatie in tijd
o Of een relatie tussen bepaalde personen op een zeker tijdstip plaatsvindt
o Frequentie en regelmaat gaan niet altijd samen
• Uitgebreidheid:
o Op hoeveel soorten situaties heeft de relatie betrekking
o Naarmate dat actoren meer interactie hebben met elkaar op basis van
verschillende sociale situaties, is hun sociale interactie uitgebreider
• Coördinatie:
o De mater waarin activiteiten van verschillende actoren, die met elkaar
interageren, op elkaar zijn afgestemd
o Mate van coördinatie kan wijzen op de mate van samenhang en de efficiëntie
binnen een organisatie om het doel te bereiken
• Richting:
o Manier waarop de interactie plaatsvindt, waar het initiatief van de interactie
vandaan komt
o Eenrichtingsverkeer vb. autoritaire leidersfiguur
o Tweerichtingsverkeer vb. democratisch georiënteerde groep
• Directheid:
o Manier waarom communicatie tot stand komt
o Directe sociale betrekkingen: directe fysieke contacten
o Indirecte sociale betrekkingen: via tussenschakels
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iebrke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,34. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen