2021 – 2022
Positieve Psychologie
Hoofdstuk 1: Positieve psychologie
woensdag 22 september 2021
<<Positieve psychologie_Les1.pptx>>
(*verdieping hoeft men niet te kennen voor het examen)
In dit hoofdstuk vind je een beschrijving van de positieve psychologie en de korte historie ervan. The
well being theorie van Seligman (2011) wordt beschreven, waarvan de vier pijlers dienen als basis
van dit boek.
Vervolgens werd ingegaan op de sterke kanten benadering. De toepassingsgebieden van positieve
psychologie worden beschreven; denk niet alleen aan psychotherapie en psychiatrie, maar ook aan
organisaties, onderwijs, journalistiek, technologie, sport en de samenleving.
De onderliggende boodschap van psychologie is het leven voor Iedereen beter kennen worden als
aan een bepaalde voorwaarde is voldaan.
Positieve psychologie
Positieve psychologie: wetenschappelijke en sociale stroming in de psychologie waarin welbevinden en
optimaal functioneren (individueel, relationeel, organisaties en samenleving) centraal staan.
• Omgaan met negatieve momenten en gedachten
• Waaruit haal je kracht
• Beide kanten van het leven (- en +) zien en aanvaarden
• Niet vechten tegen emoties
• Verantwoordelijk voor eigen gedrag en geen controle over andermans gedrag
Mental health is niet hetzelfde als de afwezigheid van mental illness. Mental health is de afwezigheid van
welbevinden.
World Health Organization omschreef geestelijke gezondheid als een toestand van welbevinden, waarin het
individu zijn mogelijkheden realiseert, kan omgaan met de normale stress vh leven, productief kan zijn in het
werk en een bijdrage kan leveren aan de samenleving.
Grondleggers zijn Seligman en Csikszentmihalyi, stelde dat psychologie een veel breder terrein kan beslaan
dan alleen de (g)gz.
Korte historie
Volgende les
Seligman 'aangeleerde hulpeloosheid' tot 'aangeleerd optimisme': Experiment van honden die geen kant
op konden en schokken kregen. Vanaf het moment dat hun kooi opengaat, verlaatte ze de kooi echter niet.
1
, 2021 – 2022
Positieve psychologie ≠ geluk-o-logie
Geluk: welbevinden of welzijn
Aristoteles: alle geluk theorieën op gebaseerd
Hedonistisch welzijn: kortstondig (kort termijn) geluk waarvan we kunnen genieten
• Festival
• Restaurant
Eudaimonisch welzijn: langdurig (lange termijn) waarbij we tevreden zijn
Wat maakt voor mij dat ik tevreden ben
Theorie van welbevinden, PERMA-afkorting van Engelse 5 delen
Maakbaarheid van geluk
• Gelukstaart van Sonja Lyubomirsky, 3 factoren beïnvloeden het chronisch geluksgevoel
o 1 Genetica
o 2 Omstandigheden
o 3 Intentionele activiteiten
• Over één persoon kunnen we geen conclusies over trekken
Geluk meten: rechter prefrontale cortex is meer actief, als deze actief is zal je gelukkiger zijn.
Ook kan je geluk meten met de geluk-o-meter.
Wat is de sleutel tot geluk? Hier is geen algemeen antwoord op omdat dit voor iedereen anders is. De ene
persoon geniet meer van een vakantie en andere van eten.
Geluksdriehoek elementen kennen
• Jezelf kunnen zijn
= Jezelf kunnen aanvaarden en een positieve houding kunt aannemen over jezelf en in relaties met anderen.
Wie ben ik? Wat wil ik?
Je kunt -/+ je eigen weg volgen, controle over je gedachten en gedrag.
• Goed omringd zijn
= Het gevoel dat je warme en vertrouwelijke relaties hebt met de mensen om je heen. Je voelt je oprecht
betrokken bij die mensen.
• Je goed voelen
= 'emotioneel' goed in je vel voelen, positieve gevoelens ervaren: plezier, beleven, interesse hebben in het
leven.
Een gevoel van levenstevredenheid: je ervaart innerlijke rust, wensen en behoeften worden grotendeels
vervuld.
Ook minder positieve gevoelens hebben een plek, ze kunnen en mogen er zijn.
2
, 2021 – 2022
Oranje bol: deze bol kan je uit balans brengen, je moet en kan je niet altijd gelukkig voelen. Soms is de bol
groot en soms klein.
PERFECT GELUK BESTAAT NIET. SOMS BEN JE UIT BALANS EN DAT IS OK.
Voorbereiding les 2: elke dag foto maken van klein gelukje en vragenlijst invullen
dinsdag 28 september 2021
~ pwp Positieve psychologie_les2 ~
Grondleggers moeten gekend zijn maar andere onderzoekers niet.
Meer bewust zijn van de positieve kanten
Zelfvertrouwen test: 11-20p
Korte historie
Sterkekantenbenadering ontstaan:
Nikki-principe: ontstaan door dochter Nikki van Seligman. Besef dat opvoeding zou moeten gaan naar het
benoemen, stimuleren en ontplooien van haar sterke kanten en niet de nadruk leggen op zwakke kanten.
Sterke kanten vd mens krijgen meer de focus. Aandacht werd verschoven van klachten naar wat wel goed
gaat (dit versterken). PP werd de stroming die uitgaat vd sterke kanten vd mens en de veronderstelling dat
geluk niet alleen het gevolg is vd juiste genen of toeval, maar te vinden is door te identificeren en
gebruikmaken vd sterke kanten die iemand bezit.
PP werd de stroming die uitgaat vd sterke kanten vd mens en de veronderstelling dat geluk niet alleen het
gevolg is vd juiste genen of toeval, maar te vinden is door het identificeren en gebruikmaken vd sterke
kanten die iemand bezit.
Grant study: Langste longitudinaal onderzoek duurde zo'n 68 jaar, onderzoek naar ontwikkeling van
volwassenen, bij mensen die het goed doen en zich goed voelen.
1998, Seligman voorzitter van American Psychological Association (APA)→ missie om PP op de kaart te
zetten: PP wil niet alles wat er inmiddels bekend is over menselijk lijden en ziektes vervangen, maar juist
3
, 2021 – 2022
aanvullen en komen tot een betere balans in het begrijpen van wat mensen meemaken: de pieken en dalen
en alles daartussenin.
Welbevinden
Well-being theory op 5 pijlers, PERMA
1. Plezierig leven (positive emotions) : plaats voor plezier en genieten
2. Goede leven (engagement) : waarin je betrokken bent bij je werk, hobby's en relaties met je eigen
inzet
3. Positieve relaties (relations)
4. Zinvolle leven (meaning) : gaat niet alleen over jezelf maar ook over iets hogers, goed doel en
altruïsme. Gericht op iets groter dan eigen persoon
5. Iets bereiken (accomplishment) : neerzetten van prestaties en succes
Gebruik maken van je sterke kanten leidt dus niet alleen tot een beter leven maar ook tot meer positieve
emoties, meer zingeving, betere relaties en betere prestaties.
Positieve geestelijke gezondheid wordt verdeeld in 3 componenten:
1. Emotioneel welbevinden
Tevredenheid met het eigen leven en ervaren van positieve gevoelens als geluk en interesse.
→ Subjectief welbevinden
2. Psychologisch welbevinden
Optimaal functioneren in het individuele leven. Zelfverwerkelijking staat centraal, waaronder ervaren
van een doel en richting in het leven, idee van ontwikkeling en positieve houding ten opzichte van
jezelf.
3. Sociaal welbevinden:
Optimaal functioneren in sociale groepen en samenleving. Hieronder valt het idee deel uit te maken van
gemeenschap; idee dat anderen je activiteiten waarderen, positieve houding t.o.v. van mensen om je
heen. Onduidelijkheid over samenhang tussen deze componenten van positieve geestelijke gezondheid.
→ De volledige samenhang tussen deze dimensies of componenten is tot heden nog
onduidelijk.
Sterke kanten
Uitgangspunt van PP: Reguliere psychologie is te eenzijdig gericht op klachten en te weinig op krachten, men
moet niet alleen aandacht besteden aan wat er mis is - fouten, stoornissen, beperkingen en zwakheden -
maar ook aan wat er goed gaat: sterke kanten, goede eigenschappen en mogelijkheden.
Sterkekantenbenadering biedt goede mogelijkheden voor individuele en professionele ontwikkeling.
1. Geef aandacht aan goede eigenschappen en zorgt ervoor dat motivatie toeneemt
2. Zorgt voor groei, omdat je kijkt naar mogelijkheden
4
