Deel 4: Psychodynamische technieken en behandelvormen
Hoofdstuk 24: Psychoanalyse
24.2 De technische geschriften van Freud en de ontwikkeling in Europa
• Freud vroeg aan P om op een bank te gaan liggen en hij zat er zelf achter.
Hij vroeg zijn P om zonder terughoudendheid alles te zeggen wat er in
hen opkwam. Zo zou het onbewuste spreken
• De hoofdingrediënten van psychoanalyse:
◦ De definitie van de setting: het gebruik van de analysebank, met de
analyticus uit het zicht van de analysant
◦ De definitie van het doel: met meer zelfinzicht zouden de klachten
verdwijnen
◦ De definitie van de methode, een opvatting over hoe dat doel te
bereiken: door het onbewuste bewust te maken. Door het duiden van
het onbewuste driftconflict, mogelijk gemaakt doordat in de invallen
en dromen het materiaal tevoorschijn kwam dat verwees naar de
verdrongen impulsen.
• Centrale begrippen over analytische houding: absistentie, neutraliteit en
anonimiteit, emotionele kilheid
• Absistentieregel (Freud): behoefte en verlangen als tot arbeid en
verandering aanzettende krachten moet men laten voortbestaan bij de P
en ervoor waken dat deze behoefte, dit verlangen door surrogaten te
paaien.
• Achtergrond kilheid: angst verstikt te raken in een emotionele realatie
met de analysant + wens dat psychoanalyse kon ontwikkelen tot een
objectieve wetenschap
• Deze positie geeft de mogelijkheid te interpreteren, wat toen vaak de
betekenis had van uitleggen of duiden hoe het 'werkelijk' in elkaar zit
• Indicatiecriteria: over wie er wel of niet in aanmerking komt voor
analyse:
◦ Persoonlijke kwaliteiten: eerlijkheid, zekere vorm van beschaving
◦ Vermogen beschikken om overdrachten te vormen:
overdrachtsneurosen (kunnen dit) en narcistische neurosen (kunnen
dit niet en vallen buiten bereik van behandeling).
• Klein behandelde wel zeer moeilijke kinderen en psychotici
• Verschuiving van intrapsychische theorie → objectrelatietheorie: waarin
het gaat om relaties met anderen, in de gewone werkelijkheid en in de
innerlijke wereld, de interne objecten. De relatie tussen T en P en de
houding van de T krijgt meer aandacht
• Tegenoverdracht: over gevoelens en gedachten van de T (tegen)over de
P. Bv.: overdreven behoefte om te genezen, varianten van liefde- en
haatgevoelens
24.3 Het zwaartepunt verschuift naar de Verenigde Staten
• Afwending van de op een positivistisch, natuurwetenschappelijk
wetenschapsmodel gebouwde psychoanalyse in de richting van een meer
ervaringsgericht en op een relatieconcept gebouwd behandelingsmodel.
• Hartmann: gedachten over een adaptief, autonoom functionerend Ik/ego
= egopsychologie
• Heel precies en stapsgewijs interpreteren van de oppervlakte naar de
diepte, en om een systematische bewerking van de afweer voor de
, inhoud. Het accent lag op drift-, afweer- en conflictanalyse met het ego
als bemiddelende instantie.
• Compromisvorming: alle conflicten en de bewerking daarvan in de
behandeling in harmonie brengen met de theorie van de drie instanties
id, ego en superego en met de klinische theorie
24.4 Drie grote veranderingen in de tweede helft van de twintigste eeuw
• Egopsychologie en objectrelatietheorie integreren: het denken in mentale
functies van de P in overeenstemming brengen met het feit dat de
behandeling scharniert op wat er in de relatie tussen T en P gebeurt.
• Stone: spontaniteit, warmte en menselijkheid in de spreekkamer
◦ overdracht-tegenoverdrachtscomplex en bilaterale relatie
◦ authentiek zijn, nadruk op emotionele nabijheid via empathie
• Kohut: twee niet eerder herkende vormen van overdracht: spiegel- en
idealiserende overdracht
◦ Door een begrijpend meevoelen en invoelen van de T kunnen de
traumatische empathiefouten uit de kinderjaren worden doorgewerkt
en ontstaat een beter zelfgevoel
◦ Het belang van de relatie en de communicatie voor het succes van de
behandeling
• Jaren '90: subjectiviteit, objectiviteit en intersubjectiviteit
◦ Het externe objet krijgt meer nadruk dan de intrapsychische
objectrepresentatie en de wederzijdse beïnvloeding in de
intersubjectieve matrix wordt beschouwd als het essentiële
feitenmateriaal in het analytisch proces
◦ Cocreation, codetermination en coconstruction
24.5 Elementen van de 'nieuwe theorie' en hun consequenties voor de praktijk
24.5.1 Subjectiviteit en objectiviteit
• Irreducible subjectivity: objectiviteit is onmogelijk wegens de niet te
herleiden subjectiviteit van de analyticus
• Subjectiviteit is onvermijdelijk en veroorzaakt idiosyncratische en partiële
waarnemingen. Met de instelling dat er meer gezichtspunten mogelijk
zijn.
• Kritiek: het extreem privilegiëren van de subjectiviteit van de P leidt tot
excessen, omdat het de psychische realiteit van de T bedreigt.
• De T biedt een ander perspectief aan waardoor de P van positie of van
inzicht kan veranderen. Dit gaat dus over twee personen die (met hun
eigen onvermijdelijke subjectiviteit) met elkaar in dialoog treden en
elkaar wederzijds beïnvloeden.
• Enactments zijn niet de waardevolste en meest mutatieve momenten in
de analyse, maar ook niet schadelijk of storend. Enactments zijn klinische
feiten.
24.5.2 Cocreation en codetermination
• Gaan er van uit dat er bij de P niet een aanwezige mentale structuur is,
maar dat die in de productie van het materiaal en in de overdracht
(mede) gevormd wordt door de activiteit van de T. Organisatie en
articulatie van mentale inhouden vinden plaats in de interpersoonlijke
interactie.
• Een ontkenning van de invloed van de kindertijd op de ontwikkeling en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EVADB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.