- screenen op risicofactoren voor ziekte
- gezondheidsvoorlichting bieden
- gezonde keuzes bieden
- bonussen voor gedragsverandering (beste)
- sociale ondersteuning beïnvloeden om gedragsverandering te faciliteren
7.2.4 Werken met Peers
- voorlichting door groepsgenoten
- via lesgeven aan hele klas
- groepsgenoten zijn geloofwaardige infobron
- gelegenheid om betrokkenen mondiger te maken
- voorlichters zijn positieve rolmodellen, invloedrijk,...
HOOFDSTUK 15: Pijn
pijngedrag
- functioneel (onplezierig) → waarschuwen / signaal ziekte
- destructief (problematisch) → chronisch / beschadiging (fantoom)
pijnbeleving
15.1.1 typen pijn
pijngewaarwording
- acute pijn (<3-6 mnd)
● eenmalig (tandpijn) noticeptie
● recidiverend (hoofdpijn die telkens terugkomt)
- chronische pijn (>3-6mnd), met of zonder duidelijke oorzaak
● progressief (heviger)
● goedaardig (bv pijn in de onderrug)
aard van de pijn:
- type pijn (bv stekend, scheuten,...)
- hevigheid (licht-zwaar)
- patroon (voortdurend, kort,...)
kosten (direct en indirect)
- lichamelijk
- psychologisch
- economisch
, 15.1.3 Leven met pijn
effect op patiënt en omgeving
- lichamelijke / sociale activiteiten
- financiële situatie
- depressie (pijn en depressie hebben een wederkerige werking)
voordelen:
- primaire (intrapersoonlijke) winst → niet naar school moeten, geen taakjes doen thuis
- secundaire (interpersoonlijke) winst → medelijden krijgen, verzorging
- tertiaire winst → partner voelt zich nuttig en belangrijk
MAAR: daling in activiteit zorgt voor een daling in de spiermassa en dit zorgt ook weer voor pijn
problemen door beloningssysteem:
- dramatisering
- niet meer gebruikten lichaamsdeel, inactiviteit
- middelenmisbruik
- afhankelijkheid van anderen
- invaliditeit
15.1.4 Biologische modellen voor pijn
doorheen geschiedenis diverse opvattingen
- specificiteitstheorie: pijnreceptoren sturen info naar pijncentrum in hersenen, dat leidt tot sensorische
ervaring van pijn
- 3 type zenuwen (aanraking, warmte en pijn)
- patroontheorie (drempel overschrijden voor pijnprikkel)
gemeenschappelijke basisprincipe
pijngewaarwording = directe representatie van mate van lichamelijke beschadiging / gewaarwording
spreekt tegen
- pijn in afwezigheid van pijnreceptoren (Fantoompijn)
● 70% van de patiënten
● > 50% langer last van
● meer na amputatie been dan arm
● behandeling: mirror visuele feedback
- ‘pijnreceptoren’ die geen pijn registreren (CUIP: congenital universal insensitivity to pain)
● ongevoeligheid voor pijn
● reageren niet op waarschuwingssignalen
● zenuwbanen voor pijn zijn intact
→ kortere levensverwachting want ze voelen niets van pijn
- invloed psychologische factoren op beleving pijn
● stemming: wederzijdse invloed, interactie pijn
● aandacht: concentratie op pijn (pijn stijgt)
● cognities: gedachten over aard en gevolgen van pijn (4)
○ causale attributie (oorzaak,...)
○ pijn verdragen (mensen denken er tegen te kunnen)
○ pijn beheersen (voelen effectief minder pijn)
○ verwachting over pijnstillingen (placebo-effect)
● sociale context
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ameliebertels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.