Inleiding tot het recht
Deel 4: Justitie
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.1 Justitie als bewaker van de rechtsstaat
Toegang tot de rechter
==> elke burger die in contact komt met een geschil moet in staat zijn een advocaat te “krijgen”. Dit
noemt men een pro-deo advocaat. Deze wordt dan achteraf betaalt door de overheid.
Pro-deo advocaat?
• Jonge advocaat (soort stagiair)
o MAAR: gn amateurs!
o Vaak nog nt zo veel dossiers, dus kunnen ze veel tijd steken als pro-deo advocaat
Recht van verdediging
• Rechtbank is bij de woonplaats van de verweerder en nt van de eiser
• Verweerder moet genoeg tijd krijgen om zich voor te bereiden, advocaat zoeken...
o Vastgelegde minimumtermijnen
• Officiële bewijsstukken krijgen en inzage hebben op die van de ander
• Kunnen in hoger beroep gaan bij fout van de rechter
o Juridische fout? Hof van Cassatie
Onafhankelijke en onpartijdige rechter
• Rechter = onbevooroordeeld (mag gn familie, vrienden of kennissen veroordelen!)
o Onpartijdigheid!
• Mag nt vooringenomen zijn --> niet laten lijden door info van buitenaf, vb: de media
• Rechter = onafhankelijk
o Autonoom is in zijn besluitvorming
o Beslissingen baseren op eigen, vrije oordeel
Extra info: rechter mag geen lid zijn van een bepaalde groep of organisatie (vb: politieke of religieuze
groepen).
Openbaarheid van de rechtspraak
• Als bescherming van de partijen
• Iedereen mag zomaar rechtszaal binnenlopen (wel met respect!)
1.2 De actoren van Justitie
Rechter
= Beroepsrechter is een jurist die, alleen of met andere rechters, zaken beoordeelt die voor de
rechtbank aanhangig gemaakt worden. Je hebt ook tijdelijk benoemde lekenrechters (gn juristen).
• Benoemd voor het leven --> om onafhankelijkheid te waarborgen
• Rechter heeft een passieve rol
o Kan nooit zelf een zaak voor zijn rechtbank brengen (enkel door partijen)
o Kan niet discussiëren over de aangehaalde punten, mag nt ingrijpen
▪ Behalve bij schending aan de OPENBARE ORDE!
▪ Erop toezien dat de zaak correct en fair verloopt
1
, Inleiding recht Y.Werbrouck
• Mag nooit weigeren om te antwoorden
o Vb: “ik weet het niet” = recht zwijgen is verboden!
o Rechter die twijfelt bij strafrecht, moet dader vrijlaten (gn onschuldige in gevang)
Griffier --> “secretaris van de rechtbank”
• Noteert tijdens een proces de belangrijkste zaken die aan bod zijn gekomen
o Vb: beslissingen van de rechter
o Verschil met de VS --> alle woorden genoteerd
• Verantwoordelijk voor bewijsstukken + maken dat ze op tijd beschikbaar zijn
• Moet geen rechten gestudeerd hebben
o Enkel slagen voor examen, griffier is erg belangrijk in een proces!
Openbaar ministerie of parket
• Treden op namens de belangen vd gemeenschap
• Strafvervolging als taak: spoort misdrijven op, vervolgt ze en voert straffen uit
o Bij privaatrechtelijke rechtscolleges: ook advies geven
• Hiërarchisch gestructureerd (onder gezag vd minister v Justitie)
o Procureur-generaal ah hoof vh parket (niveau van Hof van Beroep)
o Procureur des Konings (niveau van arrondissementen)
o Arbeidsauditeur (bij de arbeidsrechtbanken)
• Mogen beslissingen maken, 3 mogelijkheden
o Seponeren: zonder straf wegklasseren in het archief (voorlopig, kan altijd terug
opgehaald worden bij twijfels)
o Minnelijke schikking: een boete, je bent er snel vanaf (zonder rechtszaak)
o Zaak komt voor de rechter
Advocaat
• Zelfstandige persoon die zijn beroep volledig onafhankelijk uitoefent
o Is jurist en heeft dus rechten gestudeerd
o Eedaflegging (Hof van beroep)? 3 jaar stage lopen, advocaat-stagiair
• Ingeschreven bij de Balie (= orde vd advocaten)
o 1 Balie voor West-Vlaanderen
o Verplichte betaling v lidgeld (> 1000 euro/jaar)
▪ Verzekering inbegrepen)
• Advocaat doet iets tegen de regels?
o Wordt gestraft door de Balie: voorlopig geschorst of verbod op beroep
o Als burger kun je altijd klacht indienen tegen een advocaat
• Niet geboden aan loon, kiest zelf! 3 manieren
o Forfaitair: vaste prijs voor bepaald thema (nt zo vaak gebruikt)
o Percentsgewijs: vaak bij ondernemingen, bij schadevergoedingen eisen ze een
procent op (10-15%)
o Tarief/uur: ongeveer €100 per uur
▪ Te duur? Oplossing met pro-deo systeem!
▪ Betaald altijd zelf de advocaat! MAAR: vergoeding v verliezer ad winnaar
• = rechtsplegingsvergoeding
• Enige die mag spreken voor iemand anders in de rechtszaal (excl. Hof van Cassatie)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fiendebruyne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.